Of je het nu leuk vindt of niet, oorlog bepaalt de wereld. Oorlogen en conflicten bepalen politieke grenzen, verplaatsen bevolkingen over de hele wereld, bepalen politieke debatten en hebben in het algemeen invloed op zo’n beetje alles in onze samenlevingen. De wereldgeschiedenis begrijpen zou onmogelijk zijn zonder de conflicten te begrijpen die haar hebben gevormd.
Als je geïnteresseerd bent in een spoedcursus wereldgeschiedenis, wil je misschien Brainscape’s complete set geschiedenis flashcards bekijken.
In de tussentijd is hier een lijst van 13 conflicten en oorlogen in de geschiedenis die onze moderne wereld hebben gevormd om als uitgangspunt te gebruiken.
De kruistochten
Tijdens de Middeleeuwen riep de Rooms-Katholieke Kerk een reeks heilige oorlogen uit, of kruistochten, waarvoor vrijwilligers werden aangetrokken van het gewone volk en militaire instanties van alle Europese naties. Gedurende ongeveer 200 jaar tussen 1095 en 1291 trokken meerdere kruisvaarderslegers zuidoostwaarts naar Klein-Azië en de Levant, waar zij de strijd aanbonden met islamitische troepen in een poging het Heilige Land in handen te krijgen.
De kruistochten waren uiteindelijk geen succes, en naar schatting zijn er zo’n 3 miljoen mensen omgekomen in de oorlogen. In deze periode werden ook andere kleinere kruistochten uitgeroepen tegen niet-christelijke volkeren in verschillende regio’s.
De Franse Revolutie
Beginnend in 1789 werd de Franse samenleving geteisterd door sociale en politieke onrust die een decennium zou duren en de geschiedenis van de mensheid zou veranderen. Misschien wel de belangrijkste erfenis van de Revolutie is het afstappen van theocratieën en monarchieën. De Franse Revolutie was in veel opzichten de geboorte van de moderne democratische republiek.
De Revolutie zou in ieder geval gedeeltelijk zijn ontketend door regressieve belastingheffing op het gewone volk in een poging de Franse schuldenlast aan te pakken. De Franse Revolutie wordt algemeen beschouwd als een van de belangrijkste politieke gebeurtenissen in de geschiedenis van de mensheid.
De Mexicaans-Amerikaanse Oorlog
In het begin van de 19e eeuw werd het grondgebied van Texas opgeëist door drie naties: de Spanjaarden, de Fransen, en de Amerikanen. In de daaropvolgende 30 jaar kreeg Mexico de controle, maar duizenden Amerikaanse immigranten vestigden zich in de regio.
Deze immigranten kwamen uiteindelijk in 1835 in opstand tegen de Mexicaanse staat en wonnen onafhankelijkheid als de Republiek Texas. De Republiek Texas bestond tot 1846, toen het officieel deel ging uitmaken van de Verenigde Staten. De grensconflicten met Mexico escaleerden en leidden in 1846 tot een oorlog.
In de volgende twee jaar versloegen de Amerikaanse strijdkrachten de Mexicanen en dwongen de overdracht af van wat nu New Mexico, Arizona, Zuid-Californië, delen van Texas en andere gebieden in het zuidwesten van de Verenigde Staten zijn.
Wereldoorlog I
Het beeld dat we allemaal hebben van de Eerste Wereldoorlog is dat van loopgravenoorlog: lelijke, vuile, wrede patstellingen. Dit kenmerkte inderdaad een groot deel van de oorlog. Maar de geschiedenis van het conflict gaat veel dieper dan dit. Zelfs het begrijpen van de wortels van de oorlog vergt veel studie, omdat het gaat om het hoogtepunt van tientallen jaren van verdragen en spanningen tussen de naties van Europa en West-Azië.
Geschat wordt dat ergens rond de dertig miljoen mensen zijn gedood in de Grote Oorlog, die zo gruwelijk was dat velen geloofden dat het de laatste oorlog zou zijn die ooit werd uitgevochten.
Wereldoorlog II
Een van de resultaten van de Eerste Wereldoorlog was de vorming van de Volkenbond en het opleggen van strenge economische sancties en verplichtingen tot schuldaflossing aan Duitsland en de andere Centrale Mogendheden. Deze voedden een etterende wrok in Duitsland na de Eerste Wereldoorlog die zou leiden tot de Tweede Wereldoorlog.
Nadat Hitler aan de macht kwam en in 1939 Polen binnenviel, werden de gevechtslinies al snel getrokken. Keizerlijk Japan breidde zich agressief uit in het Oosten, terwijl Italië onder Mussolini zich bij Hitler aansloot. Voordat de oorlog voorbij was, zouden zo’n 70 miljoen mensen dood zijn en de gevolgen van de oorlog zouden zich wijd en zijd verspreiden.
In Nazi-Duitsland verdraaiden Hitler en zijn volgelingen Duitse volksverhalen en tradities om een kwaadaardig verhaal te creëren dat Joden, homoseksuelen, zwarten, communisten, geesteszieken en andere “ongewensten” de schuld gaf van alle kwalen die de Westerse beschaving troffen. Onder leiding van propaganda-minister Joseph Goebbels legde de staat de ideologische basis voor het negeren van deze volkeren.
De staat nam vervolgens hun rijkdommen en bezittingen in beslag, stuurde velen van hen naar dwangarbeiderskampen om de Duitse oorlogsinspanningen te ondersteunen, en roeide hen direct uit in concentratiekampen. Tijdens de Holocaust werden 11 miljoen mensen gedood, waaronder 6 miljoen Joden.
Terwijl de Tweede Wereldoorlog nog aan de gang was, begon president Franklin D. Roosevelt buitenlandse staatshoofden bijeen te brengen om te praten over de oprichting van een opvolger voor de Volkenbond. Het resultaat van deze besprekingen waren de Verenigde Naties, die in oktober 1945 werden opgericht. De VN telt nu 193 leden en fungeert als een belangrijke scheidsrechter in de internationale betrekkingen, die zich bezighoudt met oorlog en conflicten, rampenbestrijding, milieukwesties en mensenrechten.
Israël en Palestina
Sinds de Balfour-verklaring van 1917 trokken Joden naar Palestina, dat toen nog onder Brits bestuur stond. In 1948 woonden er honderdduizenden Joden. De VN besloot Palestina te verdelen, de Britten trokken zich terug, en de staat Israël werd uitgeroepen.
Van meet af aan was het een bloedige aangelegenheid. De omringende Arabische staten vielen Israël aan en de gevechten sleepten zich een jaar voort. Sindsdien leeft Israël in een toestand van min of meer voortdurend conflict met zijn buren en met de Palestijnse volken.
De Koude Oorlog
Na de Tweede Wereldoorlog werden de Europese naties die aan de macht waren geweest, overschaduwd door twee naties: de USSR en de Verenigde Staten. Beiden waren strategisch in staat om te profiteren van de nasleep van de oorlog voor economisch en politiek gewin, maar beiden waren op hun hoede voor elkaar omdat de USSR het communisme aanhing, terwijl de Verenigde Staten voorstander waren van het kapitalisme.
In de nasleep van de oorlog stonden beide landen niet te trappelen om te vechten, en het conflict ontwikkelde zich tot een ongemakkelijke “Koude Oorlog”, waarin geen openlijke gevechten werden uitgevochten. De Koude Oorlog (die duurde van 1947 tot 1991) werd echter gekenmerkt door talrijke “proxy-oorlogen”, zoals in Korea, Afghanistan en Vietnam, politiek getouwtrek en een wapenwedloop die de ontwikkeling van enorme kernwapenarsenalen omvatte.
De Sovjet-Unie stortte uiteindelijk in 1991 in, politiek en financieel uitgeput door het decennialange conflict met het Westen.
De Koreaanse Oorlog
Japan regeerde Korea tot het einde van de Tweede Wereldoorlog, wat tot onlusten leidde. Het land werd verdeeld in Noord- en Zuid-Korea, waarbij het noorden werd bezet door de USSR en het zuiden door de Verenigde Naties (onder leiding van de Verenigde Staten). In 1948 liepen de spanningen op, omdat beide volmachtregeringen het land wilden herenigen.
In 1950 brak de oorlog uit toen het Noorden het Zuiden binnenviel met steun van China en Rusland. De oorlog eindigde in 1953 toen een nieuwe patstelling was bereikt, dankzij de zware betrokkenheid van Amerikaanse troepen. De gedemilitariseerde zone tussen Noord- en Zuid-Korea is de erfenis van deze oorlog.
De Vietnam-oorlog
De wortels van de Vietnam-oorlog liggen in de Franse kolonisatie van Indochina, het huidige Vietnam, Laos en Cambodja, aan het eind van de negentiende eeuw. In de daaropvolgende vijftig jaar broedde de wrok vooral onder de Vietnamezen, wat leidde tot de oprichting van de Viet Minh, die in opstand kwamen tegen de Franse overheersing. Deze oorlog duurde zeven jaar en in die tijd sloten de nationalistische Vietnamezen een verbond met de communistische machten van China
Dit trok de Amerikanen aan, die de oorlog zagen als een nieuw front in de oorlog tegen de verspreiding van het communisme en als een sleutelelement in de “containment”-aanpak. Twintig jaar en meer dan 350.000 Amerikaanse slachtoffers later trokken de VS zich terug.
De Sovjet-Afghaanse Oorlog
Afghanistan was eind jaren zeventig een land in rep en roer. Na 40 jaar door een koning te zijn geregeerd, vonden kort na elkaar twee staatsgrepen plaats, waardoor een nieuwe socialistische regering aan de macht kwam. Het nieuwe beleid van de regering, die nauwe banden onderhield met de USSR, was impopulair bij de bevolking en leidde tot rebellie, burgeroorlog en meedogenloze repressie
In juni 1979 trokken de eerste Sovjettroepen het land binnen. Zij raakten al snel verwikkeld in een uitputtingsslag tussen de Russen en de regeringstroepen die de steden in handen hadden. Opstandelingen (gesteund door geld en wapens uit het Westen) beheersten de afgelegen gebieden. De Russen trokken zich in 1989 terug.
Deze oorlog had grote gevolgen; hij droeg bij tot de ineenstorting van de Sovjet-Unie en leidde tot de oprichting van Al Qaida onder leiding van Osama bin Laden (die deel uitmaakte van het Afghaanse verzet), waarmee de weg werd vrijgemaakt voor de latere Amerikaans-Afghaanse oorlog.
De oorlog tussen Irak en Iran en de Golfoorlog
Irak is de afgelopen decennia het toneel geweest van vele oorlogen. Aangespoord door de Iraanse Revolutie en de wens om macht te verwerven in de regio, viel Irak in 1980 Iran binnen. De daaropvolgende oorlog duurde 8 jaar en eindigde in een onbesliste wapenstilstand.
De Verenigde Staten steunden Irak tijdens de oorlog, maar het was nauwelijks een paar jaar later toen het tij zou keren. In 1990 viel Irak Koeweit binnen, dat 14 miljard dollar aan Iraakse schuld uit de vorige oorlog bezat. De kleine Koeweitse strijdkrachten werden snel overrompeld. Maar in januari 1991 leidde een coalitie van landen onder leiding van de Verenigde Staten een offensief van zes weken dat het Iraakse leger versloeg en terugdreef.
De VS-Afghaanse Oorlog
Na de terroristische aanslagen van 11 september eisten de Verenigde Staten dat Afghanistan Osama bin Laden zou uitleveren. De Taliban, een conservatieve islamitische organisatie die in 1996 aan de macht was gekomen, weigerde hem uit te leveren, waarop de VS – gesteund door de Verenigde Naties – binnenvielen
De oorlog die volgde zou de langste worden in de geschiedenis van de VS. Vandaag de dag zijn de meeste Amerikaanse troepen en coalitietroepen eindelijk teruggetrokken uit Afghanistan. Osama bin Laden is dood, maar de veiligheid en stabiliteit van het land zijn slecht.
De Irak-oorlog
In 2003 viel een door de VS geleide coalitie Irak binnen, op grond van het idee dat de Iraakse regering van Saddam Hoessein over massavernietigingswapens beschikte en op het punt stond de Verenigde Staten of andere bondgenoten aan te vallen. De invasie overweldigde al snel het Iraakse leger, en Saddam werd gevangen genomen (en na een proces in 2006 in Irak geëxecuteerd).
Ondanks de aanvankelijke militaire overwinning werd de betrokkenheid van de VS gekenmerkt door een omvangrijke opstand, die resulteerde in de dood van meer dan 6000 coalitietroepen. Na Saddam heeft het geweld ook geleid tot de dood van meer dan 17.000 Iraakse regeringstroepen en meer dan 110.000 burgers.
Gezien het gebrek aan bewijs dat Irak een bedreiging vormde voor de V.S. of andere naties vormde, de instabiliteit die het land nog steeds teistert, en de geschatte kosten van bijna 2 biljoen dollar, vergelijken velen de Irak-oorlog met een moderne Vietnam-oorlog.
Lees meer over oorlogen in de geschiedenis
We hopen dat je genoten hebt van deze blik op de oorlogen in de geschiedenis die iedereen zou moeten kennen.
Als u net zo bent als wij, dan heeft dit bericht zeker uw dorst naar meer informatie gestimuleerd. Door middel van een meerjarig project waarbij honderden studenten, docenten, professoren en experts uit verschillende vakgebieden betrokken waren, heeft Brainscape een kritische basisverzameling van kennis samengesteld over een enorm scala aan onderwerpen. We noemen het Knowledge Rehab.
Of u nu de kunsten, wetenschappen, sociale wetenschappen, of zelfs popcultuur en entertainment wilt doornemen, Brainscape’s Knowledge Rehab is de perfecte leuke zelfontplooiingstool voor u. Veel plezier met het bestuderen van Geschiedenis en verder!