Pochodzący z Wirginii James Monroe został przytłaczającą większością głosów wybrany na piątego prezydenta Stanów Zjednoczonych. Monroe, jak widać, walczył w Wojnie Rewolucyjnej, popierał Bill of Rights, służył jako amerykański dyplomata w Europie, jako gubernator Wirginii, jako senator, jako sekretarz stanu, jako sekretarz wojny i jako negocjator przy zakupie Luizjany. Jego doświadczenie sprawiło, że był doskonałym kandydatem na prezydenta.
Pod jego rządami, które rozpoczęły się w 1817 roku, kraj cieszył się pokojem i zdrową gospodarką. W rezultacie lata jego dwóch kadencji znane są jako „era dobrych uczuć.”
Jako prezydent, Monroe położył fundamenty pod amerykańską politykę zagraniczną w orędziu do Kongresu z 1823 roku. Polityka ta, która ostrzegała europejskie mocarstwa przed ekspansją na półkuli zachodniej, stała się znana jako Doktryna Monroe’a.
Aby utrzymać równowagę między wolnymi stanami a stanami niewolniczymi, pomógł opracować Kompromis Missouri. Kompromis wyznaczył również linię graniczną w całym kraju. Powyżej tej linii (36 stopni 30 minut szerokości geograficznej północnej) żadne terytorium nie mogło wprowadzić niewolnictwa.