Co to jest znamię łojowe?
Nabłonek łojowy jest rzadkim rodzajem znamienia. Występuje najczęściej na skórze głowy, ale może pojawić się również na twarzy, szyi lub czole. Składa się z przerośniętego naskórka (górne warstwy skóry), gruczołów łojowych, mieszków włosowych, gruczołów apokrynowych i tkanki łącznej. Jest to rodzaj znamienia naskórkowego i jest klasyfikowany jako łagodny nowotwór mieszków włosowych. Znamię łojowe jest również nazywane znamieniem organoidalnym, ponieważ może obejmować elementy całej skóry.
Jak wygląda znamię łojowe?
W przypadku niemowląt lub małych dzieci znamię łojowe występuje jako samotna, gładka, żółto-pomarańczowa, bezwłosa plama, często o owalnym lub liniowym kształcie.
W okresie dojrzewania znamiona łojowe stają się bardziej wyraźne, często pojawiają się wyboiste, brodawkowate lub łuskowate.
Sebaceous naevus
Jaka jest przyczyna powstawania sebaceous naevus?
Nieprawidłowość skutkująca powstaniem sebaceous naevus wynika z defektu w ektodermie. Jest to zewnętrzna warstwa embrionu, która daje początek naskórkowi i tkance nerwowej.
Uważa się, że znamiona łojowe są wynikiem mozaikowej nieprawidłowości genetycznej, tj. linii komórek z błędem genetycznym. U niektórych pacjentów wykryto nieprawidłowości w genie PTCH.
Jak rozpoznaje się znamię łojowe?
Naczyniaki łojowe mają charakterystyczny wygląd kliniczny i dlatego są często rozpoznawane w dzieciństwie lub w okresie dojrzewania. Czasami diagnoza jest stawiana przez patologa po chirurgicznym usunięciu zmiany.
Biopsja wykonana w dzieciństwie wykaże zmianę bez włosów, z niedojrzałymi mieszkami włosowymi i gruczołami łojowymi. U dorosłych występuje pogrubienie naskórka i dojrzałe mieszki włosowe oraz wydatne gruczoły łojowe. Czasami w wycinku znajduje się drugi guz (patrz poniżej).
Zespół znamienia łojowego
Zespół znamienia łojowego odnosi się do rzadkiego związku dużego znamienia łojowego z zaburzeniami dotyczącymi oka, mózgu i szkieletu.
Zespół znamienia łojowego może powodować guzy oczu, a czaszka może być asymetryczna. Charakterystyczne, powiązane cechy neurologiczne mogą obejmować:
- Opóźnienie rozwojowe
- Napady padaczkowe, zwłaszcza skurcze niemowlęce
- Hemipareza (porażenie połowy ciała) lub porażenie nerwów czaszkowych (porażenie pojedynczych nerwów)
- Zdjęcia rentgenowskie i ocena ultrasonograficzna mogą być całkiem normalne
- Różne nieprawidłowości strukturalne mogą być znalezione w mózgu
Dalsze informacje, zobacz stronę DermNet NZ na temat zespołu znamienia naskórkowego.
Phakomatosis pigmentokeratotica
Phakomatosis pigmentokeratotica jest połączeniem znamienia łojowego i plamistego znamienia soczewicowatego. Znamię plamiste soczewicowate jest płaskim, jasnobrązowym znamieniem z ciemniejszymi plamami w jego obrębie i jest klasyfikowane jako typ wrodzonego znamienia melanocytowego.
Wady neurologiczne w phakomatosis pigmentokeratotica mogą obejmować hemiatrofię (w której jedna strona ciała jest słabo rozwinięta), osłabienie mięśni, zaburzenia nerwów czuciowych i nadpotliwość (nadmierne pocenie się).
Twory powstające w obrębie znamienia łojowego
Większość znamion łojowych pozostaje niezmieniona przez całe życie i nie powoduje żadnych problemów. Jednakże, w obrębie zmiany może dojść do rozwoju innego guza. Jest to najczęściej nowotwór łagodny (w 0-50% przypadków), najczęściej trichoblastoma. Mogą również powstać inne zmiany w obrębie mieszków włosowych (trichilemmoma, infundibular cyst i sebaceoma) oraz guzy gruczołów potowych (eccrine poroma, syringocystadenoma papilliferum).
Najrzadziej (w 0-22% przypadków) w obrębie znamienia łojowego może wyrosnąć nowotwór skóry: rak podstawnokomórkowy, rak kolczystokomórkowy, rak łojotokowy (guz gruczołów łojowych) lub rak przydatków (rak apokrynowy lub ekrynowy).
Jak powinno się leczyć znamię łojowe?
Naczyniaki łojowe powinny być monitorowane. Jeśli w obrębie znamienia łojowego pojawi się guzek lub owrzodzenie, należy zgłosić się do dermatologa, aby to zbadał. Może to wymagać biopsji lub wycięcia całego znamienia.
Wycięcie na pełną grubość skóry może być również wykonane ze względów kosmetycznych, ale blizna jest nieunikniona.
Lasery były używane w leczeniu znamienia łojowego z różnym powodzeniem.
Rak podstawnokomórkowy powstający w obrębie znamienia łojowego
.