Wprowadzenie do renesansu
Choć Wielka Brytania nie była pierwszym krajem, który znalazł się pod wpływem renesansu, z pewnością nie pozostała na uboczu na długo. Renesans nie rozkwitł w Wielkiej Brytanii aż do 1485 roku. W 1485 roku miało miejsce wstąpienie Henryka VIII, co stworzyło polityczną stabilność, która pozwoliła na rozkwit renesansu. W Wielkiej Brytanii renesans przybrał bardziej edukacyjno-literacką podstawę, w przeciwieństwie do innych krajów, takich jak Włochy, które skupiały się bardziej na aspekcie artystycznym. Podczas gdy w renesansie istniało wiele gałęzi i gatunków literackich, jednym z najbardziej wpływowych był teatr elżbietański. Wspólną koncepcją dzieł teatralnych była idea humanizmu. Praca Thomasa More’a Utopia jest bardziej popularnym przykładem humanizmu w tekście. Od skupienia się na humanizmie do skupienia się na wiecznej sławie u Szekspira do pustego wiersza u Marlowe’a, jest wiele do nauczenia się poprzez ewolucję renesansu w teatrze elżbietańskim.
Elizabethan Theatre – Victoria and Albert Museum
Timeline
- 1485 – Akcesja Henryka VIII
- 1516 – Utopia More’a
- 1517 – Reformacja
- 1552-.1599 – Edmund Spenser
- 1564-1593 – Marlowe ( wpływ pustego wiersza str. 1107)
- 1564-1616 – Szekspir ( żaden inny pisarz jego czasów nie potrafił napisać w jego stylu tak wielu postaci)
- 1564-1585 – Ludzie Lorda Szambelana
- 1572-1637 – Ben Jonson
- 1572-.1588 – Earl of Leicester’s Men
- 1576 – Budowa „The Theatre” (pierwszego stałego teatru dla przedstawień – Blackfriar)
- 1584- Blackfriars zamyka
- 1588 – Doktor Faustus Marlowe’a
- 1590 – Królowa Faerie Spensera (1-3)
- 1594 – Shakespeare’s Taming of the Shrew
- 1596 – Spenser’s Faerie Queen (4-6)
- 1597 – The Globe Theatre is built
- 1599-. Przedstawienia w „The Globe”
- 1605 – Jonson’s Volpone
- 1610- Blackfriars ponownie otwarty
Henry Howard, The Earl of Surrey
Edmund Spenser
Zespół aktorski
- The Earl of Leicester’s Men byli najwcześniej zorganizowanym elżbietańskim zespołem aktorskim. W 1576 roku jeden z członków trupy zbudował The Theatre. W 1588 roku, kiedy hrabia Leicester zmarł, trupa połączyła się z Lord Strange’s Men.
- Przed połączeniem się z Earl of Leicester’s Men, Lord Strange’s Men podróżowali po prowincjach. Od 1588 do 1594 roku występowali w The Theatre i The Rose Theatre, gdzie podobno wystawiali niektóre sztuki Szekspira.
- Od 1576 do 1579 roku The Admiral’s Men byli uważani za najlepszą elżbietańską trupę aktorską. Zostali rozwiązani, gdy Ludzie Szambelana zaczęli zdobywać popularność.
- Chamberlain’s Men byli znani jako „Hunsdon’s Men” do 1585 roku i byli najważniejszą grupą aktorską. The Chamberlain’s Men mieli wyłączne prawa do sztuk Szekspira.
Playwrights of Elizabethan Threatre
Adapted From: https://sites.udel.edu/britlitwiki/files//2018/06/cfd005220d67394970ee573ce1069d9f.png
William Shakespeare (1564-1616)
-
Życie domowe
Z powodu braku konkretnych dowodów, większość informacji biograficznych to dobrze sformułowane uczone kongektury. Większość dowodów historycznych wskazuje na to, że William Shakespeare urodził się 23 kwietnia 1564 roku w Statford-upon-Avon. Jego ojciec, dobrze prosperujący handlarz skórami, i matka, lokalna dziedziczka, wysłali młodego Szekspira do Stratford’s New Grammar School, gdzie otrzymał klasyczne wykształcenie. W wieku 18 lat Szekspir poślubił swoją żonę Anne Hathaway i żyli szczęśliwie, mając trójkę dzieci: najstarszą Zuzannę oraz bliźnięta Judytę i Hamneta. Szekspir najprawdopodobniej większość czasu poza żoną i rodziną spędzał pracując jako aktor w Londynie i jego okolicach. Wyrastając na wybitnego aktora teatralnego, Szekspir uzupełniał swoje dochody kilkoma przedsięwzięciami związanymi z nieruchomościami, w tym teatrem The Globe. Szekspir żył dokładnie 52 lata, umierając w dniu swoich urodzin w 1616 roku.
Profesjonalna kariera
Szekspir zaczął produkować sztuki we wczesnych latach 1590. Jego wczesne prace to przede wszystkim historie takie jak Henryk IV i Ryszard II. W tym okresie Szekspir skomponował również wiele swoich komedii. Jego sztuki były dobrze przyjmowane po ich wydaniu, często gromadząc duże tłumy żądne orzechów na piersiach. Na początku swojej kariery Szekspir dorabiał jako aktor. Z wiekiem zrezygnował z roli na scenie i zajął się pisaniem tragedii, tworząc nowy gatunek sztuki – komedię tragiczną. Napisał co najmniej 37 sztuk i 57 sonetów, spuścizna Szekspira przetrwała wieki(1)(2).
Christopher Marlowe (1564-1593)
- Christopher Marlowe został ochrzczony 26 lutego 1564 roku w mieście Canterbury. Uczył się w King’s School, a następnie uczęszczał na stypendium do Corpus Christi College. To właśnie w czasie nauki w tym instytucie napisał Dydonę, królową Kartaginy. Po ukończeniu szkoły Marlowe przystąpił do pisania swojego kolejnego wielkiego dzieła, Tamburlina. Po sukcesie Tamburlina, Marlowe napisał swoje sztuki: Tragiczna historia życia i śmierci doktora Fausta, Żyd maltański, Edward II i Masakra w Paryżu. Podczas gdy wielu badaczy uważa, że Marlowe był wyłącznie dramaturgiem, istnieje niewielka liczba dowodów, które sugerują, że młody Christoper Marlowe był tajnym agentem tronu. W późniejszym okresie swojego krótkiego życia Marlow staje się przedmiotem kontrowersji związanych z jego pozornym ateizmem. Na szczęście, w przeciwieństwie do powieszenia, Marlow zostaje umieszczony w formie nadzoru sądowego, aż do młodej śmierci w wieku 29 lat. Większość doniesień o śmierci Marlowe’a mówi, że został dźgnięty nożem w czoło z powodu nieporozumienia dotyczącego rachunku w barze; jednak zwolennicy teorii spiskowych uważają, że morderstwo Marlowe’a miało bardziej wątpliwą przyczynę związaną z jego rzekomą służbą (3).
Ben Jonson (1572-1637)
- Urodzony w Londynie, Jonson był synem duchownego i pasierbem mistrza murarskiego. Kształcił się w Westminster School, gdzie nauczył się pisać prozę. Przez krótki czas służył jako żołnierz w Holandii, po czym wrócił do Londynu, by zostać dramaturgiem. Jonson uwielbiał czytać klasyków i to oni byli jego największą inspiracją i wpływem na jego własną twórczość. Jeśli chodzi o jego osobowość, wielu twierdzi, że był bardzo bojowy i gdyby nie jego powiązania z duchowieństwem, zostałby kilkakrotnie aresztowany. Po koronacji Jakuba I w 1603 roku, Jonson stał się popularnym dramaturgiem wśród rodziny królewskiej i często był zatrudniany do pisania masek, czyli dramatów, w których szlachta odgrywała nadnaturalne lub główne role. Jonson był również przyjacielem i rywalem Szekspira. W 1616 roku został uhonorowany tytułem laureata poezji. Po śmierci w 1637 roku, Johnson został pochowany w Opactwie Westminsterskim, gdzie na jego grobie widnieje napis „O Rare Ben Jonson.”
- Najpopularniejsze dzieła: Volpone, The Alchemist, Milcząca kobieta
William Shakespeare
Christopher Marlowe
Ben Jonson
Forma sztuk i wpływ poetów
Czytając teksty różnych autorów z epoki elżbietańskiej, można zauważyć, że wielu z tych poetów pozostawało pod wpływem tych samych wydarzeń, które miały miejsce w tamtym czasie, jak również byli pod wpływem stylów i form pisarskich innych. Henry Howard, hrabia Surrey, a najstarszy z pięciu najpopularniejszych poetów tego okresu, utorował drogę dla reszty z nich.
Surrey sformatował angielski sonet, który następnie stał się ulubionym stylem pisania dla Szekspira. Sonet składa się z trzech quatrains i couplet, wszystkie w jambic pentametr, a rymowanie abab cdcd efef gg. Surrey był również pierwszym angielskim poetą, który opublikował pracę w czystym wierszu.
Nie jest więc zaskakujące, że kiedy Christopher Marlowe zaczął produkować sztuki, był jednym z pierwszych artystów, którzy użyli pustego wiersza w ]. W okresie renesansu ], humanizm stawał się coraz bardziej popularny. Widzimy wpływ More’a na Doktora Faustusa Marlowe’a. Wszyscy bohaterowie w piśmie Marlowe’a pragną władzy, a ich upadek jest ostatecznie spowodowany dążeniem do tej władzy.
Mniej więcej w tym samym czasie, kiedy Marlowe tworzył wiersze, Spenser również wykazywał podobne obawy związane z powstaniem feudalizmu. Po przeczytaniu niektórych utworów Spensera czytelnik może stwierdzić, że obala on znaczenie osiągnięcia najwyższej rangi ludzkiej cywilizacji i podkreśla konieczność dbania o dobro innych. „Faerie Queen jest więc epicką celebracją królowej Elżbiety, wiary protestanckiej i narodu angielskiego” (776). Jonson wyrażał te same obawy publikując Vulpone. Obawiał się, że Londyn zaangażuje się ściśle w handel, a wtedy będzie „zaludniony przez chciwych głupców i podstępnych łajdaków” (1443).
Poetą, na którego chyba największy wpływ mieli inni artyści i otaczająca go kultura, był Szekspir. Powszechnie zapożyczał wątki z historii, które słyszał lub czytał wcześniej, nadając im jednocześnie swój własny styl. Podczas gdy jego tematyka i styl pisania nie były nowe dla elżbietańskiej publiczności, zdolność Szekspira do rozwijania tak wielu postaci bez utraty uwagi widzów nie była nigdy wcześniej widziana.
„Humaniści często spierali się przeciwko feudalizmowi, widząc go jako społeczeństwo zdominowane przez bogatych i wykorzystujące wszystkich innych. Co więcej, postrzegali społeczeństwo feudalne jako irracjonalne i, na wiele sposobów, jako składające tylko gołosłowne deklaracje chrześcijańskim ideałom.” Źródło tego cytatu? Generalnie ta sekcja wymaga reorganizacji i dopracowania
Początki teatru elżbietańskiego
Były dwa rodzaje teatrów budowanych wewnątrz/prywatnych i na zewnątrz/publicznych:
Teatry publiczne były budowane w latach 1576-1642 i były ]dla wszystkich. Znajdowały się na zewnątrz i mieściły około 3000 widzów. Było tam miejsce ogólne, a następnie miejsce w galerii (które kosztowało więcej). Miejsca siedzące otaczały trzy strony sceny. Sama scena była podwyższona i zadaszona, a na niej wywieszano flagę, aby zasygnalizować dzień przedstawienia. Trzy najbardziej znane i kluczowe teatry publiczne to The Globe, The Fortune i The Swan.
Teatry prywatne były mniejsze i mieściły się wewnątrz. Były one popularne w sezonie zimowym, byłoby zbyt zimno dla teatrów na wolnym powietrzu. Ich widownia mieściła się do około połowy tego, co mogły pomieścić teatry na wolnym powietrzu. Pierwszy prywatny teatr został otwarty w 1576 roku, ale zamknięty osiem lat później, Blackfriars.ponownie otwarty w 1596 roku, a w 1610 roku i później był używany do przedstawień zimowych. Prywatne teatry były popularne w latach 1610-1642. Do 1642 roku istniało około sześciu teatrów, zlokalizowanych w Londynie. Po wzroście popularności teatrów wewnętrznych teatry zewnętrzne zaczęły występować tylko w ciągu pięciu ciepłych miesięcy w roku.
Brak cytatów
Przedstawienie w teatrze plenerowym/publicznym.
Works Cited
http://anewscafe.com/2012/07/11/looking-for-summer-fun-head-to-ashland-for-an-outdoor-play/ (obraz teatru plenerowego)
http://people-and-persons.blogspot.com/2015/07/english-renaissance-theatre.html
Greenblatt, Stephen, gen. ed. The ] Anthology of English Literature. 9th ed. Vol.
B. New York: Norton, 2012. ]
Trumbull, E. W. (2007, November 16). The elizabethan theatre. Northern Virgina Community College. Retrieved from
http://novaonline.nvcc.edu/eli/spd130et/elizab.htm.
(1) http://www.biography.com/people/william-shakespeare-9480323
(2) http://absoluteshakespeare.com/
(3) http://www.biography.com/people/christopher-marlowe-9399572#early-writing-career
(3) http://www.biography.com/people/christopher-marlowe-9399572#early-writing-career