Jest to jedna z cennych przyjemności życia: spokojny i spokojny sen, z którego budzisz się rano odświeżony i gotowy na nowy dzień.
Jest to jedno z życiowych nieszczęść: uczucie zmęczenia, ale niemożność zaśnięcia, lub przebudzenie w środku nocy i leżenie tam bezsennie przez wiele godzin. Słaby sen może sprawić, że nie będziemy w stanie być efektywni w domu lub w pracy następnego dnia.
Bezsenność to konstelacja problemów:
- trudności z zasypianiem
- trudności z utrzymaniem snu
- pobudzenie się zbyt wcześnie
- doświadczenie snu nie dającego odpoczynku.
Problemy te występują w połączeniu z upośledzeniem funkcjonowania w ciągu dnia.
W okresie młodej dorosłości mężczyźni i kobiety wykazują podobną częstość występowania objawów bezsenności. Jednak u kobiet w okresie okołomenopauzalnym i pomenopauzalnym częstość występowania bezsenności jest znacznie wyższa niż u mężczyzn w tym samym wieku.1
Nasi pacjenci, którzy cierpią z powodu objawów bezsenności – zwłaszcza kobiety w okresie okołomenopauzalnym i pomenopauzalnym – byliby bardzo wdzięczni, gdybyśmy wykorzystali nasze umiejętności kliniczne w celu ułatwienia im spokojnego snu. Poniżej przedstawiamy 1) strategie zaspokajania ich potrzeb poprzez farmakoterapię oraz 2) przydatne wskazówki dotyczące stylu życia, które zwiększą ich szanse na dobry sen (patrz „Jak możesz poprawić higienę snu”).
Przedstawiamy kilka przydatnych, sprawdzonych zaleceń zwiększających prawdopodobieństwo dobrego snu.
Utrzymuj chłodną temperaturę w sypialni. Badania wykazały, że w nocy, im wyższa temperatura w sypialni (a tym samym wyższa temperatura ciała), tym większe prawdopodobieństwo wystąpienia zaburzeń snu.
Unikaj drzemek. Nigdy nie ucinaj sobie drzemek wieczorem i staraj się unikać drzemek popołudniowych. Popołudniowe i wieczorne drzemki rozbijają naturalne rytmy snu organizmu, utrudniając ośrodkowi snu przełączenie funkcji centralnego układu nerwowego w tryb snu.
Ćwicz codziennie. Rób to przez co najmniej 20 minut i staraj się wykonywać ćwiczenia na ponad 4 godziny przed snem.
Przestrzegaj regularnego harmonogramu snu i czuwania. Śpij od 7 do 8 godzin w nocy, a następnie wstań z łóżka.
Utrzymuj ciemną i cichą sypialnię.
Unikaj kofeiny po obiedzie i unikaj alkoholu późnym wieczorem i w nocy. Kofeina jest środkiem pobudzającym, który może zmniejszyć skuteczność ośrodka snu.
Zerwij z paleniem. Unikaj również substytutów nikotyny.
Zmniejsz ilość płynów przed snem. Częstą przyczyną nocnych przebudzeń jest chęć oddania moczu; zmniejszenie częstotliwości przebudzeń w celu oddania moczu może pomóc w zapewnieniu nieprzerwanego snu.
Terapia hormonalna
Ginekolodzy są ekspertami, oczywiście, w stosowaniu estrogenowej i progestagenowej terapii hormonalnej w leczeniu objawów menopauzalnych, takich jak umiarkowane i silne uderzenia gorąca. U kobiet w okresie okołomenopauzalnym i pomenopauzalnym, te uderzenia gorąca często występują jednocześnie z bezsennością.
Na przykład, niedawne badanie wykazało, że większość kobiet, które zgłaszały uderzenia gorąca, zgłaszały również objawy bezsenności.2 Inna grupa badaczy wykazała, że kobiety, które mają umiarkowane do ciężkich uderzenia gorąca, są bardziej narażone niż kobiety, które doświadczają łagodnych uderzeń gorąca, na większą nocną czujność i większą liczbę epizodów długiego czuwania.3
Terapia estrogenowa, poza zmniejszeniem nasilenia uderzeń gorąca, zmniejsza opóźnienie snu i zwiększa ilość szybkich ruchów gałek ocznych (REM), poprawiając tym samym postrzeganie jakości snu przez pacjentki po menopauzie.4
Leczenie bez estrogenów
Wiele kobiet nie chce przyjmować estrogenów; u innych, terapia estrogenowa jest przeciwwskazana. Nie musi to być przeszkodą: Kobiety, u których dominują objawy uciążliwej bezsenności, ale które zgłaszają niewiele uderzeń gorąca, mogą w rzeczywistości odnieść większe korzyści z nieestrogenowego leczenia bezsenności. W mojej praktyce ginekologicznej odkryłam, że gabapentyna i eszopiklon – każdy o innym mechanizmie działania – są wartościowe w leczeniu bezsenności u kobiet w okresie okołomenopauzalnym i pomenopauzalnym.
Gabapentyna
Znana pod nazwą handlową Neurontin, gabapentyna jest zatwierdzona przez Food and Drug Administration do leczenia napadów drgawkowych i neuralgii popółpaścowej. Lek ten był również stosowany, ale nie jest zatwierdzony przez FDA, w leczeniu neuropatii cukrzycowej, przewlekłego bólu i zespołu niespokojnych nóg. Ponadto w badaniach klinicznych wykazano, że gabapentyna jest skuteczna w leczeniu bezsenności5 i uderzeń gorąca, choć ponownie nie są to wskazania zatwierdzone przez FDA.
W leczeniu bezsenności u moich pacjentek w okresie okołomenopauzalnym i pomenopauzalnym rozpoczynam podawanie gabapentyny od dawki 100 mg na noc, zwiększając ją o 100 mg do 300 mg na noc. Niekiedy pacjentka zgłasza potrzebę przyjmowania aż 600 mg na noc, zanim poprawi się jakość jej snu.
Najczęstsze działania niepożądane zgłaszane w związku ze stosowaniem gabapentyny to senność, senność, zawroty głowy i uczucie „przestrzeni” – najczęściej w ciągu pierwszych 1-3 tygodni leczenia lub po zwiększeniu dawki. Działania niepożądane mają tendencję do ustępowania po 4 tygodniach leczenia.