© Behind the News (A Britannica Publishing Partner)Zobacz wszystkie filmy do tego artykułu
Tarsier, (rodzina Tarsiidae) – którykolwiek z około 13 gatunków małych skaczących naczelnych występujących tylko na różnych wyspach Azji Południowo-Wschodniej, w tym na Filipinach. Tarsiery są pośrednie w formie między lemury i małpy, mierząc tylko około 9-16 cm (3,5-6 cali) długości, z wyłączeniem ogona około dwa razy tej długości. Tarsiery są podobne do lemurów, ponieważ są nocne i mają dobrze rozwinięty zmysł węchu. Jednak, podobnie jak małpy, małpy człekokształtne i ludzie, mają nos suchy i pokryty włosami, a nie wilgotny i łysy, jak u lemurów. Również oczy i łożysko mają podobną budowę.
/Thinkstock
Mały mózg tarsiera ma ogromną korę wzrokową do przetwarzania informacji z dużych oczu goggling, najbardziej uderzającej cechy zwierzęcia. Rozmiar oczu i kory wzrokowej jest prawdopodobnie konieczne przez brak warstwy odblaskowej (tapetum), że oczy większości innych ssaków nocnych posiadają. Tarsier jest również niezwykły w posiadaniu szczególnie długich kości skokowych (stępu, stąd nazwa tarsier), krótkie ciało i okrągłą głowę, która może być obracana o 180 °. Twarz jest krótka, z dużymi, błoniastymi uszami, które są niemal w ciągłym ruchu. Futro jest gęste, jedwabiste, w kolorze od szarego do ciemnobrązowego. Ogon jest od spodu łuskowaty jak u szczura; u większości gatunków posiada obrzeże lub końcową szczotkę z włosów.
Frans Lanting/Minden Pictures
© iNNOCENt/Fotolia
Tarsiery są jedynymi całkowicie mięsożernymi naczelnymi, żerującymi na owadach, jaszczurkach i wężach. Trzymając się pionowo na drzewach, dociskają ogon do pnia dla wsparcia. Ich przyczepność jest również wspomagana przez końcówki ich palców, które są rozszerzone w dysko-podobne podkładki. Tarsiery przemieszczają się po lesie, przeskakując z pnia na pień, napędzane znacznie wydłużonymi tylnymi kończynami.
Encyclopædia Britannica, Inc.
Dorosłe osobniki żyją w monogamicznych parach i utrzymują kontakt głosowy w nocy, broniąc terytorium przed innymi parami za pomocą niezwykle wysokich dźwięków. Na wyspie Celebes (Sulawesi) są to duety – różne, ale uzupełniające się nawoływania samca i samicy. Pojedyncze młode rodzą się w dość dobrze rozwiniętym stanie, pokryte futrem i z otwartymi oczami, po ciąży trwającej około sześciu miesięcy.
© Natursports/Dreamstime.com
Tarsiery żyją na wyspach południowych Filipin, Celebes (Sulawesi), Borneo, Bangka, Belitung, Natuna Islands i Sumatra. Gatunki różnią się tak bardzo w tym zakresie, że niektóre władze są skłonne do zaklasyfikowania ich do różnych rodzajów. W Indonezji i Malezji tarsier zachodni (Tarsius bancanus) ma ogromne, wybałuszone oczy, co sprawia, że głowa jest szersza niż długa; ma też najdłuższe stopy, a jego ogon jest kępkowaty na czubku. Rozwija się zarówno w starych lasach, jak i wtórnych, ale można go również znaleźć w niskich zaroślach, nawet wokół wsi. South Sulawesi, lub widmowy, tarsier (T. tarsier, dawniej nazywany T. spectrum) jest prymitywny, z mniejszymi oczami, krótsze stopy i bardziej owłosiony ogon. Istnieje kilka gatunków na Celebes i jego przybrzeżnych wyspach, ale większość z nich nie została jeszcze opisana naukowo. Najbardziej charakterystyczny jest wysokogórski tarsier pigmejski (T. pumilus). Do czasu jego ponownego odkrycia w 2008 roku, ostatni żyjący okaz tarsiera pigmejskiego widziano w 1921 roku. Filipiński tarsier (T. syrichta) ma całkowicie łysy ogon, a jego stopy są również prawie pozbawione włosów. Osadnictwo ludzkie w jego siedlisku zagraża jego dalszemu istnieniu.
Taksonomia tarsjerów jest przedmiotem pewnej debaty; jednak większość biologów dzieli Tarsiidae na trzy rodzaje (Tarsius, Cephalopachus i Carlito ) i rozpoznaje 13 lub więcej gatunków. Przynajmniej jedna taksonomia uznaje jednak tylko siedem gatunków i wszystkie z nich umieszcza w obrębie Tarsius. Tarsiery są klasyfikowane wraz z małpami, małpami człekokształtnymi i ludźmi (infraorder Simiiformes) w podrzędu Haplorrhini, ale stanowi on odrębny infraorder, Tarsiiformes.