Photo: toolmonger.com
Kwadrat krokwiowy został zaprojektowany tak, aby wykorzystać geometryczne prawa trójkąta prostego. Na przykład, trójkąt prosty ma z definicji jeden kąt dziewięćdziesięciu stopni. Kąt, pod którym spotykają się ostrze i pióro krokwi jest również kątem dziewięćdziesięciu stopni. Jeśli więc ustawimy czworokąt z jedną nogą w poziomie, to druga zawsze będzie pionowa. W budowaniu konstrukcji prostoliniowych ta prosta stała ma wiele zastosowań.
Jednym z nich jest planowanie i układ krokwi.
Nachylenie dachu nie jest tradycyjnie określane w stopniach (jak w „Ten dach ma nachylenie czterdzieści pięć stopni” lub „Ten ma nachylenie trzydzieści stopni”). Nachylenie dachu określa się raczej stosunkiem, a mianowicie stosunkiem między jego wzniesieniem a biegiem.
Cokolwiek to jest, jest określone jako jednostka wzniesienia (pion) do jednostki biegu (poziom). Przebieg wynosi zawsze 12 cali; wzniesienie jest określane przez budowniczego lub architekta na podstawie gustu (czy wolisz profil wysokiego czy niskiego dachu?) oraz względów praktycznych (stromy dach skuteczniej zrzuca śnieg, ale jest bardziej niebezpieczny w pracy). Zatem nachylenie dachu wyraża się takimi współczynnikami, jak dwanaście na dwanaście lub sześć na dwanaście, co oznacza, że w każdej stopie odległości poziomej dach o dwunastym lub szóstym wzniesieniu będzie wznosił się odpowiednio o dwanaście lub sześć cali.
Jeśli znasz jednostkowe wzniesienie i bieg dachu, który układasz, możesz określić długość krokwi, korzystając z tabel krokwi wytłoczonych na licu kwadratu. Na przykład, jeśli dach jest dwunastokątny (czyli ma dość strome nachylenie czterdzieści pięć stopni), wówczas długość jednostkową krokwi należy znaleźć na powierzchni czołowej kwadratu poniżej dwunastocalowego znaku na jego ostrzu. Na każdą stopę wzniesienia lub biegu krokwi przypada 16,97 cala długości.
Jeśli to wszystko sprawia, że kręci Ci się w głowie, pociesz się tym: kwadrat krokwiowy jest o wiele mniej skomplikowany niż teoria, dzięki której działa. W tym właśnie tkwi jego piękno. Aby ułożyć krokwie, tak naprawdę wystarczy znać tylko stosunek nachylenia. Następnie umieszcza się kwadrat na krokwi tak, aby znak 12 cali pokrywał się z dolną krawędzią krokwi; obraca się kwadrat w tym punkcie tak, aby punkt przecięcia ostrza z krokwią był taki sam jak wzniesienie dachu; i dzięki magii starożytnych figur geometrycznych ma się cięcie pionowe.
Można użyć krokwi do zaznaczenia cięcia pionowego (gdzie krokiew dotyka gąsiora), „ptasiej paszczy” (skośne cięcie, gdzie krokiew wgryza się w ścianę) i cięcia ogonowego (dolny koniec krokwi). Prosty dach dwuspadowy jest w zasięgu Twoich umiejętności. Bardziej skomplikowane projekty dachów, w których występują biodra i kosze oraz cięcia pod kątem złożonym, nie są zbyt trudne. Gdy kupisz nowy kantówka, będzie dostarczona z książeczką, która przeprowadzi Cię przez poszczególne etapy tych procesów.