Wydobycie gospodarcze Kanady mierzone produktem krajowym brutto wyniosło 1,93 biliona dolarów w 2019 roku. Była to zaledwie jedna dziesiąta tego, co jej główny partner handlowy, Stany Zjednoczone (21,37 biliona dolarów) i nieco mniej niż jej inny partner NAFTA, Meksyk (2,6 biliona dolarów). Trójstronny blok handlowy Ameryki Północnej, NAFTA, jest akronimem Północnoamerykańskiego Układu Wolnego Handlu.
Pomiary te wykorzystują parytet siły nabywczej, aby uwzględnić rozbieżność między standardem życia każdego kraju. Bez tego naprawdę nie powinno się porównywać krajów czy gospodarek.
Wzrost PKB Kanady w 2019 r. wyniósł 1,7%, wolniej niż w Stanach Zjednoczonych (2,3%), ale wyżej niż w Meksyku, gdzie gospodarka skurczyła się o -0,1%. Standard życia Kanady, mierzony przez PKB na mieszkańca, wyniósł 46 194 USD. To mniej niż w Stanach Zjednoczonych (65 118 dolarów), ale więcej niż w Meksyku (9 863 dolarów).
Kanada jest mniej więcej tej samej wielkości co Stany Zjednoczone, ma 3,85 miliona mil kwadratowych. Ale ma tylko jedną dziewiątą ludności, około 37,7 miliona. Jest około pięć razy większa od Meksyku, z nieco ponad jedną czwartą ludzi. Dlaczego Kanada jest tak słabo zaludniona? Klimat. Jej północna część jest tak zimna przez tak dużą część roku, że ziemia pozostaje stale zamarznięta. W rezultacie około 90% ludzi mieszka w promieniu 100 mil od granicy z USA.
Prawie 50% powierzchni Kanady jest zamknięta w wiecznej zmarzlinie. To może się zmienić w wyniku globalnego ocieplenia.
Kanada ma więcej słodkiej wody niż jakikolwiek inny kraj. Ma około 2 mln jezior, ale większość z nich nie może być wykorzystana do celów produkcyjnych, takich jak hydroenergetyka czy nawet nawadnianie. Tylko 4,7% ziemi Kanady nadaje się do uprawy, w porównaniu do 16,8% ziemi w Stanach Zjednoczonych i 12,9% w Meksyku.
Trudeau i Trump
24 kwietnia 2017 r. administracja Trumpa ogłosiła nowe taryfy na kanadyjską tarcicę w wysokości do 24%. Dotknęłoby to około 5,8 mld dolarów w eksporcie. Zachodnie prowincje pozwalają loggerom wycinać drzewa na ziemi należącej do rządu. Departament Handlu USA twierdzi, że obniżone stawki pozwalają na dumping handlowy.
Samo zagrożenie zmniejszyło import kanadyjskiej tarcicy z drewna miękkiego. Taryfa byłaby retroaktywna. Wiele firm waha się kupić tarcicę, która mogłaby stanąć w obliczu aż 24% surcharge.
Departament Handlu musi udowodnić amerykańskiej Komisji Handlu Międzynarodowego, że działania Kanady szkodzą amerykańskiemu przemysłowi drzewnemu. W 2004 r. panel NAFTA powiedział, że Stany Zjednoczone nie udowodniły, że dumping zaszkodził amerykańskiemu przemysłowi drzewnemu.
26 kwietnia 2017 r. prezydent Trump zasygnalizował, że Stany Zjednoczone mogą wycofać się z NAFTA, zanim wycofał się zaledwie kilka godzin później. Wynika to z deklarowanego przez jego administrację zamiaru renegocjacji NAFTA. Prezydent argumentuje, że obecna umowa zbyt wiele oddaje Meksykowi. Premier Kanady Justin Trudeau powiedział, że byłby skłonny wynegocjować oddzielne dwustronne porozumienie ze Stanami Zjednoczonymi.
Trump wycofał również Stany Zjednoczone z Trans-Pacific Partnership. Trudeau i inni sygnatariusze posuwają się do przodu z umową, nawet bez Stanów Zjednoczonych.
Gospodarka Kanady zależy od Stanów Zjednoczonych
Kanada jest 12. największym eksporterem na świecie według Banku Światowego. W 2019 roku wyeksportowała towary o wartości 592 mld C$ lub około 455 mld USD. Trzy czwarte z tego trafia do Stanów Zjednoczonych. Handel ze Stanami Zjednoczonymi i Meksykiem potroił się od 1994 roku dzięki NAFTA. Kanada jest największym dostawcą energii dla Ameryki. Obejmuje to ropę naftową, produkty ropopochodne, gaz ziemny i elektryczność.
Kanada zmaga się z innym utrudnieniem geograficznym. Nie graniczy z żadnym innym krajem poza Stanami Zjednoczonymi. To sprawia, że transport towarów na inne rynki jest droższy.
Kanada skorzystała na odkryciu piasków roponośnych w Albercie. To dało jej trzecie co do wielkości rezerwy ropy na świecie – 167,7 mld baryłek. Jest za Arabią Saudyjską i Wenezuelą. Według U.S. Energy Information Administration zajmuje dwunaste miejsce na świecie pod względem ilości wydobywanej ropy łupkowej i piąte pod względem ilości gazu łupkowego. Kanada jest obecnie trzecim największym eksporterem ropy naftowej. Transportuje 3,7 mln baryłek dziennie. 98% jej eksportu ropy trafia do Stanów Zjednoczonych.
Z drugiej strony, zależność Kanady od eksportu ropy może wtrącić ją w recesję. W 2014 r. ceny ropy drastycznie spadły z ponad 100 dolarów, osiągając najniższy poziom 31 dolarów w 2016 r. Bank centralny Kanady obniżył stopy procentowe, aby pobudzić gospodarkę, ale to mogło pogłębić bańkę mieszkaniową. Rząd mógłby wydawać więcej, ale stosunek długu do PKB jest już wysoki i wynosi 89,7 proc.
Dlatego Kanadyjczycy wybrali Justina Trudeau na nowego premiera. Jest on synem charyzmatycznego byłego premiera Pierre’a Trudeau. Jego wybór odzwierciedla demograficzną zmianę w kierunku liberalizmu. W wyborach w 2015 roku, kiedy doszedł do władzy, frekwencja wyborcza młodzieży wśród osób w wieku 18-24 lat wzrosła z 38,8% do 57,1%.
Trudeau obiecał wydać C$60 mld na nową infrastrukturę. To zwiększy deficyt budżetowy. Ale to może zostać pokryte z podatków od marihuany, którą Trudeau planuje zalegalizować.
Perspektywy na przyszłość
Trudeau zgodził się również na redukcję emisji gazów cieplarnianych. To może zmniejszyć produkcję piasku roponośnego. Wywołałoby to pozwy ze strony firm, które zainwestowały miliardy w rozwój.
Dłuższe sezony wegetacyjne już teraz pozwalają rolnikom na uprawę zbóż takich jak kukurydza, których nigdy wcześniej nie mogli uprawiać. Na przykład, akr ziemi uprawnej w Albercie, w Kanadzie, został sprzedany za pięć razy więcej niż 10 lat temu. Temperatury w tej prowincji ociepliły się o 3,6 stopnia Fahrenheita od 1950 r., dzięki czemu sezon wegetacyjny wydłużył się o dwa tygodnie.
Wykonane w 2019 r. badanie rządowe wykazało, że Kanada ociepla się dwa razy szybciej niż reszta świata. Ostrzegło przed powodziami na wybrzeżach, suszami i dzikimi pożarami.
W ciągu najbliższych 40 lat zmiany klimatyczne mogą przynieść Kanadzie korzyści. W ciągu XX wieku obszar największego szelfu lodowego Arktyki zmniejszył się o 90%. W ciągu ostatnich 30 lat Arktyka ociepliła się dwukrotnie szybciej niż reszta świata. W rezultacie, Północna Droga Morska i Przejście Północno-Zachodnie mogą zostać otwarte dla ruchu handlowego, ponieważ lód nadal się topi. Do 2050 r. mogłoby to konkurować z Kanałem Panamskim.