Uznałem, że „teoria wyrównania kolorów Valarów” jest intrygująca, więc postanowiłem trochę poszperać (pomaga posiadanie wersji PDF dzieł profesora). Niestety, Silmarillion nie potwierdza tej teorii, a nawet jej zaprzecza.
Na przykład kolor szary nigdzie w Kanonie nie jest kojarzony z Manwe czy Vardą, ale z innymi Valarami, np. z Nienną:
A Nienna powstała i weszła na Ezellohar, i odrzuciła z powrotem swój szary kaptur, i swoimi łzami zmyła splugawienia Ungolianta;
i Estë:
Estë łagodna, lecząca rany i zmęczenie, jest jego małżonką. Szare są jej szaty, a odpoczynek jest jej darem.
Jeśli chodzi o kolor biały, jedyne fragmenty, w których jest on wspomniany w związku z Valarami to:
Czasami przybędzie on niewidziany na brzegi Śródziemia, lub przejdzie daleko w głąb lądu w górę jodeł morskich, i tam będzie muzykował na swych wielkich rogach, Ulumuri, które są wykute z białej muszli;
Jest łowcą potworów i padłych zwierząt, rozkoszuje się końmi i psami gończymi; kocha też wszystkie drzewa, z tego powodu zwany jest Aldaronem, a przez Sindarów Tauronem, Panem Lasów. Nahar jest imieniem jego konia, białego w słońcu i lśniącego srebrem w nocy.
Telperion był starszym z drzew i pierwszy osiągnął pełnię wzrostu i rozkwitu; a tej pierwszej godziny, w której zabłysnął, białego blasku srebrnego świtu, Valarowie nie wliczali do opowieści o godzinach, lecz nazwali ją Godziną Otwarcia i od niej liczyli wieki swego panowania w Valinorze. (także przez Yavannę: Nimloth, Białe Drzewo Númenoru)
Odniesienie do bieli, która ma „sprzeczne interesy”, jako że odnosi się do śniegu (o którym sam Iluvatar powiedział, że jest połączeniem dzieł Ulmo i Aule):
Taniquetil elfy nazywają tą świętą górą, i Oiolossë Wieczna Białość, i Elerrina Ukoronowana Gwiazdami, i wiele imion obok;
Jeśli chodzi o kolor niebieski, są odniesienia do Manwe i Vardy, ale nie do Orome:
Jego szaty są niebieskie, i niebieski jest ogień jego oczu, a jego berło jest z szafiru, który Noldor dla niego wykuł;
Mówi się, że nawet gdy Varda kończyła swe prace, a były one długie, gdy pierwszy Menelmacar kroczył po niebie, a błękitny ogień Helluina migotał we mgle ponad granicami świata, w tej godzinie obudziły się Dzieci Ziemi, Pierworodni Ilúvatara
W Silmarillionie nie ma żadnych odniesień do brązu.
Jedynym skojarzeniem kolorów, które Silmarillion w pewien sposób potwierdza, jest Gandalf poprzez jego związek z Nienną – jest powiedziane, że nosiła szary kaptur. Biorąc pod uwagę, że Gandalf był jej uczniem, może to mieć jakieś znaczenie dla jego tytułu.
Szukałem więc dalej i znalazłem inny możliwy związek – etymologię nazw kolorów w Quenya i Sindarin:
Biały: od rdzenia *glân, (S i Q) pierwotnie oznaczającego czysty. Nie sądzę jednak, by słowo czysty odnosiło się do Sarumana (którego oryginalne imię Curunir tłumaczy się jako przebiegły), ale do Białej Rady, którą poprzedzał. Biała Rada została utworzona by rzucić wyzwanie Dol Guldur, legowisku (dol) Nekromanty (guldur), dosłownie „zboczona lub zła wiedza”. Dlatego też nazwa Biała Rada została wybrana nie ze względu na kolor, ale na implikowaną czystość wiedzy chronionej przez tę radę.
Szarość: *mith(S), Gandalf był nazywany przez Eldarów Mithrandir, Szary Pielgrzym.
Niebieski: Niebiescy Czarodzieje Pallando i Alatar nazywani są Ithryn Luin, ponieważ mówi się, że przybyli do Śródziemia łodzią ubrani w morskie błękity (luin). Jednak luin wywodzi się od lhun, co również oznacza łódź.
Brązowy: Tolkien nie podał żadnego tłumaczenia dla Radagasta. Jednak możliwym źródłem imienia może być staroangielski rudugást, oznaczający brązowego ducha.