Georges Pompidou, właściwie Georges-Jean-Raymond Pompidou, (ur. 5 lipca 1911, Montboudif, Francja – zm. 2 kwietnia 1974, Paryż), francuski mąż stanu, dyrektor banku i nauczyciel, który był premierem V Republiki Francuskiej w latach 1962-1968 i prezydentem od 1969 do śmierci.

Syn nauczycielki, Pompidou ukończył École Normale Supérieure, a następnie uczył w Marsylii i Paryżu. Podczas II wojny światowej walczył w stopniu porucznika i został odznaczony Croix de Guerre. Pod koniec 1944 roku został przedstawiony Charles’owi de Gaulle’owi, który stał wówczas na czele tymczasowego rządu francuskiego. W tym czasie Pompidou nie znał się zupełnie na polityce, ale szybko udowodnił, że potrafi doskonale interpretować i przedstawiać politykę de Gaulle’a. W latach 1944-1946 Pompidou był członkiem osobistego personelu de Gaulle’a, a po nagłej rezygnacji de Gaulle’a z premierostwa w styczniu 1946 roku pozostał członkiem jego „gabinetu cieni”. Następnie był asystentem generalnego komisarza ds. turystyki (1946-49), a także zajmował stanowisko maître des requêtes w Conseil d’État, najwyższym sądzie administracyjnym Francji (1946-57).

W 1955 roku rozpoczął pracę w banku Rothschilda w Paryżu, gdzie, również bez kwalifikacji zawodowych, szybko awansował na dyrektora generalnego (1959). De Gaulle nigdy nie stracił kontaktu z Pompidou, a po powrocie do władzy, w czasie kryzysu algierskiego (czerwiec 1958), przyjął Pompidou jako swojego osobistego asystenta (czerwiec 1958-styczeń 1959). Pompidou odegrał ważną rolę w tworzeniu konstytucji V Republiki i w przygotowaniu planów odbudowy gospodarczej Francji. Gdy de Gaulle został prezydentem (styczeń 1959), Pompidou powrócił do swoich prywatnych zajęć. W 1961 roku Pompidou został wysłany do prowadzenia tajnych negocjacji z algierskim Front de Libération Nationale (FLN), misji, która ostatecznie doprowadziła do zawieszenia broni między wojskami francuskimi a partyzantką algierską w Algierii.

Kryzys algierski został zażegnany, de Gaulle postanowił zastąpić Michela Debré na stanowisku premiera i mianował na jego miejsce Pompidou, wówczas praktycznie nieznanego opinii publicznej (kwiecień 1962). Odrzucony w głosowaniu nad wotum nieufności w Zgromadzeniu Narodowym (październik 1962), Pompidou wznowił urzędowanie po zwycięstwie de Gaulle’a w tym samym miesiącu w plebiscycie dotyczącym wyboru prezydenta w wyborach powszechnych. Po drugim rządzie Pompidou (grudzień 1962 – styczeń 1966) nastąpił trzeci (styczeń 1966 – marzec 1967) i czwarty (kwiecień 1967 – lipiec 1968). Pompidou był więc premierem przez sześć lat i trzy miesiące, co, jak zauważył de Gaulle, było zjawiskiem nieznanym we francuskiej polityce od czterech pokoleń.

Zdobądź subskrypcję Britannica Premium i uzyskaj dostęp do ekskluzywnych treści. Subskrybuj teraz

Pompidou miał prawdopodobnie najwyższą pozycję w czasie rewolty studentów i robotników we Francji w maju 1968 roku, kiedy to uczestniczył w negocjacjach z pracownikami i pracodawcami, przekonał de Gaulle’a do przeprowadzenia niezbędnych reform i zawarł porozumienie z Grenelle (27 maja), które ostatecznie zakończyło strajki. Wezwania Pompidou do przywrócenia prawa i porządku pozwoliły mu poprowadzić gaullistów do uzyskania bezprecedensowej większości w wyborach do Zgromadzenia Narodowego 30 czerwca 1968 roku. Mimo niespodziewanej dymisji z urzędu premiera przez de Gaulle’a w lipcu 1968 roku, Pompidou zachował prestiż i wpływy w partii gaullistowskiej. Kiedy de Gaulle gwałtownie zrezygnował z prezydentury w kwietniu 1969 roku, Pompidou ubiegał się o urząd i został wybrany 15 czerwca 1969 roku, otrzymując ponad 58 procent głosów w drugiej turze.

Podczas swojej kadencji jako prezydent, Pompidou w dużej mierze kontynuował politykę zapoczątkowaną przez de Gaulle’a. Utrzymał przyjaźń i więzi gospodarcze z krajami arabskimi, ale miał mniejsze sukcesy z Niemcami Zachodnimi i nie poprawił znacząco stosunków ze Stanami Zjednoczonymi. Przez prawie pięć lat zapewnił Francji stabilny rząd i wzmocnił jej gospodarkę. Popierał też przystąpienie Wielkiej Brytanii do EWG. Jego śmierć była niespodziewana, mimo że coraz więcej wskazywało na jego szybko pogarszający się stan zdrowia.

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *