Historia języka polskiego
Język polski jest językiem ojczystym takich znakomitości jak Kopernik, Chopin, Roman Polański i Maria Curie. Językiem polskim posługuje się ponad 38 milionów ludzi w Polsce, ponad milion w innych krajach Europy Wschodniej i kolejny milion w Ameryce Północnej.
Język polski zapisywany jest alfabetem rzymskim z dodatkowymi znakami diakrytycznymi (znaki specjalne). Jest niezwykle bogaty fonetycznie, posiada 10 samogłosek i 35 spółgłosek. W wymowie akcent kładzie się zwykle na przedostatnią sylabę wyrazu.
Wyróżniającą cechą jest zachowanie w języku polskim samogłosek nosowych, które nie występują już w innych współczesnych językach słowiańskich. Podobnie jak w języku czeskim, rzeczowniki, zaimki i przymiotniki mają siedem przypadków (mianownik, rodzajnik, celownik, oskarżyciel, wołacz, narzędnik i miejscownik), co oznacza, że zakończenie słów zmienia się w zależności od ich funkcji składniowej w zdaniu.
Polska – lub Polska, jak nazywają ją mieszkańcy – jest jednym z najbogatszych krajów byłego bloku sowieckiego. Dzięki przystąpieniu do Unii Europejskiej w maju 2004 r. ponad 75% PKB kraju wytwarzane jest obecnie w sektorze prywatnym. Gospodarka jest dobrze zintegrowana z gospodarkami krajów Europy Zachodniej, a inflacja została sprowadzona do niskiego poziomu. Po początkowym spadku, produkcja rośnie nieprzerwanie od ponad 10 lat, a Polakom żyje się znacznie lepiej niż dekadę temu. Z tego powodu z biegiem lat usługi językowe nabrały nowego znaczenia.
Rodzaje języka polskiego
Polski jest językiem indoeuropejskim należącym do grupy zachodniosłowiańskiej. Kiedy we wczesnym średniowieczu plemiona protosłowiańskie opuściły swoje ziemie między Odrą a Dnieprem, zasiedliły niemal całą środkową, wschodnią i południową Europę, docierając na zachodzie do Elby, na wschodzie do Wołgi i Dźwiny, a na południu do Półwyspu Bałkańskiego.
Jednym z efektów tej ekspansji było powstanie trzech grup języków słowiańskich: zachodniej, południowej i wschodniej. Grupa zachodniosłowiańska obejmuje również język czeski i słowacki, i choć są one blisko spokrewnione, te różne języki nie są w pełni wzajemnie zrozumiałe.
Ewolucja języka polskiego
Polski zaczął powstawać około X wieku, proces ten w dużej mierze został zapoczątkowany przez powstanie i rozwój państwa polskiego. Mieszko I, władca wielkopolskich Polan, zjednoczył kilka kulturowo i językowo pokrewnych plemion z dorzecza Wisły i Odry, zanim ostatecznie przyjął chrzest w 966 roku. Wraz z chrześcijaństwem Polska przyjęła także alfabet łaciński, co umożliwiło zapis języka polskiego, istniejącego do tej pory tylko jako język mówiony.
Pierwsze rękopisy, sporządzane przez duchowieństwo, były wyłącznie w języku łacińskim, ale od czasu do czasu musiały zawierać etnicznie słowiańskie nazwy. Z tego okresu zachowały się trzy dokumenty z takimi wstawkami. Najstarszym z nich jest Dagome judex, w którym Mieszko I podporządkował swoje państwo papieżowi. Powstał on ok. 990-992 r. i zawierał opis ziem książęcych z informacją o dwóch głównych miastach: Gnieźnie i Krakowie.
Pierwszymi tekstami pisanymi w języku polskim były przekłady łacińskich modlitw i kazań w języku wernakularnym, aby wierni mogli zrozumieć ich treść. W XIII wieku powoli zaczęły pojawiać się pierwsze teksty świeckie. Najwcześniejsze pisma to dwa zdania: jedno wypowiedziane przez chłopa, drugie przez władcę.
Pierwszą próbę skodyfikowania zasad języka polskiego podjął około 1440 roku Jakub Parkoszowic z Żurawicy, który napisał łaciński traktat o polskiej ortografii. W tym samym czasie język polski zaczął być używany w dokumentach prawnych i księgach sądowych. Nieco wcześniej, bo około 1400 roku, powstał pierwszy świecki wiersz w języku polskim, poświęcony rozkoszom biesiadowania. Jednak pierwszy polski słownik powstał dopiero cztery wieki później. Sześciotomowe dzieło Samuela Bogumiła Lindego, wydrukowane w 1200 egzemplarzach, ukazało się w Warszawie w latach 1807-1814.
Polski ma pięć głównych dialektów, którymi mówi się na Śląsku, w Małopolsce, na Mazowszu, w Wielkopolsce i na Kaszubach. Jest to pozostałość z czasów, gdy każde plemię słowiańskie posługiwało się własnym językiem, który przez wieki powoli się rozwijał i zmieniał. Proces ten zachodził w dużej mierze poza wielkimi ośrodkami miejskimi, wśród drobnomieszczańskiej szlachty i chłopów. Każdy dialekt posiada kilka odmian o charakterystycznych i spójnych zjawiskach językowych. Odmiany te różnią się od standardowej polszczyzny słownictwem, składnią, wymową i morfologią.
Ciekawym zjawiskiem, które rozpoczęło się po 1954 roku, jest powstawanie nowych, mieszanych dialektów na północy i zachodzie kraju, gdzie po wojnie przeniosły się tysiące ludzi.
Polszczyzna posiada również wiele zapożyczeń z innych języków, zwłaszcza z angielskiego, francuskiego, niemieckiego, łaciny i rosyjskiego.
Wpływy te wynikają z różnych czynników, od fascynacji innymi kulturami (zapożyczenia z francuskiego) po procesy historyczne, takie jak rozbiory (zapożyczenia z niemieckiego i rosyjskiego) czy przyjęcie chrześcijaństwa (zapożyczenia z łaciny).
Dla języka francuskiego okresem największego wpływu był wiek XVIII, kiedy posługiwał się nim praktycznie każdy, kto chciał uchodzić za wykształconego i obytego w świecie – w tym czasie francuski był w Europie tym, czym dziś jest angielski.
Kontakt
Kliknij tutaj, aby się z nami skontaktować