Heading

Na tej stronie: Dowiesz się o różnych rodzajach leczenia, jakie lekarze stosują u osób z NHL. Skorzystaj z menu, aby zobaczyć inne strony.

Ta sekcja wyjaśnia rodzaje leczenia, które są standardem w leczeniu NHL. „Standard opieki” oznacza najlepsze znane metody leczenia. Podczas podejmowania decyzji dotyczących planu leczenia zaleca się rozważenie możliwości przeprowadzenia badań klinicznych. Badania kliniczne to badania, w których testuje się nowe podejście do leczenia. Lekarze chcą się dowiedzieć, czy nowe leczenie jest bezpieczne, skuteczne i być może lepsze od leczenia standardowego. Badania kliniczne mogą testować nowy lek, nową kombinację standardowych metod leczenia lub nowe dawki standardowych leków lub innych metod leczenia. Badania kliniczne są opcją do rozważenia przy leczeniu i opiece nad wszystkimi stadiami raka. Twój lekarz może pomóc Ci rozważyć wszystkie opcje leczenia. Dowiedz się więcej o badaniach klinicznych w sekcjach O badaniach klinicznych i Najnowsze badania w tym przewodniku.

Przegląd leczenia

W opiece nad chorymi na raka różni lekarze często współpracują ze sobą, aby stworzyć ogólny plan leczenia pacjenta, który łączy różne rodzaje leczenia. Nazywa się to zespołem multidyscyplinarnym. Zespoły opieki onkologicznej obejmują wielu innych pracowników służby zdrowia, takich jak asystenci lekarzy, pielęgniarki onkologiczne, pracownicy socjalni, farmaceuci, doradcy, dietetycy i inni.

Istnieją 4 główne metody leczenia NHL:

• Chemoterapia

• Promieniowanie

• Immunoterapia

• Terapia celowana

Często pacjenci otrzymują kombinację tych metod leczenia. W sporadycznych przypadkach lekarz i pacjent mogą rozważyć zabieg chirurgiczny lub przeszczep szpiku kostnego/komórek macierzystych.

Opisy powszechnych rodzajów leczenia stosowanych w przypadku NHL zostały opisane poniżej. Plan leczenia może również obejmować leczenie objawów i skutków ubocznych, co jest ważną częścią opieki nad chorym na raka.

Opcje i zalecenia dotyczące leczenia zależą od kilku czynników, w tym:

• Rodzaj i stadium zaawansowania NHL

• Możliwe działania niepożądane

• Preferencje pacjenta i jego ogólny stan zdrowia

Poświęć czas na zapoznanie się z wszystkimi opcjami leczenia i zadawaj pytania o rzeczy, które są niejasne. Porozmawiaj ze swoim lekarzem o celach każdego leczenia i o tym, czego możesz się spodziewać w trakcie leczenia. Tego rodzaju rozmowy nazywane są „wspólnym podejmowaniem decyzji”. Wspólne podejmowanie decyzji polega na tym, że pacjent i jego lekarze współpracują ze sobą, aby wybrać metody leczenia, które odpowiadają celom opieki nad pacjentem. Wspólne podejmowanie decyzji jest szczególnie ważne w przypadku NHL, ponieważ istnieją różne opcje leczenia. Dowiedz się więcej o podejmowaniu decyzji dotyczących leczenia.

Wspólne czekanie

Niektórzy pacjenci z chłoniakiem indolentnym mogą nie potrzebować natychmiastowego leczenia, jeśli są zdrowi, a chłoniak nie powoduje żadnych objawów lub problemów z innymi organami. Nazywa się to uważnym oczekiwaniem, a czasami obserwacją i oczekiwaniem lub aktywnym nadzorem. Podczas czujnego oczekiwania lekarze ściśle monitorują pacjentów, regularnie wykonując badania fizykalne, tomografię komputerową lub inne badania obrazowe oraz testy laboratoryjne. Leczenie rozpoczyna się tylko wtedy, gdy u danej osoby wystąpią objawy lub gdy badania wykażą, że stan nowotworu się pogarsza. Dla niektórych osób z chłoniakiem indolentnym, czujne oczekiwanie nie ma wpływu na szanse przeżycia, ale zalecana jest regularna i staranna opieka uzupełniająca.

Terapie wykorzystujące leki

Terapia systemowa polega na wykorzystaniu leków do niszczenia komórek nowotworowych. Ten rodzaj leków jest podawany przez krwiobieg, aby dotrzeć do komórek nowotworowych w całym organizmie. Terapie systemowe są zazwyczaj przepisywane przez onkologa medycznego, lekarza specjalizującego się w leczeniu raka za pomocą leków, lub hematologa, lekarza specjalizującego się w leczeniu zaburzeń krwi. Onkolog medyczny lub hematolog jest najczęściej głównym specjalistą od nowotworów dla osób z chłoniakiem.

Powszechne sposoby podawania terapii systemowych obejmują dożylną (IV) rurkę umieszczoną w żyle za pomocą igły lub w tabletce lub kapsułce, która jest połykana (doustnie).

Rodzaje terapii ogólnoustrojowych stosowanych w leczeniu NHL obejmują:

• Chemoterapię

• Terapię celowaną

• Immunoterapię

Każdy z tych rodzajów terapii omówiono poniżej w sposób bardziej szczegółowy. Dana osoba może otrzymywać jeden rodzaj terapii ogólnoustrojowej na raz lub kombinację terapii ogólnoustrojowych podawanych w tym samym czasie. Mogą być one również podawane jako część planu leczenia, który obejmuje radioterapię.

Leki stosowane w leczeniu raka są nieustannie oceniane. Rozmowa z lekarzem jest często najlepszym sposobem, aby dowiedzieć się o lekach przepisanych dla Ciebie, ich przeznaczeniu, potencjalnych skutkach ubocznych lub interakcjach z innymi lekami. Ważne jest również, aby poinformować lekarza, czy przyjmujesz jakiekolwiek inne leki lub suplementy wydawane na receptę lub bez recepty. Zioła, suplementy i inne leki mogą wchodzić w interakcje z lekami przeciwnowotworowymi. Dowiedz się więcej o swoich receptach korzystając z wyszukiwanych baz danych leków.

Chemoterapia

Chemoterapia polega na stosowaniu leków w celu zniszczenia komórek nowotworowych, zazwyczaj poprzez powstrzymanie komórek nowotworowych od wzrostu, podziału i tworzenia kolejnych komórek. Jest to główny sposób leczenia NHL.

Schemat lub schemat chemioterapii składa się zazwyczaj z określonej liczby cykli podawanych w ustalonym okresie czasu. Pacjent może otrzymywać jeden lek na raz lub kombinację różnych leków podawanych w tym samym czasie. Stopień zaawansowania i rodzaj NHL decyduje o tym, jaka chemioterapia jest stosowana. Najczęściej stosowana kombinacja chemioterapii w pierwszym leczeniu agresywnego NHL nosi nazwę CHOP i zawiera 4 leki:

• Cyklofosfamid (dostępny jako lek generyczny)

• Doksorubicyna (dostępna jako lek generyczny)

.

• Prednizon (wiele nazw handlowych)

• Winkrystyna (Vincasar)

Dla pacjentów z chłoniakiem z komórek B-.cell lymphoma, dodanie przeciwciała monoklonalnego anty-CD20, takiego jak rytuksymab lub obinutuzumab, do CHOP działa lepiej niż stosowanie samego CHOP (patrz „Terapia celowana,” poniżej). Istnieją inne popularne kombinacje schematów chemioterapii, w tym:

• BR, który obejmuje bendamustynę (Treanda) i rytuksymab

• Kombinacje z użyciem fludarabiny (dostępnej jako lek generyczny)

• R-CVP (cyklofosfamid, prednizon, rytuksymab i winkrystyna)

Skutki uboczne chemioterapii zależą od konkretnego leku i stosowanej dawki. Mogą one obejmować zmęczenie, tymczasowe obniżenie liczby krwinek, ryzyko infekcji, nudności i wymioty, wypadanie włosów, utratę apetytu, wysypkę i biegunkę. Te efekty uboczne mogą być kontrolowane podczas leczenia i zazwyczaj ustępują po jego zakończeniu.

Chemoterapia może również powodować długoterminowe efekty uboczne, zwane również efektami późnymi. Osoby z chłoniakiem mogą mieć również obawy, czy lub jak ich leczenie może wpłynąć na ich zdrowie seksualne i płodność. Porozmawiaj z członkami zespołu opieki zdrowotnej o tych tematach przed rozpoczęciem leczenia. Dowiedz się więcej o późnych efektach leczenia.

Dowiedz się więcej o podstawach chemioterapii.

Terapia celowana

Terapia celowana to leczenie, które celuje w konkretne geny, białka lub środowisko tkanek nowotworu, które przyczynia się do wzrostu i przetrwania raka. Ten rodzaj leczenia blokuje wzrost i rozprzestrzenianie się komórek nowotworowych, jednocześnie ograniczając uszkodzenia zdrowych komórek.
Nie wszystkie nowotwory mają takie same cele. Aby znaleźć najskuteczniejsze leczenie, lekarz może przeprowadzić testy w celu zidentyfikowania genów, białek i innych czynników w twoim guzie. To pomaga lekarzom lepiej dopasować do każdego pacjenta najskuteczniejsze leczenie, kiedy tylko jest to możliwe. Ponadto, badania naukowe wciąż dowiadują się więcej o konkretnych celach molekularnych i nowych metodach leczenia skierowanych na te cele. Dowiedz się więcej o podstawach leczenia celowanego.

Porozmawiaj z lekarzem o możliwych skutkach ubocznych konkretnych leków i jak można je kontrolować.

Przeciwciała monoklonalne (aktualizacja 12/2020)

W przypadku NHL, przeciwciała monoklonalne są główną formą terapii celowanej stosowanej w planie leczenia. Przeciwciało monoklonalne rozpoznaje i przyłącza się do specyficznego białka i nie wpływa na komórki, które nie posiadają tego białka. Przeciwciało monoklonalne o nazwie rytuksymab jest stosowane w leczeniu wielu różnych typów B-komórkowego NHL. Działanie rytuksymabu polega na celowaniu w cząsteczkę o nazwie CD20, która znajduje się na powierzchni wszystkich komórek B i B-komórkowego NHL. Kiedy przeciwciało przyczepia się do tej cząsteczki, układ odpornościowy pacjenta jest aktywowany, aby zniszczyć niektóre komórki chłoniaka lub sprawić, że komórki chłoniaka będą bardziej podatne na zniszczenie przez chemioterapię.

Ale przeciwciało może działać dobrze samo w sobie, badania wykazały, że działa ono lepiej, gdy jest dodawane do chemioterapii u pacjentów z większością typów B-komórkowego NHL. Rytuksymab jest również podawany po uzyskaniu remisji w przypadku chłoniaka indolentnego, aby wydłużyć czas trwania remisji. Istnieją inne przeciwciała monoklonalne przeciwko CD20, które zostały zatwierdzone przez FDA do stosowania w chłoniakach: obinutuzumab (Gazyva), ofatumumab (Arzerra), rytuksymab-abbs (Truxima), rytuksymab-arrx (Riabni) i rytuksymab-pvvr (Ruxience). Preparaty Rituximab-abbs, rituximab-arrx i rituximab-pvvr są nazywane lekami biopodobnymi, co oznacza, że działają w sposób podobny do rytuksymabu (Rituxan). Dowiedz się więcej o lekach biopodobnych.

Brentuksymab vedotin (Adcetris) jest innym rodzajem przeciwciała monoklonalnego, zwanym koniugatem przeciwciało-lek. Koniugaty przeciwciało-lek dołączają się do celów na komórkach nowotworowych, a następnie uwalniają niewielką ilość chemioterapii lub innych toksyn bezpośrednio do komórek nowotworowych. Brentuksymab vedotin w skojarzeniu z chemioterapią jest dopuszczony do stosowania w leczeniu osób dorosłych z niektórymi typami obwodowego chłoniaka T-komórkowego, takimi jak układowy chłoniak anaplastyczny z dużych komórek, angioimmunoblastyczny chłoniak T-komórkowy i obwodowy chłoniak T-komórkowy, nieokreślony w inny sposób, o ile występuje u nich ekspresja białka CD30. Lek był wcześniej zatwierdzony do stosowania u osób z chłoniakiem Hodgkina, u których przeszczep szpiku kostnego/komórek macierzystych nie przyniósł korzyści lub nie mogli go mieć, oraz do leczenia zapobiegawczego po przeszczepie szpiku kostnego w przypadku chłoniaka Hodgkina wyższego ryzyka. Trwają badania nad korzyściami płynącymi ze stosowania innych nowszych przeciwciał monoklonalnych w chłoniaku.

Polatuzumab vedotin-piiq (Polivy) jest przeciwciałem monoklonalnym skierowanym przeciwko CD79b. Podobnie jak brentuksymab vedotin, jest to również koniugat przeciwciała z lekiem. Polatuzumab jest stosowany w skojarzeniu z bendamustyną i rytuksymabem w leczeniu DLBCL, który powrócił po co najmniej 2 innych terapiach.

Przeciwciała znakowane radiolabilnie to przeciwciała monoklonalne z dołączonymi cząsteczkami radioaktywnymi. Cząstki są zaprojektowane tak, aby skupić promieniowanie bezpośrednio na komórkach chłoniaka. Ogólnie rzecz biorąc, uważa się, że radioaktywne przeciwciała są silniejsze niż zwykłe przeciwciała monoklonalne, ale bardziej szkodliwe dla szpiku kostnego. Ten rodzaj terapii nazywany jest również radioimmunoterapią (RIT).

Tafasitamab-cxix (Monjuvi) jest przeciwciałem monoklonalnym skierowanym na cząsteczkę CD19. Może być stosowane w połączeniu z lenalidomidem (patrz „Leki immunomodulujące” poniżej) w leczeniu nawracającego lub opornego na leczenie DLBCL u osób, które nie mogą otrzymać przeszczepu szpiku kostnego/komórek macierzystych AUTO.

Tazemetostat (Tazverik) jest terapią celowaną, która celuje w EZH2. FDA zatwierdziła go do leczenia chłoniaka pęcherzykowego, który powrócił po leczeniu lub którego leczenie nie zostało przerwane. Dorośli z chłoniakiem pęcherzykowym z mutacją EZH2, którzy otrzymali 2 lub więcej wcześniejszych zabiegów terapii systemowej, mogą otrzymać tazemetostat. Może on być również podawany osobom, u których nie ma innych dostępnych opcji leczenia.

Porozmawiaj z lekarzem o możliwych działaniach niepożądanych danego leku i sposobach radzenia sobie z nimi.

Inhibitory kinazy (aktualizacja 02/2021)

Inhibitory kinazy są kolejnym rodzajem terapii celowanej stosowanej w leczeniu NHL.

Acalabrutinib (Calquence) celuje w szlak kinazy tyrozynowej Brutona. Jest on dopuszczony do leczenia dorosłych pacjentów z chłoniakiem z komórek płaszcza, którzy otrzymali co najmniej 1 inne leczenie. Jest on również zatwierdzony do leczenia osób dorosłych z chłoniakiem z małych limfocytów, który jest taką samą chorobą jak przewlekła białaczka limfocytowa. Najczęstsze działania niepożądane akalabrutinibu to ból głowy, biegunka, bóle mięśni i stawów, zakażenie górnych dróg oddechowych i siniaki.

Copanlisib (Aliquopa) jest skierowany na szlak kinazy 3-fosfoinozytydowej (PI3K). Jest on stosowany w leczeniu osób dorosłych z chłoniakiem pęcherzykowym, który powrócił po zastosowaniu co najmniej 2 poprzednich terapii. Do częstych działań niepożądanych kopanlisibu należą: wysoki poziom cukru we krwi, biegunka, zmęczenie, wysokie ciśnienie krwi, mała liczba białych krwinek, nudności, zakażenia płuc i mała liczba płytek krwi.

Duvelisib (Copiktra) również jest skierowany na szlak PI3K. Jest on stosowany w leczeniu osób dorosłych z chłoniakiem z małych limfocytów, którego nie udało się powstrzymać przez co najmniej 2 poprzednie terapie. Ta terapia celowana jest również stosowana w leczeniu przewlekłej białaczki limfocytowej. Do częstych działań niepożądanych duvelisibu należą: biegunka, problemy jelitowe, niska liczba białych krwinek, wysypka, zmęczenie, ból, kaszel, nudności, zakażenie układu oddechowego, zapalenie płuc, ból i niedokrwistość.

Ibrutynib (Imbruvica) celuje w szlak kinazy tyrozynowej Brutona. Lek ten jest zatwierdzony do leczenia kilku chłoniaków B-komórkowych, w tym chłoniaka z komórek płaszcza, chłoniaka strefy brzeżnej i chłoniaka z małych limfocytów, a także przewlekłej białaczki limfocytowej i makroglobulinemii Waldenströma. Do częstych działań niepożądanych ibrutynibu należą: biegunka, bóle mięśni i kości, wysypka, nudności, siniaki, zmęczenie oraz, rzadziej, krwawienie, nieregularne bicie serca (migotanie przedsionków) lub gorączka.

Umbralisib (Ukoniq) jest skierowany na szlak PI3K. Jest on zatwierdzony do stosowania u dorosłych z nawracającym lub opornym na leczenie chłoniakiem strefy brzeżnej, którzy otrzymali co najmniej 1 wcześniejsze leczenie przeciwciałem monoklonalnym skierowanym przeciwko CD20. Umbralisib może być również stosowany w leczeniu dorosłych z nawrotowym lub opornym na leczenie chłoniakiem grudkowym, którzy otrzymali co najmniej 3 poprzednie linie leczenia systemowego.

Zanubrutinib (Brukinsa) jest kolejnym inhibitorem kinazy tyrozynowej Brutona. Jest on zatwierdzony do leczenia chłoniaka z komórek płaszcza u osób, które otrzymały co najmniej 1 poprzednią terapię. Najczęstsze działania niepożądane zanubrutinibu to obniżona liczba białych krwinek, obniżona liczba płytek krwi, zakażenie górnych dróg oddechowych, obniżony poziom hemoglobiny, wysypka, siniaki, biegunka i kaszel.

Leki immunomodulujące

Leki immunomodulujące modulują lub wpływają na sposób, w jaki układ odpornościowy organizmu reaguje lub działa. Lenalidomid (Revlimid) jest analogiem talidomidu stosowanym w leczeniu chłoniaka pęcherzykowego i chłoniaka z komórek płaszcza, które nie zostały zatrzymane przez inne metody leczenia. Lenalidomid jest również stosowany w leczeniu szpiczaka mnogiego i zespołów mielodysplastycznych.

Inhibitory eksportu jądrowego (aktualizacja 06/2020)

Selinexor (Xpovio) jest lekiem, który celuje i blokuje białko zwane XPO1 w komórkach nowotworowych. Jest on stosowany w leczeniu DLBCL, który powrócił lub jest oporny na leczenie po 2 poprzednich terapiach, jak również DLBCL, który przekształcił się z chłoniaka pęcherzykowego. Typowe skutki uboczne stosowania selinexoru to zmęczenie, nudności, spadek apetytu i biegunka.

Immunoterapia (aktualizacja 03/2021)

Immunoterapia, zwana również terapią biologiczną, ma na celu wzmocnienie naturalnych mechanizmów obronnych organizmu do walki z nowotworem. Wykorzystuje ona materiały wytworzone przez organizm lub w laboratorium w celu poprawy, ukierunkowania lub przywrócenia funkcji układu odpornościowego.

W terapii chimerycznym receptorem antygenowym (CAR) komórek T, niektóre komórki T są usuwane z krwi pacjenta. Następnie, komórki te są zmieniane w laboratorium tak, aby posiadały specyficzne białka zwane receptorami. Receptory te pozwalają tym limfocytom T rozpoznawać komórki nowotworowe. Zmienione limfocyty T są hodowane w dużych ilościach w laboratorium i wprowadzane z powrotem do organizmu pacjenta. Po dotarciu na miejsce wyszukują i niszczą komórki nowotworowe.

Aksykonazol (Yescarta) to terapia CAR T-komórkowa, która została zatwierdzona do leczenia pacjentów z DLBCL lub nawracającym bądź opornym na leczenie chłoniakiem pęcherzykowym, którzy otrzymali co najmniej 2 wcześniejsze rodzaje leczenia. Tisagenlecleucel (Kymriah) to kolejna terapia CAR T-komórkowa, która jest zatwierdzona do leczenia opornego na leczenie chłoniaka z komórek B, w tym DLBCL, po 2 lub więcej wcześniejszych terapiach systemowych. Brexucabtagene autoleucel (Tecartus) jest zatwierdzony do stosowania u dorosłych z nawracającym lub opornym na leczenie chłoniakiem z komórek płaszcza. Kolejne terapie z zastosowaniem komórek CAR T są w trakcie opracowywania i badań klinicznych. Lisocabtagene maraleucel (Breyanzi) jest terapią CAR T-komórkową zatwierdzoną do leczenia osób dorosłych z nawracającym lub opornym na leczenie chłoniakiem z dużych komórek B po 2 lub więcej liniach leczenia systemowego. Może być stosowana w leczeniu DLBCL, nieokreślonego inaczej; chłoniaka B-komórkowego wysokiego stopnia; pierwotnego chłoniaka śródpiersia z dużych komórek B; oraz chłoniaka pęcherzykowego.

Inhibitory punktów kontrolnych blokują określone szlaki w celu zatrzymania lub spowolnienia wzrostu nowotworu. Szlak PD-1 jest celem dla kilku inhibitorów punktów kontrolnych. Jeden z nich, pembrolizumab (Keytruda), może być stosowany w leczeniu pierwotnego chłoniaka śródpiersia z dużych komórek B, który nie został zatrzymany przez co najmniej 2 inne metody leczenia.

Różne rodzaje immunoterapii mogą powodować różne działania niepożądane. Częste działania niepożądane obejmują reakcje skórne, objawy grypopodobne, biegunkę i zmiany masy ciała. Porozmawiaj ze swoim lekarzem o możliwych skutkach ubocznych zalecanej dla Ciebie immunoterapii. Dowiedz się więcej o podstawach immunoterapii.

Promieniowanie

Promieniowanie to wykorzystanie wysokoenergetycznych promieni rentgenowskich, elektronów lub protonów do niszczenia komórek nowotworowych. Lekarz, który specjalizuje się w stosowaniu radioterapii w leczeniu raka, nazywany jest onkologiem radiacyjnym. Radioterapia w przypadku NHL to zazwyczaj radioterapia wiązką zewnętrzną, czyli promieniowanie podawane z urządzenia znajdującego się poza organizmem.

Schemat radioterapii (lub harmonogram) składa się zazwyczaj z określonej liczby zabiegów podawanych w ustalonym okresie czasu.

Radioterapia jest zazwyczaj podawana po lub dodatkowo do chemioterapii, w zależności od podtypu NHL. Najczęściej jest ona podawana osobom, u których chłoniak jest zlokalizowany, co oznacza, że obejmuje tylko 1 lub 2 sąsiednie obszary, lub osobom, u których węzeł chłonny jest szczególnie duży, zwykle o średnicy większej niż 7 do 10 centymetrów. Może być również podawany w celu leczenia bólu lub w bardzo małych dawkach (tylko 2 zabiegi) osobom z zaawansowaną chorobą, u których występują zlokalizowane objawy, które można złagodzić za pomocą radioterapii.

Ogólne skutki uboczne radioterapii mogą obejmować zmęczenie i nudności. Większość efektów ubocznych jest związana z regionem ciała, który jest poddawany radioterapii. Te efekty uboczne mogą obejmować łagodne reakcje skórne, suchość w ustach, tymczasowe wypadanie włosów lub luźne wypróżnienia. U osób, u których radioterapia była skierowana na klatkę piersiową, może wystąpić zapalenie płuc zwane zapaleniem płuc. U osób, u których radioterapia była skierowana na kości, może wystąpić niski poziom krwi. Porozmawiaj ze swoim lekarzem o tym, czego możesz się spodziewać w związku z efektami ubocznymi i jak można sobie z nimi poradzić.

Większość efektów ubocznych ustępuje wkrótce po zakończeniu leczenia, ale radioterapia może również powodować późne efekty, takie jak drugie nowotwory lub uszkodzenia serca i naczyń krwionośnych, jeśli znajdowały się one w polu promieniowania. Po radioterapii miednicy mogą wystąpić problemy seksualne i bezpłodność. Przed rozpoczęciem leczenia, porozmawiaj ze swoim lekarzem o możliwych efektach ubocznych związanych z seksualnością i płodnością oraz o dostępnych opcjach zachowania płodności zarówno dla mężczyzn jak i kobiet.

Dowiedz się więcej o podstawach radioterapii.

Przeszczep szpiku kostnego/przeszczep komórek macierzystych

Przeszczep szpiku kostnego jest procedurą medyczną, w której szpik kostny lub komórki krwi obwodowej zawierające wysoce wyspecjalizowane komórki, zwane krwiotwórczymi komórkami macierzystymi, są wykorzystywane jako część planu leczenia. Hematopoetyczne komórki macierzyste są komórki krwiotwórcze znaleźć w krwiobiegu i szpiku kostnym. Procedura ta jest również nazywana przeszczepem komórek macierzystych. Jest to spowodowane tym, że komórki macierzyste pobrane z krwi są zazwyczaj przeszczepiane, a nie komórki z rzeczywistej tkanki szpiku kostnego.

Transplantacja jest uważana za agresywne leczenie. Stosuje się ją zazwyczaj tylko u osób z NHL, u których choroba ma charakter postępujący lub nawracający (patrz Etapy). W przypadku niektórych podtypów NHL, takich jak chłoniak z komórek płaszcza i niektóre chłoniaki T-komórkowe, lekarze mogą zalecić transplantację jako część wstępnego planu leczenia, aby zapobiec nawrotom choroby.

Przed zaleceniem transplantacji lekarz porozmawia z pacjentem o ryzyku związanym z tym leczeniem. Lekarze biorą również pod uwagę kilka innych czynników, takich jak rodzaj NHL, wyniki wcześniejszego leczenia oraz wiek i ogólny stan zdrowia pacjenta. Ważne jest, aby porozmawiać z doświadczonym lekarzem w wyspecjalizowanym ośrodku transplantacyjnym na temat ryzyka i korzyści związanych z tym leczeniem.

Istnieją 2 rodzaje przeszczepu szpiku kostnego, w zależności od źródła pochodzenia zastępczych komórek macierzystych krwi:

• Przeszczep allogeniczny (ALLO). Przeszczep ALLO wykorzystuje komórki macierzyste pobrane od zdrowej osoby, najlepiej od rodzeństwa lub dopasowanego dawcy niespokrewnionego. Leczenie obejmuje immunochemioterapię, radioterapię, lub immunoterapię plus działanie „przeszczep przeciwko chłoniakowi”, w którym to przypadku komórki dawcy rozpoznają i niszczą komórki chłoniaka pacjenta. Przeszczep ALLO wiąże się z większym ryzykiem niż przeszczep AUTO, w tym z chorobą przeszczep przeciwko gospodarzowi, która występuje, gdy komórki dawcy uszkadzają tkanki lub narządy pacjenta.

• Przeszczep autologiczny (AUTO). Przeszczep AUTO wykorzystuje własne komórki macierzyste pacjenta po zastosowaniu chemioterapii w dużych dawkach. W przeszczepie AUTO celem jest zniszczenie wszystkich komórek nowotworowych w szpiku, krwi i innych częściach ciała przy użyciu wysokich dawek chemioterapii, immunoterapii i/lub radioterapii. Komórki macierzyste AUTO są zwracane do organizmu pacjenta po zakończeniu wysokodawkowej terapii. Komórki macierzyste AUTO następnie pracować, aby stworzyć zdrowy szpik kostny.

Skutki uboczne przeszczepu szpiku kostnego zależą od rodzaju przeszczepu, ogólnego stanu zdrowia i innych czynników. Dowiedz się więcej o podstawach przeszczepiania komórek macierzystych i szpiku kostnego.

Fizyczne, emocjonalne i społeczne skutki raka

Rak i jego leczenie powodują objawy fizyczne i skutki uboczne, jak również skutki emocjonalne, społeczne i finansowe. Opieka nad tymi wszystkimi skutkami nazywana jest opieką paliatywną lub opieką wspierającą. Jest to ważna część opieki, która jest włączona do leczenia mającego na celu spowolnienie, zatrzymanie lub wyeliminowanie nowotworu.

Opieka paliatywna skupia się na poprawie samopoczucia podczas leczenia poprzez zarządzanie objawami oraz wspieranie pacjentów i ich rodzin w innych, niemedycznych potrzebach. Każda osoba, niezależnie od wieku, rodzaju i stadium nowotworu, może otrzymać ten rodzaj opieki. Opieka ta często działa najlepiej, gdy rozpoczyna się ją zaraz po rozpoznaniu raka. Osoby, które otrzymują opiekę paliatywną wraz z leczeniem nowotworu, często mają mniej nasilone objawy, lepszą jakość życia i są bardziej zadowolone z leczenia [

Leczenie paliatywne różni się znacznie i często obejmuje leki, zmiany żywieniowe, techniki relaksacyjne, wsparcie emocjonalne i duchowe oraz inne terapie. Możesz również otrzymać zabiegi paliatywne podobne do tych, które mają na celu pozbycie się raka, takie jak chemioterapia, chirurgia lub radioterapia.

Przed rozpoczęciem leczenia porozmawiaj z lekarzem o celach każdego zabiegu w planie leczenia. Należy również porozmawiać o możliwych skutkach ubocznych konkretnego planu leczenia i możliwościach opieki paliatywnej.

Podczas leczenia zespół opieki zdrowotnej może poprosić Cię o odpowiedź na pytania dotyczące objawów i skutków ubocznych oraz o opisanie każdego problemu. Pamiętaj, aby poinformować zespół opieki zdrowotnej, jeśli doświadczasz jakiegoś problemu. Pomoże to zespołowi opieki zdrowotnej w jak najszybszym leczeniu wszelkich objawów i skutków ubocznych. Może to również pomóc w zapobieganiu poważniejszym problemom w przyszłości.

Więcej informacji na temat znaczenia śledzenia działań niepożądanych można znaleźć w innej części tego przewodnika. Dowiedz się więcej o opiece paliatywnej w osobnej części tej witryny.

Remisja i szansa na nawrót

Całkowita remisja jest wtedy, gdy chłoniak nie może być wykryty w organizmie i nie ma żadnych objawów. Może to być również nazywane „brak dowodów choroby” lub NED. Częściowa remisja jest wtedy, gdy chłoniak cofnął się o więcej niż 50% od stanu sprzed leczenia, ale nadal może być wykryty.

Remisja może być tymczasowa lub stała. Ta niepewność powoduje, że wiele osób martwi się, że rak powróci. Chociaż wiele remisji jest trwałych, ważne jest, aby porozmawiać ze swoim lekarzem o możliwości powrotu choroby. Zrozumienie ryzyka nawrotu i możliwości leczenia może pomóc Ci czuć się bardziej przygotowany, jeśli chłoniak powróci. Dowiedz się więcej o radzeniu sobie z lękiem przed nawrotem.

Jak wyjaśniono w sekcji Etapy, jeśli rak powraca po pierwotnym leczeniu, nazywa się to nawrotem raka. Może on powrócić w tym samym miejscu (tzw. nawrót miejscowy), w pobliżu (nawrót regionalny) lub w innym miejscu (nawrót odległy).

Gdy to nastąpi, rozpocznie się nowy cykl badań, aby dowiedzieć się jak najwięcej o nawrocie. W większości przypadków potrzebna jest kolejna biopsja tkanki, aby udowodnić, że chłoniak nie zmienił się lub nie przekształcił w bardziej agresywny podtyp. Po wykonaniu tych badań, ty i twój lekarz będziecie rozmawiać o możliwościach leczenia.

Leczenie nawrotowego NHL zależy od 3 czynników:

• Gdzie znajduje się nowotwór i czy przekształcił się w bardziej agresywny podtyp

• Rodzaju (rodzaje) leczenia podawanego wcześniej

• Ogólnego stanu zdrowia pacjenta

Często plan leczenia będzie obejmował zabiegi opisane powyżej, takie jak chemioterapia, radioterapia, terapia celowana, immunoterapia lub przeszczep szpiku kostnego/komórek macierzystych. Jednakże, mogą one być stosowane w innej kombinacji lub podawane w innym tempie. Lekarz może zasugerować przeprowadzenie badań klinicznych, w ramach których badane są nowe metody leczenia nawrotowego NHL. Niezależnie od wybranego planu leczenia, opieka paliatywna będzie ważna w łagodzeniu objawów i skutków ubocznych.

Osoby z nawrotem choroby nowotworowej często doświadczają emocji takich jak niedowierzanie czy strach. Zachęcamy do porozmawiania z zespołem opieki zdrowotnej o tych uczuciach i zapytania o usługi wsparcia, które pomogą Panu poradzić sobie z nimi. Dowiedz się więcej o radzeniu sobie z nawrotem raka.

Progresywny NHL

Niektórzy pacjenci z NHL mogą nie doświadczyć całkowitej remisji i będą mieli niewielkie ilości choroby resztkowej, która jest stabilna. Mogą też mieć chorobę resztkową, która pomimo leczenia aktywnie się rozwija. W przypadku niewielkiej ilości choroby resztkowej, która jest stabilna, niektórzy pacjenci z indolentnym NHL mogą być obserwowani przez pewien okres czasu lub leczeni terapią celowaną lub innymi lekami. Możliwe jest również zastosowanie radioterapii na obszar lokalny. Pacjenci ci mogą mieć przerwy w leczeniu, czasami trwające wiele lat. Jeśli chłoniak zaczyna rosnąć lub rozprzestrzeniać się, nazywa się to progresją choroby, a aktywne leczenie rozpocznie się ponownie.

Ważne jest, aby zrozumieć, że remisja nie zawsze jest możliwa w niektórych chłoniakach indolentnych. Jednakże, niektórzy ludzie mogą być bezpiecznie monitorowani, nawet jeśli pozostały resztki choroby. Jest to możliwe, o ile nie ma żadnych objawów i chłoniak nie wpływa na morfologię krwi lub inne organy.

Jeśli choroba resztkowa rośnie pomimo aktywnego leczenia, jest to tzw. oporny NHL, patrz poniżej.

Oporny NHL

Jeśli standardowe leczenie przestaje działać dobrze w przypadku NHL lub chłoniak powraca w ciągu 6 miesięcy po leczeniu, jest to tzw. oporny NHL. Pacjentów z takim rozpoznaniem zachęcamy do rozmowy z lekarzami, którzy są ekspertami w dziedzinie chłoniaków, w celu omówienia opcji najlepszego planu leczenia. Dowiedz się więcej o szukaniu drugiej opinii przed rozpoczęciem leczenia, aby mieć pewność co do wybranego planu leczenia. Dyskusja ta może obejmować badania kliniczne.

Możliwości leczenia opornego na leczenie NHL zależą od 4 czynników:

• Gdzie znajduje się nowotwór

• Podtyp chłoniaka

• Rodzaj leczenia zastosowanego wcześniej

• Ogólny stan zdrowia pacjenta

Lekarz może zasugerować chemioterapię, immunoterapię, przeszczep szpiku kostnego/komórek macierzystych lub badanie kliniczne. Ważna będzie również opieka paliatywna, która pomoże złagodzić objawy i skutki uboczne.

Dla większości ludzi diagnoza opornego na leczenie NHL jest bardzo stresująca i czasami trudna do zniesienia. Zachęcamy Ciebie i Twoją rodzinę do rozmowy o tym, jak się czujesz z lekarzami, pielęgniarkami, pracownikami socjalnymi lub innymi członkami zespołu opieki zdrowotnej. Pomocna może być również rozmowa z innymi pacjentami, w tym w ramach grupy wsparcia.

Jeśli leczenie nie przynosi rezultatów

Wyzdrowienie z NHL nie zawsze jest możliwe. Jeśli nie można wyleczyć lub kontrolować nowotworu, choroba może być określana jako zaawansowana lub terminalna.

Taka diagnoza jest stresująca i dla wielu osób dyskusja o zaawansowanym nowotworze jest trudna. Jednak osoby z zaawansowanym NHL, zwłaszcza te z chłoniakiem indolentnym, mogą żyć jeszcze przez długi czas po zdiagnozowaniu zaawansowanego raka. Ważne jest, aby mieć otwarte i szczere rozmowy z zespołem opieki zdrowotnej, aby wyrazić swoje uczucia, preferencje i obawy. Zespół opieki zdrowotnej posiada specjalne umiejętności, doświadczenie i wiedzę, aby wspierać pacjentów i ich rodziny i służy pomocą. Upewnienie się, że dana osoba czuje się fizycznie komfortowo, nie odczuwa bólu i ma wsparcie emocjonalne jest niezwykle ważne.

Osoby z zaawansowaną chorobą nowotworową, u których spodziewane jest przeżycie krótsze niż 6 miesięcy, mogą rozważyć opiekę hospicyjną. Opieka hospicyjna ma na celu zapewnienie jak najlepszej jakości życia ludziom, którzy są blisko końca życia. Ciebie i Twoją rodzinę zachęcamy do rozmowy z zespołem opieki zdrowotnej na temat opcji opieki hospicyjnej, które obejmują opiekę hospicyjną w domu, w specjalnym ośrodku hospicyjnym lub w innych miejscach opieki zdrowotnej. Opieka pielęgniarska i specjalistyczny sprzęt mogą sprawić, że pozostanie w domu stanie się realną opcją dla wielu rodzin. Dowiedz się więcej o planowaniu zaawansowanej opieki nad chorym na raka.

Po śmierci bliskiej osoby wiele osób potrzebuje wsparcia, które pomoże im uporać się z tą stratą. Dowiedz się więcej o żałobie i stracie.

Kolejna sekcja tego przewodnika to Badania kliniczne. Zawiera ona więcej informacji na temat badań, których celem jest znalezienie lepszych sposobów opieki nad osobami chorymi na raka. Skorzystaj z menu, aby wybrać inną sekcję do przeczytania w tym przewodniku.

Kolejna sekcja w tym przewodniku to Badania kliniczne.