Heading

Kompas (inaczej kompas marynarski) to instrument nawigacyjny służący do odnajdywania kierunków na Ziemi. Składa się on z namagnesowanej wskazówki swobodnie ustawiającej się dokładnie w stosunku do ziemskiego pola magnetycznego, co jest bardzo pomocne w nawigacji. Punkty kardynalne to północ, południe, wschód i zachód. Kompas może być używany w połączeniu z chronometrem i sekstantem, aby zapewnić bardzo dokładną nawigację. Urządzenie to znacznie poprawiło handel morski, czyniąc podróż bezpieczniejszą i bardziej efektywną. Wczesna forma kompasu została wynaleziona w Chinach w 271 r. p.n.e. i jest jednym z czterech wielkich wynalazków starożytnych Chin. Znany kompas marynarski został wynaleziony w Europie około 1300 roku.

W bardziej technicznym ujęciu, kompas jest urządzeniem magnetycznym wykorzystującym igłę do wskazywania kierunku magnetycznej północy magnetosfery planety. Każdy instrument z namagnesowanym prętem lub igłą obracającą się swobodnie na czopie i wskazującą kierunek północny i południowy może być uznany za kompas. Tarcza kompasu jest małym kompasem kieszonkowym z zegarem słonecznym. Kompas wariacyjny, specyficzny przyrząd o delikatnej konstrukcji, służy do obserwacji zmian położenia igły. Żyrokompas lub astrokompas może być również używany do ustalenia prawdziwej północy.

Historia kompasu nawigacyjnego

Prehistoria

Przed wprowadzeniem kompasu kierunki na morzu wyznaczane były przede wszystkim na podstawie położenia ciał niebieskich. Nawigację uzupełniano w niektórych miejscach sondami. Trudności pojawiały się tam, gdzie morze było zbyt głębokie na sondowanie, a warunki były stale pochmurne lub mgliste. Dlatego kompas nie wszędzie był tak samo użyteczny. Na przykład Arabowie mogli na ogół polegać na czystym niebie podczas nawigacji w Zatoce Perskiej i na Oceanie Indyjskim (a także na przewidywalnej naturze monsunów). Może to częściowo tłumaczyć ich stosunkowo późne przyjęcie kompasu. Marynarze na stosunkowo płytkim Bałtyku szeroko korzystali z sond.

Rozwój w Chinach

Z uwagi na miejsce pierwszego pojawienia się kompasu, większość uczonych przypisuje obecnie jego wynalezienie Chinom. Ponieważ często dochodziło do nieporozumień co do tego, kiedy kompas został wprowadzony po raz pierwszy, może być właściwe wymienienie ważnych wydarzeń prowadzących do jego wynalezienia w porządku chronologicznym:

• Najwcześniejsza chińska literacka wzmianka o magnetyzmie znajduje się w księdze z IV wieku p.n.e. zwanej Księgą Mistrza Doliny Diabła (鬼谷子): „Lodestone sprawia, że żelazo przychodzi lub je przyciąga”.
• Pierwszą wzmiankę o magnetycznym przyciąganiu igły można znaleźć w chińskim dziele skomponowanym między 20 a 100 rokiem p.n.e. (Louen-heng): „Lodestone przyciąga igłę”.
• Najwcześniejsze odniesienie do urządzenia magnetycznego jako lokalizatora kierunku jest odnotowane w książce z dynastii Song datowanej na lata 1040-1044. Znajdujemy tu opis żelaznej „ryby wskazującej południe” pływającej w misce z wodą, ustawiającej się w kierunku południowym. Urządzenie to zalecane jest jako środek orientacyjny „w ciemnościach nocy”. Nie ma jednak żadnej wzmianki o zastosowaniu do nawigacji, ani o tym, jak ryba została namagnesowana.
• Pierwsze niepodważalne odniesienie do namagnesowanej igły w chińskiej literaturze pojawia się dopiero w 1086 roku. The Dream Pool Essay napisany przez Song Dynastia uczony Shen Kua zawierał szczegółowy opis jak geomancers namagnesowany igła przez pocieranie jego końcówka z lodestone, i powiesił igła magnetyczna z jednym szczepu jedwabiu z odrobiną wosku dołączonego do centrum igły. Shen Kua zauważył, że igła przygotowana w ten sposób czasami wskazywała południe, czasami północ.
• Najwcześniejsze odnotowane faktyczne użycie namagnesowanej igły do celów nawigacyjnych można znaleźć w książce Pingzhou Table Talks (Pingzhou Ke Tan) Zhu Yu z 1117 roku C.E.: „Nawigator zna geografię, obserwuje gwiazdy w nocy, obserwuje słońce w dzień; kiedy jest ciemno i pochmurno, obserwuje kompas.”
• Podręcznik kompasu pilota zatytułowany Shun Feng Xiang Song (Fair Winds for Escort) w Oxford Bodleian Library zawiera wiele szczegółów na temat użycia kompasu w nawigacji.

• „Najwcześniejsze zapiski wskazują na kompas w kształcie łyżki wykonany z lodestonu lub rudy magnetytowej, określany jako „South-pointer”, pochodzący z okresu dynastii Han (II wiek p.n.e. do II wieku n.e.). Instrument w kształcie łyżki umieszczany był na odlanej z brązu płycie zwanej „płytą nieba” lub radą wróżbity, na której znajdowało się osiem trygramów (Pa Gua) I Ching, jak również 24 kierunki (oparte na gwiazdozbiorach) i 28 dworów księżycowych (oparte na gwiazdozbiorach dzielących równik). Często Wielka Chochla (Wielka Niedźwiedzica) była rysowana w obrębie centralnego dysku. Kwadrat symbolizował ziemię, a okrągły dysk – niebo. Na nich wypisane były punkty azymutalne odnoszące się do gwiazdozbiorów. Jego głównym zastosowaniem była geomancja (przepowiadanie przyszłości) w celu określenia najlepszego miejsca i czasu na takie rzeczy jak pochówek. W kulturze, która przywiązywała ogromną wagę do czci dla przodków, pozostawało to ważnym narzędziem aż do XIX wieku. Nawet w czasach współczesnych są tacy, którzy używają tej wróżbiarskiej koncepcji Feng Shui (dosłownie, wiatru i wody) do lokalizowania budynków lub fortunnych czasów i miejsc dla prawie każdego przedsięwzięcia. Istnieje historia, że pierwszy cesarz Chin używał wróżby i kompasu w sądzie, aby potwierdzić swoje prawo do tronu. Przede wszystkim, kompas był używany do geomancji przez długi czas, zanim został użyty do nawigacji.”

Kwestia dyfuzji

Jest wiele debat na temat tego, co stało się z kompasem po jego pierwszym pojawieniu się u Chińczyków. Różne teorie obejmują:

• Podróż kompasu z Chin na Bliski Wschód Jedwabnym Szlakiem, a następnie do Europy
• Bezpośredni transfer kompasu z Chin do Europy, a następnie z Europy na Bliski Wschód
• Niezależne stworzenie kompasu w Europie, a następnie jego transfer na Bliski Wschód.

Dwa ostatnie są poparte dowodami wcześniejszych wzmianek o kompasie w pracach europejskich, a nie arabskich. Pierwsza europejska wzmianka o namagnesowanej igły i jego stosowania wśród żeglarzy występuje w Alexander Neckam’s De naturis rerum (O naturze rzeczy), prawdopodobnie napisane w Paryżu w 1190. Inne dowody na to obejmują arabskie słowo „kompas” (al-konbas), być może będące pochodną starego włoskiego słowa oznaczającego kompas.

W świecie arabskim, najwcześniejsze odniesienie pochodzi z The Book of the Merchants' Treasure, napisanej przez niejakiego Baylaka al-Kibjaki w Kairze około 1282 roku. Ponieważ autor opisuje, że był świadkiem użycia kompasu podczas podróży statkiem około czterdzieści lat wcześniej, niektórzy badacze są skłonni przesunąć jego pierwsze pojawienie się odpowiednio w czasie. Istnieje również nieco wcześniejsza, nie-śródziemnomorska wzmianka o żelaznym, rybopodobnym kompasie w perskiej księdze opowieści z 1232 roku.

Kwestia niezależnego wynalazku europejskiego

Przedstawiono różne argumenty przemawiające za tym, czy kompas europejski był niezależnym wynalazkiem czy nie:

Argumenty przemawiające za niezależnym wynalazkiem:

• Igła nawigacyjna w Europie wskazuje niezmiennie północ, podczas gdy w Chinach zawsze południe.
• Kompas europejski od początku wykazywał szesnaście podstawowych podziałów, a nie dwadzieścia cztery jak w Chinach.
• Pozorna porażka Arabów w roli ewentualnych pośredników między Wschodem a Zachodem, spowodowana wcześniejszym pojawieniem się kompasu w Europie (1190) niż w świecie muzułmańskim (1232, 1242, lub 1282).

Argumenty przeciwko niezależnemu wynalazkowi:

• Pierwszeństwo czasowe chińskiego kompasu nawigacyjnego (1117) w stosunku do kompasu europejskiego (1190).

Wpływ na Morze Śródziemne

W basenie Morza Śródziemnego od czasów starożytnych praktykowano ograniczanie podróży morskich między październikiem a kwietniem, częściowo z powodu braku niezawodnego czystego nieba podczas śródziemnomorskiej zimy (a duża część morza jest zbyt głęboka na sondowanie). Wraz z udoskonaleniem metod liczenia i rozwojem lepszych map, zmieniło się to w drugiej połowie XIII wieku. Około 1290 roku sezon żeglarski mógł zaczynać się pod koniec stycznia lub w lutym, a kończyć w grudniu. Dodatkowe kilka miesięcy miało duże znaczenie ekonomiczne; umożliwiło weneckim konwojom, na przykład, odbycie dwóch rejsów rocznie do wschodniej części Morza Śródziemnego, zamiast jednego.

Mniej więcej w czasie, gdy Europejczycy poznali kompas, ruch między Morzem Śródziemnym a północną Europą wzrósł, a jednym z czynników może być to, że kompas sprawił, iż pokonanie Zatoki Biskajskiej stało się bezpieczniejsze i łatwiejsze.

Nowoczesny kompas wypełniony cieczą

W 1936 roku Tuomas Vohlonen z Finlandii wynalazł i opatentował pierwszy udany przenośny kompas wypełniony cieczą przeznaczony do użytku indywidualnego.

Konstrukcja prostego kompasu

Podczas konstruowania kompasu potrzebny jest pręt magnetyczny. Można go stworzyć poprzez ustawienie żelaznego lub stalowego pręta w linii z ziemskim polem magnetycznym, a następnie odpuszczenie lub uderzenie go. Jednakże ta metoda wytwarza tylko słaby magnes, więc inne metody są preferowane. Ten namagnesowany pręt (lub igła magnetyczna) jest następnie umieszczany na powierzchni o niskim tarciu, aby umożliwić mu swobodne obracanie się w celu wyrównania z polem magnetycznym. Jest on następnie oznakowany tak, aby użytkownik mógł odróżnić koniec wskazujący północ od końca wskazującego południe; w nowoczesnej konwencji północny koniec jest zwykle oznaczony w jakiś sposób, często przez pomalowanie na czerwono.

Flavio Gioja (fl. 1302), włoski pilot morski, jest czasami przypisywany udoskonaleniu kompasu żeglarskiego przez zawieszenie jego igły nad wzorem fleur-de-lis, który wskazywał północ. Zamknął on również igłę w małym pudełku ze szklaną pokrywą.

Nowoczesne kompasy nawigacyjne

Nowoczesne ręczne kompasy nawigacyjne wykorzystują namagnesowaną igłę lub tarczę wewnątrz wypełnionej płynem (olej, nafta lub alkohol są powszechne) kapsuły; płyn powoduje, że igła zatrzymuje się szybko, a nie oscyluje tam i z powrotem wokół północy magnetycznej. Większość nowoczesnych kompasów rekreacyjnych i wojskowych integruje kątomierz z kompasem, używając oddzielnej namagnesowanej igły. W tej konstrukcji obrotowa kapsuła zawierająca namagnesowaną igłę jest wyposażona w linie orientacyjne i zarysowaną strzałkę orientacyjną, a następnie zamontowana w przezroczystej płycie podstawy zawierającej wskaźnik kierunku podróży (DOT) do użytku w przyjmowaniu namiarów bezpośrednio z mapy. Inne cechy, które można znaleźć w niektórych nowoczesnych kompasach ręcznych, to skale map i romerów do mierzenia odległości i wykreślania pozycji na mapach, świecące oznaczenia lub ramki do użytku w nocy lub przy słabym oświetleniu, różne mechanizmy celownicze (lustro, pryzmat itp.) do przyjmowania namiarów na odległe obiekty.) do przyjmowania namiarów na odległe obiekty z większą precyzją, „globalne” igły do użytku na różnych półkulach, regulowana deklinacja do uzyskiwania natychmiastowych prawdziwych namiarów bez uciekania się do arytmetyki oraz urządzenia takie jak inklinometry do pomiaru nachylenia.

Siły wojskowe kilku narodów, zwłaszcza Armii Stanów Zjednoczonych, nadal wykorzystują starsze konstrukcje kompasów kart soczewkowych z namagnesowanymi tarczami kompasowymi zamiast igieł. Soczewkowy kompas kartowy pozwala na odczytanie namiaru z karty kompasowej tylko z lekkim spojrzeniem w dół od celownika (patrz zdjęcie), ale wymaga oddzielnego kątomierza do użycia z mapą. Oficjalny wojskowy kompas soczewkowy USA nie wykorzystuje płynu do tłumienia wahań igły, ale raczej indukcję elektromagnetyczną. Konstrukcja „głębokiej studni” jest używana w celu umożliwienia używania kompasu na całym świecie z niewielkim lub żadnym wpływem na dokładność spowodowanym przez przechylenie tarczy kompasu. Ponieważ siły indukcyjne zapewniają mniejsze tłumienie niż konstrukcje wypełnione cieczą, w celu zmniejszenia zużycia kompas wyposażony jest w blokadę igły, uruchamianą przez składanie tylnego celownika/uchwytu soczewki. Użycie wypełnionych powietrzem kompasów indukcyjnych zmniejszyło się z biegiem lat, ponieważ mogą one stać się nieczynne lub niedokładne w temperaturach ujemnych lub w wilgotnym środowisku.

Inne specjalistyczne kompasy obejmują optyczny lub pryzmatyczny kompas ręczny, często używany przez geodetów, badaczy jaskiń lub marynarzy. Ten kompas wykorzystuje wypełnioną olejem kapsułę i namagnesowaną tarczę kompasu z integralnym celownikiem optycznym lub pryzmatycznym, często wyposażonym we wbudowane oświetlenie fotoluminescencyjne lub zasilane bateriami. Używając celownika optycznego lub pryzmatycznego, takie kompasy mogą być odczytywane z niezwykłą dokładnością przy przyjmowaniu namiarów na obiekt, często z dokładnością do ułamków stopnia. Większość z tych kompasów jest przeznaczona do ciężkich zastosowań, z solidnymi metalowymi obudowami, a wiele z nich jest przystosowanych do montażu na statywie dla dodatkowej dokładności.

Kompasy marynarskie mogą mieć dwie lub więcej igieł magnetycznych na stałe przymocowanych do karty kompasu. Poruszają się one swobodnie na obrotnicy. Lubber line, która może być oznaczeniem na misce kompasu lub małą stałą igłą wskazuje kurs statku na karcie kompasu.

Tradycyjnie karta jest podzielona na trzydzieści dwa punkty (znane jako rhumbs), chociaż nowoczesne kompasy są oznaczone w stopniach, a nie w punktach kardynalnych. Pokryte szkłem pudełko (lub misa) zawiera zawieszony kardan w szubienicy. To zachowuje pozycję poziomą.

Duże statki zazwyczaj polegają na żyrokompasie, używając bardziej niezawodnego kompasu magnetycznego jako rezerwowego. Coraz częściej elektroniczne kompasy fluxgate są używane na mniejszych statkach.

Niektóre nowoczesne kompasy wojskowe, takie jak (ten na zdjęciu) zawierają materiał radioaktywny Tryt (3H) i kombinację Fosforu. SandY-183 zawierał 120mCi (milicuries) trytu. Nazwa SandY-183 pochodzi od nazwy firmy Stocker and Yale (SandY).

Kompasy półprzewodnikowe

Małe kompasy znajdujące się w zegarach, telefonach komórkowych (np. Nokia 5140i) i innych urządzeniach elektronicznych są elektroniką półprzewodnikową zbudowaną zazwyczaj z dwóch lub trzech czujników pola magnetycznego, które dostarczają dane do mikroprocesora. Za pomocą trygonometrii obliczany jest prawidłowy kurs względem kompasu.

Często urządzenie jest elementem dyskretnym, który wysyła sygnał cyfrowy lub analogowy proporcjonalny do jego orientacji. Sygnał ten jest interpretowany przez sterownik lub mikroprocesor i wykorzystywany albo wewnętrznie, albo wysyłany do jednostki wyświetlającej. Przykładowa implementacja, zawierająca listę części i schematy obwodów, pokazuje jeden projekt takiej elektroniki. Czujnik wykorzystuje precyzyjne układy magnetyczne i wysoce skalibrowaną wewnętrzną elektronikę do pomiaru reakcji urządzenia na pole magnetyczne Ziemi. Sygnał elektryczny jest następnie przetwarzany lub digitalizowany.

Kompas łożyskowy

Kompas łożyskowy jest kompasem magnetycznym zamontowanym w taki sposób, że pozwala na wyznaczanie pozycji obiektów poprzez ustawianie ich względem linii lubber kompasu łożyskowego.

Korekcja kompasu

Jak każde urządzenie magnetyczne, na kompasy mają wpływ pobliskie materiały ferromagnetyczne, jak również silne lokalne siły elektromagnetyczne. Kompasy używane do nawigacji po bezdrożach nigdy nie powinny być używane w bezpośredniej bliskości przedmiotów z metali żelaznych lub pól elektromagnetycznych (akumulatory, maski samochodów, silniki, stalowe pitony, zegarki na rękę, i tak dalej.)

Kompasy używane w lub w pobliżu ciężarówek, samochodów lub innych pojazdów zmechanizowanych są szczególnie trudne do dokładnego użycia, nawet jeśli są skorygowane o odchylenie przez użycie wbudowanych magnesów lub innych urządzeń. Duże ilości metali żelaznych w połączeniu z włączaniem i wyłączaniem pól elektrycznych spowodowanych przez systemy zapłonu i ładowania pojazdu zazwyczaj powodują znaczne błędy kompasu.

Na morzu kompas statku musi być również korygowany o błędy, zwane dewiacją kompasu, spowodowane przez żelazo i stal w jego strukturze i wyposażeniu. Statek jest kołysany, czyli obracany wokół stałego punktu, podczas gdy jego kurs jest odnotowywany poprzez wyrównanie do stałych punktów na brzegu. Karta odchylenia kompasu jest przygotowana tak, aby nawigator mógł przeliczać pomiędzy kursami kompasowymi i magnetycznymi. Kompas można skorygować na trzy sposoby. Najpierw można wyregulować lubber line tak, aby była wyrównana z kierunkiem, w którym płynie statek, następnie można skorygować wpływ magnesów stałych za pomocą małych magnesów zamontowanych w obudowie kompasu. Wpływ materiałów ferromagnetycznych w otoczeniu kompasu można skorygować za pomocą dwóch żelaznych kulek zamontowanych po obu stronach binaklei kompasu. Współczynnik a 0 {displaystyle a_{0}} reprezentujący błąd w linii lubbera, natomiast a 1 , b 1 {displaystyle a_{1},b_{1}}} efekty ferromagnetyczne oraz a 2 , b 2 {displaystyle a_{2},b_{2}} składnik nieferromagnetyczny.

Kompasy Fluxgate mogą być kalibrowane automatycznie, a także mogą być programowane z prawidłową lokalną zmiennością kompasu, tak aby wskazywały prawdziwy kierunek.

Używanie kompasu

Najprostszym sposobem korzystania z kompasu jest wiedzieć, że strzałka zawsze wskazuje w tym samym kierunku, magnetycznej północy, która jest z grubsza podobna do prawdziwej północy. Z wyjątkiem obszarów o ekstremalnej deklinacji magnetycznej wariancji (20 stopni lub więcej), to wystarczy, aby uchronić się przed chodzeniem w znacznie innym lub nawet przeciwnym kierunku niż oczekiwany na krótkich dystansach, pod warunkiem, że teren jest dość płaski i widoczność nie jest utrudniona. W rzeczywistości, starannie zapisując odległości (czas lub kroki) i przebyte namiary magnetyczne, można wyznaczyć kurs i powrót do punktu wyjścia używając samego kompasu.

Jednakże nawigacja kompasowa stosowana w połączeniu z mapą (asocjacja terenu) wymaga innej metody kompasowej. Aby wziąć namiar na mapę lub prawdziwy namiar (namiar wzięty w odniesieniu do prawdziwej, a nie magnetycznej północy) do celu za pomocą kompasu kątomierza, krawędź kompasu jest umieszczona na mapie tak, że łączy obecną lokalizację z pożądanym celem (niektóre źródła zalecają fizyczne narysowanie linii). Linie orientacyjne w podstawie tarczy kompasu są następnie obracane w celu wyrównania z rzeczywistą lub prawdziwą północą poprzez wyrównanie ich z zaznaczoną linią długości geograficznej (lub pionowym marginesem mapy), ignorując całkowicie igłę kompasu. Wynikowy prawdziwy namiar lub namiar mapy może być następnie odczytany na wskaźniku stopnia lub linii kierunku podróży (DOT), który może być śledzony jako azymut (kurs) do miejsca przeznaczenia. Jeśli pożądane jest namiar na północ magnetyczną lub namiar kompasowy, kompas musi być wyregulowany o wielkość deklinacji magnetycznej przed użyciem namiaru, tak aby zarówno mapa jak i kompas zgadzały się. W podanym przykładzie, duża góra na drugim zdjęciu została wybrana na mapie jako cel podróży.

Współczesny ręczny kompas kątomierzowy zawsze posiada dodatkową strzałkę kierunku jazdy (DOT) lub wskaźnik wpisany w płytę podstawy. Aby sprawdzić swój postęp wzdłuż kursu lub azymutu, lub aby upewnić się, że obiekt w zasięgu wzroku jest rzeczywiście celem, nowy odczyt kompasu może być podjęta do celu, jeśli jest widoczny (tutaj, duża góra). Po skierowaniu strzałki DOT na płycie podstawy na cel, kompas jest zorientowany tak, że igła jest nałożona na strzałkę orientacyjną w kapsule. Wskazany w ten sposób namiar to namiar magnetyczny na cel. Ponownie, jeśli ktoś używa „prawdziwych” lub mapowych namiarów, a kompas nie ma wstępnie ustawionej deklinacji, musi dodatkowo dodać lub odjąć deklinację magnetyczną, aby przekształcić namiar magnetyczny na prawdziwy. Dokładna wartość deklinacji magnetycznej jest zależna od miejsca i zmienia się w czasie, chociaż deklinacja jest często podawana na samej mapie lub można ją uzyskać on-line z różnych stron. Jeśli nie, każdy lokalny klub piechurów powinien ją znać. Jeśli turysta podążał właściwą ścieżką, wskazany przez kompas poprawiony (prawdziwy) namiar powinien ściśle odpowiadać prawdziwemu namiarowi uzyskanemu wcześniej z mapy.

Metoda ta jest czasami znana jako Silva 1-2-3 System, od Silva Compass, producenta pierwszych kompasów kątomierzowych.

Wyważanie kompasów

Ponieważ pole magnetyczne Ziemi zmienia się na różnych szerokościach geograficznych, kompasy są często wyważane podczas produkcji. Większość producentów wyważa igły kompasów dla jednej z pięciu stref, od strefy 1, obejmującej większość półkuli północnej, do strefy 5, obejmującej Australię i południowe oceany. Takie wyważenie zapobiega nadmiernemu zanurzaniu się jednego końca igły, co może powodować zakleszczanie się karty kompasu i podawanie fałszywych odczytów. Firma Suunto wprowadziła niedawno kompasy dwustrefowe, które mogą być używane na całej półkuli i w ograniczonym zakresie na innej półkuli bez znacznej utraty dokładności.

Punkty kompasu

Początkowo wiele kompasów było oznaczonych tylko co do kierunku północy magnetycznej lub czterech punktów kardynalnych (północ, południe, wschód, zachód). Później marynarze podzielili kartę kompasu na 32 równo rozmieszczone punkty oddalone od punktów kardynalnych.

Później przyjął się system 360 stopni, który do dziś jest używany przez cywilnych nawigatorów. Tarcza stopni rozmieszcza oznaczenia kompasu z 360 równo odległymi punktami. Inne narody przyjęły system „grad”, w którym tarcza kompasu jest rozmieszczona w 400 gradach lub punktach.

Większość wojskowych sił obronnych przyjęła system „mil”, w którym tarcza kompasu jest rozmieszczona w 6400 jednostkach (niektóre narody używają 6000) lub „milach” dla dodatkowej precyzji przy pomiarze kątów, układaniu artylerii i tak dalej.

Galeria

Kilka różnych systemów kompasów:

• 

  Kompas z podziałem na 400 gradów i tabelą przeliczeniową tabela

• 

  Szwajcarski kompas wojskowy z podziałką mils. podział

• 

  Kompas geodezyjny z klinometrem klinometrem

• 

  Stratum kompas po prof. Clar

Zobacz także

• Azymut
• Współrzędne
• Globalny system pozycjonowania

.

• Inercyjny system nawigacyjny
• Nawigacja
• Kompas radiowy

Notatki

All links retrieved March 15, 2017.

• USGS Geomagnetism Program
• Paul J. Gans, The Medieval Technology Pages: Compass
• Evening Lecture To The British Association At The Southampton Meeting by Sir William Thomson (Lord Kelvin) on Friday, August 25, 1882 The Tides. Odnosi się do korekcji kompasu za pomocą serii Fouriera.