Perspektywa linearna, system tworzenia iluzji głębi na płaskiej powierzchni. Wszystkie linie równoległe (ortogonalne) w obrazie lub rysunku wykorzystującym ten system zbiegają się w jednym punkcie znikającym na linii horyzontu kompozycji.
Alinari/Art Resource, New York
Uważa się, że perspektywa liniowa została opracowana około 1415 roku przez włoskiego architekta renesansowego Filippo Brunelleschiego, a następnie udokumentowana przez architekta i pisarza Leona Battistę Albertiego w 1435 roku (Della Pittura). Perspektywa liniowa była prawdopodobnie oczywista dla artystów i architektów w starożytnej Grecji i Rzymie, ale nie istnieją żadne zapisy z tamtych czasów, a praktyka została utracona aż do XV wieku.
Trzy elementy niezbędne do systemu perspektywy liniowej to ortogonale (linie równoległe), linia horyzontu i punkt znikający. Aby obiekty w kompozycji wydawały się bardziej oddalone od widza, są one coraz mniejsze w miarę zbliżania się do punktu zaniku. Wczesne przykłady systemu Brunelleschiego można zobaczyć w płaskorzeźbie Donatella Święty Jerzy zabijający smoka (ok. 1416-17) oraz w obrazie Masaccia Święta Trójca (1425-27), dramatycznym, iluzjonistycznym ukrzyżowaniu. Andrea Mantegna (który również opanował technikę skracania), Leonardo da Vinci i niemiecki artysta Albrecht Dürer są uważani za jednych z pierwszych mistrzów perspektywy linearnej. Gdy ograniczenia perspektywy linearnej stały się widoczne, artyści wymyślili dodatkowe urządzenia (np, skracanie i anamorfoza), aby osiągnąć najbardziej przekonującą iluzję przestrzeni i odległości.
Encyclopædia Britannica, Inc.