Co to jest biopsja?
Biopsja jest procedurą wykonywaną w celu usunięcia tkanki lub komórek z ciała badanego pod mikroskopem. Niektóre biopsje mogą być wykonywane w gabinecie lekarza, podczas gdy inne muszą być wykonywane w warunkach szpitalnych. Dodatkowo, niektóre biopsje mogą być wykonywane przy użyciu znieczulenia miejscowego, aby znieczulić tylko miejscowy obszar, którego dotyczą. Inne mogą wymagać uspokojenia lub nawet pełnego znieczulenia, które całkowicie usypia podczas zabiegu.
Biopsje są zazwyczaj wykonywane, aby dowiedzieć się, czy guz jest nowotworowy lub aby znaleźć przyczynę niewyjaśnionej zmiany, znamienia, infekcji lub zapalenia.
Jak wykonuje się biopsję?
Biopsja może być wykonana na różne sposoby. Zależy to od rodzaju pobieranej próbki. Próbki tkanki są zwykle małe i pobierane z tkanki, która wydaje się mieć zmienioną strukturę, np. z guza.
Typy biopsji
-
Biopsja endoskopowa. Ten rodzaj biopsji jest wykonywany za pomocą endoskopu światłowodowego. Jest to długa, cienka rurka, na końcu której znajduje się teleskop o małej ogniskowej, służący do oglądania. Endoskop jest wprowadzany przez naturalny otwór ciała (np. odbyt lub usta) lub przez małe nacięcie. Służy on do oglądania danego narządu w poszukiwaniu nieprawidłowych lub podejrzanych obszarów, dzięki czemu możliwe jest usunięcie niewielkiej ilości tkanki do badania. Procedury endoskopowe są nazywane w zależności od narządu lub obszaru ciała, który ma być oglądany lub leczony. Pracownik służby zdrowia może wprowadzić endoskop do przewodu pokarmowego (endoskopia przewodu pokarmowego), pęcherza moczowego (cystoskopia), jamy brzusznej (laparoskopia), jamy stawowej (artroskopia), środkowej części klatki piersiowej (mediastinoskopia) lub tchawicy i oskrzeli (laryngoskopia i bronchoskopia).
-
Biopsja szpiku kostnego. Aspiracja szpiku kostnego lub biopsja polega na pobraniu niewielkiej ilości płynu ze szpiku kostnego (aspiracja) i/lub stałej tkanki szpiku kostnego (tzw. biopsja rdzeniowa). Tkanka jest zazwyczaj pobierana z tylnej części kości biodrowej w celu zbadania liczby, wielkości i dojrzałości komórek krwi i/lub komórek nieprawidłowych.
-
Biopsja wycięciowa lub nacinająca. Ten rodzaj biopsji jest często stosowany, gdy potrzebna jest szersza lub głębsza część tkanki. Za pomocą skalpela (noża chirurgicznego) można usunąć całą grubość skóry lub cały albo część dużego guza do dalszych badań. Rana jest zaszywana (nicią chirurgiczną).
Gdy cały guz jest usuwany, nazywa się to biopsją wyciętą. Jeśli usuwana jest tylko część guza, nazywa się to biopsją nacinającą. Na przykład, biopsja wycięciowa jest metodą zwykle preferowaną w przypadku podejrzenia czerniaka. Oba rodzaje biopsji mogą być wykonywane przy użyciu znieczulenia miejscowego lub regionalnego. Jeśli guz znajduje się wewnątrz klatki piersiowej lub brzucha, stosuje się znieczulenie ogólne. W niektórych okolicznościach chirurdzy wykonują biopsję wyciętą lub naciętą, która natychmiast trafia do patologa, podczas gdy pacjent pozostaje pod znieczuleniem. Ma to na celu upewnienie się o całkowitym usunięciu guza. Jednym z przykładów jest biopsja podczas operacji Mohsa na twarzy.
-
Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa (FNA). Ten rodzaj biopsji polega na użyciu cienkiej igły i strzykawki w celu usunięcia bardzo małych fragmentów guza. Czasami do znieczulenia tego obszaru stosuje się znieczulenie miejscowe. Badanie to rzadko powoduje duży dyskomfort i nie pozostawia blizn.
FNA nie jest wykorzystywany do diagnozowania podejrzanego znamienia. Może być stosowany do biopsji dużych węzłów chłonnych w pobliżu czerniaka, aby sprawdzić, czy czerniak się rozprzestrzenił.guzy piersi i tarczycy są przykładami guzów, które mogą być badanethrough FNA. Skan tomografii komputerowej (CT lub CAT) może być używany do prowadzenia igły do guza w narządzie wewnętrznym, takim jak płuco lub wątroba. Do prowadzenia igły może być również użyty ultrasonograf, fluoroskopia (rodzaj ciągłego promieniowania rentgenowskiego) lub inne badanie. Biopsja rdzeniowa jest podobna do FNA, ale z większą igłą do pobrania większej próbki tkanki.
-
Biopsja punkcyjna. Biopsja nakłuwająca polega na pobraniu głębszej próbki skóry za pomocą instrumentu biopsyjnego, który usuwa krótki cylinder lub „rdzeń jabłka” tkanki. Po podaniu znieczulenia miejscowego instrument jest obracany na powierzchni skóry do momentu przecięcia wszystkich jej warstw. Obejmuje to skórę właściwą, naskórek i najbardziej powierzchowne części podskórne (tłuszcz).
-
Biopsja goleniowa. Ten rodzaj biopsji polega na usunięciu górnych warstw skóry poprzez jej ogolenie. Biopsje goleniowe są wykorzystywane do diagnozowania niektórych raków podstawnokomórkowych lub płaskonabłonkowych skóry, jak również innych zmian skórnych, ale nie są zalecane w przypadku podejrzenia czerniaka skóry. Biopsję wykonuje się również przy użyciu znieczulenia miejscowego.
-
Refleksyjna mikroskopia konfokalna (RCM). RCM jest techniką, która pozwala lekarzowi spojrzeć na nieprawidłowy obszar skóry do pewnej głębokości bez konieczności nacinania skóry lub usuwania jej próbki. RCM jest szeroko stosowana w Europie, a obecnie jest dostępna w niektórych ośrodkach w USA.