Wprowadzenie1
Gdyby nie to, że słowo 'kult' jest tradycyjnie używane wśród chrześcijan, można by podnieść istotne argumenty przeciwko jego dalszemu używaniu. Po pierwsze, denotatywne znaczenie słowa „kult” różni się od pokrewnych terminów greckich i hebrajskich. Po drugie, konotatywne znaczenie „kultu” we wspólnocie chrześcijańskiej różni się zasadniczo od biblijnego nauczania na ten temat. Ponieważ ewangeliczna wspólnota chrześcijańska jest zaangażowana w używanie terminu „uwielbienie”, z pewnością wymaga on dokładnego zbadania, abyśmy mieli na myśli to, co Bóg zamierza, kiedy go używamy.
„Uwielbienie” jest nieadekwatnym tłumaczeniem greckiego i hebrajskiego terminu
Nasze słowo „uwielbienie” wywodzi się ze staroangielskiego weordhscipe oznaczającego godność lub zasługę, a więc dającego Bogu uznanie, na jakie zasługuje. Istnieją jednak pewne problemy z tym angielskim tłumaczeniem, ponieważ greckie & hebrajskie terminy nie oznaczają dokładnie tego samego.
’aboda (hebrajski; także – abad lub asab) i latreia (grecki; także – latreuo) są często tłumaczone jako cześć. Chociaż nie są to jedyne słowa tłumaczone jako kult, a nawet te słowa nie zawsze są tłumaczone jako „cześć „2. Gdy w OT słowa te są tłumaczone jako kult, oznaczają zazwyczaj służbę związaną z pracą wykonywaną w świątyni. W NT pokrewny grecki termin latreia odnosi się albo do kultu świątynnego OT3, do fałszywego przekonania, że zabijanie uczniów byłoby uważane za służbę Bogu4 , albo jako aluzja do OT, że chrześcijanie powinni ofiarować swoje ciała (tzn. oznaczające 'życie') Bogu jako ofiarę.
Więc zachęcam was, bracia, przez miłosierdzie Boże, abyście stawiali ciała wasze ofiarą żywą i świętą, przyjemną Bogu, która jest waszą duchową służbą kultu.5 (Rz 12, 1)
Paul używa pokrewnego greckiego słowa leitourgia (tj. przetłumaczonego służba) w odniesieniu do daru pieniężnego zebranego dla chrześcijan jerozolimskich6 oraz do pomocy, jaką otrzymał od innych7, a termin leitourgos (tj.e. przetłumaczone służy lub sługa) jest używany w odniesieniu do Chrystusa8, aniołów9, władców10, dostarczenia przez Epafrodyta daru dla Filipian11 oraz w odniesieniu do posługi dla pogan12. Tak więc termin latreia i jego kognaty są bezpośrednio związane zarówno ze służbą & ofiarą, gdy są skierowane ku Bogu. Być może byłoby lepiej, gdyby tłumacze wybrali słowa „służyć”, „służba” i „minister” zamiast „czcić”.
Inne terminy są tłumaczone jako cześć, w tym greckie słowo proskyneo13 i jego hebrajski odpowiednik shachac.14 Oba te terminy odnoszą się do postawy poddania, a więc uznania suwerenności Boga. Obeisance wymaga postawy pełnego szacunku strachu. Jest to widoczne w zachowaniach zginania kolan (tzn. gonu lub gonupeteo) i kłaniania się (histahawa lub shachac {Heb.} lub proskyneo {Gk. całować do przodu}), które są związane z kultem. Należy jednak zauważyć, że postawy te kojarzone są także z innymi rzeczami (tzn. można mieć taką postawę w prośbach do Boga, bogów lub człowieka).
Terminy, które komunikują postawy służby, poddania & czci (czyli które są tłumaczone jako „cześć”) nie wskazują, jak takie postawy powinny być okazywane. Musimy polegać na kontekście, aby określić sposoby, w jakie Bóg oczekuje od nas oddawania Mu czci. Co widzimy, gdy przyglądamy się zachowaniu czcicieli? Uwielbienie może być osobiste lub zbiorowe. Odbywało się w świątyni i poza nią, jednak Bóg nie chce, aby kult był związany z miejscem, ale z postawą serca (J 4:20ff duch & prawda). Wymaga on jedności między wierzącymi (Mt.5:23f; Łk.10:25ff). Ważnym terminem związanym z kultem jest homologia.15 Czciciele często spędzają część lub cały swój czas na wyznawaniu wiary, chwaleniu Boga, dziękowaniu Bogu i głoszeniu prawd o Bogu.
Innym terminem często związanym z kultem jest thusia oznaczająca ofiarę. Powodem, dla którego termin ten powinien być łączony z kultem, jest to, że takie odniesienia są aluzją do ofiar dziękczynnych w OT, które były ważnym codziennym rytuałem kultu świątynnego.16 Co ciekawe, w przypadkach, w których termin ten jest używany w listach, zazwyczaj odnosi się on do poświęcenia siebie w służbie innym.17
…i postępujcie w miłości, tak jak i Chrystus was umiłował i samego siebie wydał za nas na ofiarę Bogu jako wonną wonność. Ef 5:2
Ale nawet jeśli jestem wylewany jako ofiara do picia na ofiarę i służbę18 waszej wiary, raduję się i dzielę moją radość z wami wszystkimi. Flp 2:17
„Uwielbienie” przez większość wierzących jest rozumiane jako śpiewanie i chwalenie Boga
W książce Putting an End to Worship Wars, Elmer Towns zadaje pytania: Co robicie podczas uwielbienia? Jak oddajesz cześć? Co motywuje cię do oddawania czci? i Jakie są rezultaty oddawania czci? Na podstawie odpowiedzi wyodrębnił sześć stylów uwielbienia w Ameryce: Ewangelizacyjny – zdobywanie zgubionych; Ekspozycyjny – nauczanie słowa; Odnowy – ekscytacja, ożywienie, „dotykanie Boga”; Ciało-życie – społeczność, relacje i małe grupy; Liturgiczny – służenie & uwielbieniu Boga poprzez liturgię oraz Kongregacyjny – uwielbienie wyrażane przez świeckich.
Pośród tych podejść, odnowa, liturgia i kongregacja są prawdopodobnie tym, co większość chrześcijan pojmuje jako kult – czasy osobistego i zbiorowego śpiewu i uwielbienia. Jak jednak widzieliśmy, biblijne zasady i nakazy związane z kultem są o wiele szersze i bardziej zintegrowane z życiem chrześcijańskim. Uwielbienie jest odpowiedzią wdzięcznych i pokornych ludzi wobec żywego Boga, gdzie poddanie, ofiarna służba, uwielbienie, wyznanie, świadectwo i wdzięczność są swobodnie wyrażane na niezliczone sposoby. Jest to o wiele bogatsza koncepcja niż zwykłe zbiorowe śpiewanie i chwalenie raz w tygodniu przez 20 minut – wydarzenie, które może mieć miejsce bez żadnego rzeczywistego uwielbienia.
Wniosek
Póki jesteśmy kulturowo związani z nieszczęsnym angielskim słowem 'uwielbienie', musimy utrzymywać nasze rozumienie raczej w duchu biblijnym niż zakotwiczonym w tradycjach kościelnych. Czciciel musi być pokorną osobą, która jest gotowa:
- Podporządkować swoje cele Bożym celom poprzez nadanie priorytetu służbie dla Królestwa Bożego;
- Wyrazić wdzięczność i chwałę wobec Boga i
- Opowiedzieć innym o Bogu, Jego prawdach i miłości, którą cieszy się jako Jego dziecko.
Return to Top
Endnotes
1. To streszczenie jest w dużej części zaczerpnięte z artykułu na temat uwielbienia autorstwa G. W. Bromiley’a w Zondervan Pictorial Encyclopedia of the Bible, Volume 5.
2. praca niewolnika lub najemnego sługi jest związana z tymi terminami
3. Rzym. 9:4; Heb. 9:1, 6
4. Jn.16:2
5. logiken latreian umon
6. 2 Kor. 9:12
7. Fil. 2:30 (por. Rz.15:27)
8. Hbr. 8:2
9. Hebr. 1:7; leitourgikos w 1:14
10. Rz. 13:1
11. Fil. 2:25
12. Rz. 15:16; Fil. 2:17
13. Jest to słowo występujące w Ewangelii Jana 4:20ff; znaczenie tego słowa nie jest całkowicie jasne, ale uważa się, że jest ono związane ze słowem „całować” lub „całować naprzód” i jest związane z grecką praktyką całowania ziemi w hołdzie bóstwom ziemskim. Tak więc pojęcie prostracji lub obeisance jest uchwycone przez ten termin. Termin ten nigdy nie jest używany poza ewangeliami & Dziejów Apostolskich, z wyjątkiem jednego razu w odniesieniu do niewierzącego (1Kor.12:45). W ewangeliach obeisance jest wykonywany wobec Chrystusa wielokrotnie.
14. Słowo to oznacza 'pokłonić się' np. Rdz 22:5
15. (i homologein) – 'mówić to samo'; 'zgadzać się z'; dla hebrajskiego umysłu oznacza to zgadzanie się z Bogiem co do nas samych i co do Niego. Stąd też zwykle tłumaczy się je z hebrajskiego na wyznanie grzechów i następujące po nim wychwalanie Boga (por. 1Ki. 8:33,35; Neh. 9:3-37). Tutaj pochwała ta ma charakter proklamacji (Ps 118,17ff) i/lub modlitwy. Niektóre fragmenty (Rz 10,9f; Dz 23,8; 1Tm 6,13; Hbr 11,13) używają terminów związanych z tym, aby wskazać nie tylko na stwierdzenie faktu, ale na wyznanie wiary. Obejmuje ono porozumienie z Bogiem co do artykułów prawdy.
16. Zobacz Wj 29:39-41 dla przykładu ofiary dziękczynnej
17. Poza dwoma poniższymi wersetami zob. Rz 12:1,7.
18. thusia i leitourgia waszej wiary; dla zachowania spójności należy to tłumaczyć: „ofiara i kult waszej wiary”.
18.