Heading

Anubias to niewielki pod względem liczebności rodzaj tropikalnych roślin wodnych (paludalnych) z rodziny Araceae. Do rodziny tej należą również kryptokoryny, którym poświęciliśmy już osobny artykuł.

Wspólną cechą tych roślin jest ich zdolność do wzrostu zarówno pod wodą, jak i w stanie półzanurzonym. W naturze gatunki Anubias rosną w stanie zanurzonym przez większą część roku i tylko podczas pory deszczowej rośliny są całkowicie zanurzone.

Siedlisko w środowisku naturalnym

Naturalne siedlisko rośliny obejmuje afrykańskie lasy tropikalne. Rośnie głównie wzdłuż zachodniego wybrzeża kontynentu, od Sierra Leone na północy do Angoli na południu.

Wszystkie gatunki są roślinami typowo przybrzeżnymi. Rosną one wzdłuż brzegów rzek i strumieni, w bagnach, w tym, że roślina może być całkowicie zanurzona. Jednak częściej liście Anubiasa rosną nad wodą, jak u większości roślin przybrzeżnych.

Dzięki takiej elastyczności Anubias może z powodzeniem rozwijać się nie tylko w paludarium, ale także w akwarium.

Prawdą jest, że gatunki Anubiasa uprawiane na sprzedaż z reguły trzymane są w warunkach paludarium. Rzecz w tym, że rosną one nieco szybciej, gdy rosną w zanurzeniu, ich liście stają się większe, rośliny kwitną częściej i w rezultacie mamy szansę na uzyskanie ich nasion.

Kolejną ważną zaletą jest to, że w tym przypadku nie występuje zjawisko zamulania glonami.

Opis

Są to rośliny wieloletnie o niskim tempie wzrostu. Posiadają grubą, przewieszającą się łodygę korzeniową (zwaną kłączem). Liście wyrastają z kłącza ku górze, a korzenie odpowiednio ku dołowi.

System korzeniowy gatunku jest tak zbudowany, że cienkie korzenie zawsze wynoszą kłącze ponad podłoże, co wygląda tak, jakby roślina stała na jakichś krzywych nogach.

To kłącze jest często mylone z wleczącą się łodygą, której Anubias używa do przylegania do podłoża. Na końcu kłącza znajduje się punkt wzrostu, gdzie pojawiają się nowe liście rośliny. Z każdym nowym liściem wydłuża się ono nieco i z czasem może osiągnąć kilkadziesiąt centymetrów długości.

Przy sadzeniu Anubiasów nie zaleca się zakopywania łodygi w podłożu, lepiej umieścić ją ponad nim lub przymocować ją w jakiś sposób do gałęzi lub innych dekoracji zbiornika.

Jeśli przy sadzeniu gatunku zakopiemy ją zbyt głęboko, może zacząć gnić. Łodyga korzeniowa powinna znajdować się nad powierzchnią podłoża, tylko wyrastające z niej korzenie powinny być nieco zakopane.

Liście rośliny są grube i skórzaste, dlatego gatunki Anubias są dobre do zbiorników z dużymi pielęgnicami (jak np. flowerhorn) i roślinożernymi gatunkami ryb.

Mimo stosunkowo niewielkiej liczby gatunków, Anubiasy imponują różnorodnością; częściowo dlatego, że ostatnio pojawiło się wiele hybryd tej rośliny.

Rośliny te są dobrze wyglądające, egzotyczne, ale nie są sklasyfikowane. Z tego powodu panuje bałagan klasyfikacyjny zarówno na rynku jak i w amatorskich akwariach. Jedna i ta sama roślina sprzedawana jest oznaczona różnymi nazwami.

Lamina różnych gatunków może się zasadniczo różnić i mieć różne kształty: liście mogą być okrągłe, sercowate, halabardowe, owalne i strzałkowate lub prawie trójkątne i w pewnym stopniu wydłużone.

Rośliny nadają się do paludariów i szklarni przy dużej wilgotności powietrza i tam rosną lepiej niż w akwariach. Ponadto w takim paludarium rośliny rosną do maksymalnych rozmiarów, kwitną i nie cierpią z powodu zamierania glonów.

Poza tym, niektóre gatunki wymagają regularnego okresu odpoczynku po wzroście w formie zanurzonej.

Anubias ma małe obupłciowe kwiaty, ich kolorystyka waha się od bladej róży do kasztanowej, zebrane są w gruby spadix wewnątrz otoczonej, zwykle bladozielonej spatki. Rośliny zazwyczaj kwitną, gdy są poza wodą, ale niektóre z nich mogą to robić również pod wodą.

Trudności w utrzymaniu

Gatunki Anubias można zaliczyć do najbardziej niewymagających roślin akwariowych. Doskonale zapuszczają korzenie zarówno w podłożu świeżo założonego zbiornika ubogiego w substancje odżywcze, jak i w starym z dużą ilością substancji odżywczych.

Wraz z kryptokorynami rośliny te mogą przetrwać nawet w zaniedbanym, kwaśnym podłożu, gdzie inne rośliny zazwyczaj giną.

Z drugiej strony gatunki Anubias mają wyjątkowe właściwości ozdobne i różnorodność rodzajów. Można nimi udekorować zbiornik nie tylko sadząc w podłożu, ale także przyczepiając je do gałęzi i kamieni.

Dzięki stosunkowo wolnemu tempu wzrostu, krzew może zachować swój kształt przez kilka lat, a jego bezpretensjonalność w stosunku do warunków uprawy i odporność na różne choroby pozwalają zmniejszyć ilość czasu i wysiłku potrzebnego do jego pielęgnacji.

Mimo swoich cech ozdobnych i prostoty w utrzymaniu, gatunki Anubias nie stały się dość popularne w zbiornikach amatorów. Jest kilka powodów, które tłumaczą to zjawisko.

Po pierwsze, ze względu na powolne rozmnażanie wegetatywne, uzyskanie dużej liczby roślin jednocześnie jest prawie nierealne.

Po drugie, pomimo faktu, że w zbiornikach gatunki te są uprawiane od dłuższego czasu, informacje o nich są na razie raczej niewystarczające.

Pielęgnacja i utrzymanie w zbiorniku

Anubias jest termofitem, optymalna temperatura dla udanego utrzymania rośliny waha się od 24 do 28 °C. W okresie spoczynku rośliny temperatura może spaść do 18-20 °C.

Gatunki mogą wytrzymać nawet niższą temperaturę przez krótki okres czasu. Przy długotrwałym przetrzymywaniu w zimnej wodzie roślina zrzuca liście.

Jeśli chodzi o oświetlenie, roślina preferuje przyćmione światło. Przy nadmiernym oświetleniu wolno rosnące gatunki Anubias nie mają czasu na wchłanianie go podczas cyklu fotosyntezy i w rezultacie na ich liściach zaczynają rosnąć różne glony.

Lepiej jest stworzyć rozproszone oświetlenie dla rośliny. Można to zrobić na przykład poprzez stworzenie cienia w zbiorniku z roślinami fluktuującymi na powierzchni wody. Czas trwania dnia świetlnego dla rośliny powinien wynosić 11-12 godzin.

Anubiasy dobrze rosną w czystej, przejrzystej wodzie o twardości całkowitej od 6 do 40° i pH 6,0-7,5. Dla tych roślin ważne jest, aby utrzymywać zbiornik w czystości i regularnie wymieniać wodę. Ponieważ gdy nagromadzi się nadmierna ilość substancji organicznych, na liściach roślin zaczynają pojawiać się glony, a Anubias jest bardzo wrażliwy pod tym względem.

W takich warunkach jego stare liście umierają bardzo szybko i tylko 2-3 młode liście mogą pozostać na roślinie, jak również może ona później obumrzeć.

Podłoże używane dla Anubiasów powinno być wystarczająco odżywcze, ponieważ korzenie niektórych gatunków wnikają w nie dość głęboko. Podłoże musi zawierać wystarczającą ilość składników odżywczych. Przy uprawie w paludarium wystarczy mieszanka piasku, gliny, torfu i humusu.

Jeśli stale uprawia się gatunki Anubias pod wodą, przedstawiciele niektórych gatunków zaczynają ulegać powolnej degradacji: ich liście stają się mniejsze, tempo wzrostu spada lub w ogóle przestają rosnąć. Z tego powodu stare liście pokrywają się glonami i bardzo szybko gniją.

Aby uniknąć tego problemu, należy okresowo (na kilka miesięcy) przenosić rośliny do paludarium, gdzie będą przebywały w stanie półzanurzonym lub bez wody, przy wysokiej wilgotności powietrza.

Rozmnażanie

Gatunki Anubias rozmnażają się zarówno za pomocą nasion jak i rozmnażania wegetatywnego. Jednak w akwarium są one uprawiane przez podział korzeni na części. W przeciwieństwie do rozmnażania z nasion, rozmnażanie wegetatywne jest bardziej niezawodne.

Podczas tego ostatniego, odrosty lub końcowe części łodygi z 3-4 liśćmi i kilkoma korzeniami są oddzielane od rośliny macierzystej i sadzone w nowym miejscu. Podczas umieszczania Anubiasa w nowym podłożu zaleca się umieszczenie pod jego korzeniami nawozów.

W ciągu 1-2 miesięcy pojawia się nowy pąk w miejscu, gdzie została ucięta łodyga rośliny. Takie pąki mogą się również tworzyć wzdłuż łodygi, co powoduje, że roślina staje się rozgałęziona.

Kwitnienie Anubiasa można zaobserwować nie tylko poza wodą, w paludarium lub szklarni, ale również w akwarium, ponieważ przy odpowiednich warunkach wzrostu roślina jest zdolna do kwitnienia pod wodą.

Rodzaje anubiasów

Anubias afzelii

Ten gatunek Anubiasa posiada wysokie walory ozdobne, ale jednocześnie wymaga opieki i warunków hodowlanych bardzo różnych od tych wymaganych przez inne. Ma skróconą łodygę korzeniową, dlatego wyglądem rośliny bardziej przypomina cryptocorynes i Echinodorus.

Jej liście są lancetowate, zaostrzone i wydłużone. Korzeń rośliny rozwija się pod ziemią, więc roślina powinna być zakopana wystarczająco głęboko podczas sadzenia.

Ma niskie tempo wzrostu, zwykle nie więcej niż 1-2 nowe liście pojawiają się w ciągu miesiąca. Rozproszone światło jest wymagane, aby upewnić się, że liście roślin nie będą pokryte glonami. Właściwa filtracja i regularne odnawianie wody są dobre dla rośliny, w przeciwnym razie można zaobserwować Anubias zrzuca stare liście. Wskazane jest zapewnienie roślinie zamulonego podłoża.

Optymalna temperatura wody w zbiorniku to 25-29 °C.

Co rok lub 1,5 roku dobrze jest dać roślinie trochę odpoczynku przesadzając ją i przenosząc na kilka miesięcy z akwarium do wilgotnej szklarni lub paludarium, gdzie roślina czuje się znacznie lepiej i szybciej rośnie.

Więcej informacji na temat uprawy tego gatunku można znaleźć w szklarni. Najpierw pędy rośliny wyrastają z wody, a dopiero gdy mają 5-6 dobrze rozwiniętych liści, sadzi się je do zbiornika. Pielęgnacja A. afzelii wymaga od akwarysty pewnych specyficznych umiejętności i doświadczenia, dlatego dla początkujących lepiej jest wybrać jakiś inny gatunek.

Anubias barteri

Jest to jeden z najbardziej popularnych rodzajów Anubiasów, co jest łatwe do wyjaśnienia: prawie wszystkie rodzaje Anubias barteri nie wymagają żadnego okresu spoczynku w szklarni i mogą rosnąć pod wodą tak długo, jak to jest możliwe, nie ulegając degradacji i nie tracąc na atrakcyjności.

Ten gatunek wyróżnia się swoją zmiennością i w zbiornikach dość często można zobaczyć Anubias barteri v.nana – jego najbardziej bezpretensjonalny i drobnolistny rodzaj.

Classical barteri jest raczej dużym gatunkiem, który dorasta do 30 cm wysokości, a przy tym średnica blaszki liściowej wynosi do 10 cm. Te cechy czynią tę roślinę idealną do dużych zbiorników, szczególnie z rybami, które nie dogadują się dobrze z większością roślin akwariowych.

Wszystkie odmiany tej rośliny preferują zbiorniki tropikalne o temperaturze wody około 24-26 °C. Twardość i kwasowość wody nie są kluczowe dla tej rośliny. Można ją uprawiać zarówno w podłożu jak i na snagach.

Ten gatunek Anubiasa stał się poprzednikiem dla wielu odmian i rodzajów roślin, na przykład…

Anubias barteri „Coffeefolia”

Anubias barteri „Coffeefolia” otrzymał swoją nazwę ze względu na nietypowy kształt liści, które przypominają te z drzewka kawowego. Liście rośliny są nieco pofalowane, bardziej szorstkie niż u podstawowego rodzaju rośliny i rosną na krótkich czerwonawych podnóżkach.

Roślina rośnie nieco wolniej od nominalnej A. barteri, jest bardziej podatna na pojawienie się glonów i w przeciwieństwie do tej ostatniej wymaga kilku miesięcy odpoczynku w ciepłej szklarni raz na rok lub dwa.

Anubias gigantea

Jak można się domyślić z nazwy, ten gatunek ma duże rozmiary. Jest to największy Anubias jakiego można spotkać w zbiornikach amatorskich. Tworzy on ogromny krzew, w którym można naliczyć do 30 liści o wysokości około 80-100 cm.

Do hodowli takiego Anubiasa potrzebny jest zbiornik o pojemności nie mniejszej niż pół tony. Rośnie on tak samo wolno jak inni przedstawiciele tego rodzaju: w ciągu roku pojawia się około 2-4 nowych liści.

Wzniesiona forma rośliny, uprawiana w paludarium, słabo przystosowuje się do nagłego, całkowitego zanurzenia, dlatego wymaga stopniowego przechodzenia od formy zanurzonej do zanurzonej.

Podczas sadzenia tego gatunku jego łodyga powinna pozostawać ponad powierzchnią podłoża. Umieszcza się go w podłożu tak, aby przewlekająca się łodyga pozostawała kilka centymetrów nad podłożem, a tylko korzenie rosnące w dół znajdowały się w podłożu.

Roślinę uprawia się dzieląc jej łodygę na części.

Roślina ta preferuje wodę z niską zawartością substancji organicznych i minimalną ilością zawiesiny. Lepiej zawczasu pomyśleć, gdzie umieścić roślinę, ponieważ przesadzanie może mieć na nią negatywny wpływ.

Przy zapewnieniu odpowiednich warunków może zakwitnąć wypuszczając długi, około 50 cm pęd kwiatostanowy.

Anubias hastifolia

Anubias hastifolia to jeden z największych akwariowych gatunków Anubiasa. Jego liście mogą dorastać do 40 cm długości, a nawet więcej.

Roślina jest wytrzymała i stosunkowo mało wymagająca. Wymaga regularnego nawożenia nawozami zawierającymi żelazo, aby zapewnić jej optymalne tempo wzrostu. Nie znosi jasnego światła, dlatego wymaga zacienionych miejsc do wzrostu.

W celu ograniczenia wzrostu glonów na liściach lepiej sadzić ją w cieniu. Jest to roślina wytrzymała, choć trudno jej się przystosować do zanurzonego sposobu uprawy w zbiorniku i bardzo wolno rośnie pod wodą.

Jednakże warto polecić akwarystom uprawianie jej w dużych paludariach. Roślina ta ma bardzo grube liście i większość ryb roślinożernych ich nie zjada, dlatego może być dobrym wyborem do zbiornika z pielęgnicami afrykańskimi lub złotymi rybkami.

Preferowana temperatura dla tej rośliny to 22 – 28 °C; pH 6,0 – 7,5; dH 2 – 15°.

Anubias „Nangi”

Ten gatunek Anubiasa został otrzymany sztucznie. Jest to mieszaniec otrzymany z krzyżówki Anubias barteri var. nana i Anubias gilletii. Rasa ta otrzymała swoją nazwę od połączenia dwóch słów „nana” i „gi”. W naturze nie można spotkać tego gatunku.

Jednakże trudno go spotkać również w zbiornikach amatorskich, podczas gdy profesjonalni akwaskerzy często wykorzystują go w swoich projektach. Szczególnie często można spotkać ten gatunek w zbiornikach nano.

Jego maksymalny rozmiar w zbiorniku to około 15 cm, ma liść w kształcie serca z krótką łodygą. W miarę wzrostu roślina tworzy niewielkich rozmiarów krzew. Ma powłóczystą łodygę, dlatego można ją sadzić zarówno w podłożu, jak i na każdej odpowiedniej powierzchni (snagi, kamienie itp.)

Do hodowli „Nangi” wystarczy woda o dowolnej twardości i temperaturze 22-28 °C. Roślina ta rozmnaża się wegetatywnie: dzielimy jej łodygę na części. W zbiornikach jest zwykle umieszczana na pierwszym planie.

Anubias nana petite

Anubiasowi nana poświęciliśmy osobny artykuł i o jego formie anubias nana petite napiszemy tutaj.

Jest to mutacja, która pojawiła się w Singapurze w wyniku selekcji. Rośnie bardzo wolno, czasami jest dość trudno uzyskać stabilne tempo wzrostu rośliny.

Najlepiej prezentuje się przyczepiona do pnia lub kamienia. W zbiornikach tworzy krótką gęstą roślinność i dlatego zazwyczaj umieszczana jest na pierwszym planie zbiornika. Roślina wykazuje najlepsze właściwości ozdobne gdy jest umieszczona na kamieniach lub snagach.

Ciemnozielone liście mogą służyć jako ozdoba każdego zbiornika. Roślina jest idealna do tworzenia miniaturowych akwariów w małych zbiornikach.

Zakazane jest sadzenie tego gatunku do podłoża. Należy upewnić się, że jej łodyga znajduje się ponad podłożem, w przeciwnym razie gnicie systemu korzeniowego jest nieuniknione. Lepiej jest przymocować krzew do jakiegoś pnia za pomocą nici.

Później, gdy korzenie rośliny będą się wiły wokół pnia, można usunąć nić.

Można pozostawić nana petite na podłożu, pozostawiając łodygę nad nim i tylko trochę zakopać jej odrosty. Z reguły roślina ta nie wymaga dodatkowego nawożenia, wystarczy jej naturalnie zamulone podłoże.

Później rozwijający się system korzeniowy podniesie nieco całą roślinę do góry, a jej podstawa złożona ze splątanych korzeni będzie doskonałym schronieniem dla małych ryb.

Anubias lanceolata

Ozdobne właściwości tego gatunku w zbiorniku potęguje różnorodność ubarwienia jego liści: można dostrzec niemal wszystkie odcienie zieleni – od jasnej zieleni sałatowej do nasyconego ciemnozielonego koloru.

Długość jego liści w zbiorniku nie przekracza 30 cm. Ten rodzaj Anubiasa jest bardzo rozpowszechniony wśród akwarystów. Uprawia się go zarówno w akwarium jak i w paludarium, ale pod wodą roślina rośnie bardzo wolno. Jej krzewy mają zwykle około 50 cm wysokości i są umieszczane w tle.

Roślina ta rośnie równomiernie przez cały rok. Nie jest wymagająca jeśli chodzi o warunki hodowli i wzrostu.

Regularny okres odpoczynku w paludarium nie jest konieczny dla tego gatunku Anubias, ale jeśli jej liście stały się żółtawe i pokryte glonami, lepiej umieścić ją w paludarium.

Jednakże, jeśli woda w Twoim zbiorniku jest odpowiednio filtrowana i wykonujesz regularne odnawianie 20% całkowitej ilości wody, z reguły nie jest to konieczne.