Ciała aorty i tętnic szyjnych zawierają również chemoreceptory, które reagują na obniżenie ciśnienia parcjalnego tlenu (PaO2) i wzrost ciśnienia parcjalnego dwutlenku węgla (PaCO2). Drogi dośrodkowe zlokalizowane są w tych samych nerwach, co sąsiadujące z nimi baroreceptory. Ich podstawową funkcją jest zwiększenie pojemności minutowej układu oddechowego, ale współczulne zwężenie naczyń krwionośnych występuje jako efekt wtórny.
Zewnętrzne: Zewnętrzne wpływy odgrywają mniejszą i mniej spójną rolę w regulacji krążenia. Niemniej jednak, stają się one bardziej istotne w stanach stresu, w tym bólu, niedokrwienia ośrodkowego układu nerwowego (OUN) i odruchu Cushinga.
Ból może wywoływać zmienne reakcje. Ból o łagodnym i umiarkowanym nasileniu może generować tachykardię i wzrost ciśnienia tętniczego, pośredniczony przez odruch somatosympatyczny. Silny ból, jednak, może wywołać bradykardię, hipotensję i objawy wstrząsu. Odpowiedź niedokrwienna OUN występuje, gdy ciężka hipotensja (średnia BP
Kontrola humoralna
Katecholaminy
Rdzeń nadnerczy jest wyjątkowy w tym gruczołu jest unerwiony przez preganglionic SNS włókien, które pochodzą bezpośrednio z rdzenia kręgowego . Rdzeń nadnerczy wydziela adrenalinę i NA w odpowiedzi na stymulację i funkcjonują jako hormony, dostając się do krwiobiegu i wywierając odległy wpływ na narządy docelowe. W związku z tym aktywność jest przedłużona w porównaniu z uwalnianiem NA jako neuroprzekaźnika.
Układ renina-angiotensyna-aldosteron (RAA)
Układ RAA nie odgrywa głównej roli w stanie zdrowia, ale ma raczej zwiększone znaczenie w utrzymaniu ciśnienia tętniczego w okresach hipowolemii lub upośledzonego rzutu serca, gdy perfuzja nerek jest upośledzona.
Ezym renina zapoczątkowuje kaskadę i jest wydzielana przez komórki kłębuszka nerkowego, które są zmodyfikowanymi VSMC znajdującymi się w medianie tętniczki aferentnej bezpośrednio proksymalnie do kłębuszka. Wydzielanie reniny jest przede wszystkim wtórne do hipoperfuzji nerek, ale odbywa się również poprzez aktywację przez SNS receptorów β1-adrenergicznych. Renina rozszczepia angiotensynogen, syntetyzowany w wątrobie, do angiotensyny I. Ta z kolei jest fizjologicznie nieaktywna, ale szybko hydrolizowana przez enzym konwertujący angiotensynę (ACE), występujący w dużych stężeniach w śródbłonku naczyń płucnych, do angiotensyny II. Angiotensyna II bezpośrednio pośredniczy w skurczu naczyń tętniczych w większości łożysk naczyniowych, co powoduje wzrost TPR i ciśnienia tętniczego. Stymuluje również przekaźnictwo w SNS. Dodatkowo stymuluje zona glomerulosa kory nadnerczy do syntezy i wydzielania aldosteronu, który oddziałuje na wymiennik sodowo-potasowy w dystalnej kanaliku zbiorczym i przewodzie zbiorczym nefronów, powodując retencję sodu i wody. Skutkuje to zwiększeniem objętości krążenia .
Angiotensyna II aktywuje również wydzielanie hormonu antydiuretycznego (ADH), zwanego inaczej wazopresyną. Peptyd ten jest syntetyzowany w pniu mózgu i transportowany w celu zmagazynowania w tylnym płacie przysadki mózgowej. Oprócz angiotensyny II, wydzielanie jest również wyzwalane przez zwiększoną osmolalność osocza (wykrywaną przez receptory w podwzgórzu) i zmniejszoną objętość osocza (wykrywaną przez receptory w przedsionkach). ADH indukuje translokację kanałów akwaporyny-2 w przewodach zbiorczych w celu zwiększenia przepuszczalności wody wolnej i resorpcji (antydiureza). ADH ma również bezpośrednie działanie wazokonstrykcyjne, które jest uogólnione i wpływa na większość krążenia regionalnego.
Angiotensyna II jest metabolizowana przez aminopeptydazy do angiotensyny III. Jest to mniej silny środek zwężający naczynia, ale ma porównywalną aktywność w stymulowaniu wydzielania aldosteronu.
Tlenek azotu (NO)
NO jest uważany za jeden z najważniejszych mediatorów zdrowia naczyń. Może być syntetyzowany przez jedną z trzech izoform syntazy tlenku azotu (NOS): śródbłonkową (eNOS), neuronalną (nNOS) i makrofagową/indukowaną (iNOS). We wszystkich trzech przypadkach synteza NO zależy od związania eNOS z białkiem regulującym poziom wapnia – kalmoduliną. To właśnie konstytutywnie aktywna eNOS jest zaangażowana w produkcję NO w śródbłonku naczyniowym. Głównym substratem do syntezy jest aminokwas L-arginina, przy czym do wytworzenia NO wymagane jest współudział kilku kofaktorów, a produktem ubocznym jest L-cytrulina. Po syntezie NO dyfunduje przez błonę komórkową komórek śródbłonka i dostaje się do VSMC, gdzie następuje aktywacja cyklazy guanylanowej. To katalizuje konwersję GTP do cGMP, który jest ważnym wtórnym posłańcem i pośredniczy w realizacji kilku celów biologicznych związanych z funkcjonowaniem naczyń krwionośnych.
Ekspresja NO może być regulowana przez wiele bodźców, w tym insulinę, stres ścinający i czynnik wzrostu śródbłonka naczyniowego (VEGF). Istnieje ciągła, podstawowa synteza NO w celu rozluźnienia VSMC i utrzymania tonu wazodylatacyjnego w naczyniach, przy czym większość jej efektów wywierana jest w układzie tętniczym, a nie żylnym. Środki farmakologiczne takie jak trinitrat glicerolu (GTN) i nitroprusydek sodu (SNP) wywierają swoje działanie poprzez mechanizmy zależne od cGMP po przekształceniu w NO. Rzeczywiście, korzystne działanie ACE-I może być częściowo związane ze wzmocnieniem działania bradykininy, która potęguje uwalnianie NO. Poza funkcją naczynioruchową, NO ma również hamujący wpływ na adhezję i agregację płytek krwi, lokalną odpowiedź zapalną i mitogenezę. Stąd, NO bierze duży udział w zapewnieniu ogólnego środowiska przeciwmiażdżycowego i przeciwzakrzepowego w obrębie naczyń krwionośnych w celu zachowania normalnej fizjologii.
Przedsionkowy peptyd natriuretyczny (ANP)
Przedsionkowy peptyd natriuretyczny (ANP) jest syntetyzowany bezpośrednio przez miocyty przedsionków w odpowiedzi na rozciąganie komory i hormony takie jak adrenalina i ADH . Bezpośrednio rozluźnia on VSMC i hamuje działanie reniny, przez co wywiera ogólny efekt natriuretyczny, obniżając BP. Nie udokumentowano bezpośredniego działania inotropowego ani chronotropowego.
Lokalna autoregulacja
Niektóre łożyska naczyniowe mają zdolność do lokalnej regulacji przepływu krwi w zjawisku określanym jako autoregulacja. Występuje to wyraźnie w tętniczkach w sercu, nerkach i mózgu, a w mniejszym stopniu w skórze i płucach. Ten mechanizm ujemnego sprzężenia zwrotnego utrzymuje stałą perfuzję pomimo zmian ciśnienia tętniczego. Przy braku autoregulacji istnieje liniowa zależność między ciśnieniem a przepływem. Rozszerzenie i zwężenie naczyń krwionośnych pozwala na osiągnięcie stałego przepływu pomimo zmian ciśnienia tętniczego. Odpowiedź ta jest największa w narządach o najmniejszym tonusie neurogennym i jest w dużej mierze wewnętrzna, z marginalnym wpływem mediatorów neuronalnych i humoralnych. W kontekście klinicznym, na przykład w stanach nadciśnienia złośliwego, dokładna ocena i regulacja ciśnienia tętniczego jest najważniejsza, aby zapewnić utrzymanie mózgowych mechanizmów autoregulacyjnych i zapobiec liniowości dynamiki ciśnienie-przepływ.