Na jaren wachten en talloze Facebook hoaxes, is vandaag, 21 oktober 2015, de dag in de Back to the Future films waarop Marty McFly en Doc Brown 1985 verlieten om naar 2015 te reizen om Marty’s toekomstige kinderen te redden van een gevaar. Op deze, misschien wel de belangrijkste dag in de geschiedenis van de aardbol, kijkt FTW naar 30 feiten uit de iconische filmtrilogie.
1. Het Back to the Future script werd 40 keer afgewezen voordat Universal het kocht. Disney weigerde nadat het zei dat het een “film over incest” was, verwijzend naar de scène uit 1955 waarin Marty de 18-jarige versie van zijn moeder kust. (Het leek Disney er niet van te weerhouden de Star Wars-films te kopen waarin broer en zus Luke en Leia een kus delen.)
2. In de iconische openingsscène waarin tientallen klokken tikken en tikken, die allemaal 20 minuten te snel lopen als onderdeel van een experiment van Doc Brown, is er één klok waarop een man te zien is die aan de minutenwijzer van een grote klok hangt, net zoals Doc later in de film zou doen.
Het is eigenlijk een hommage aan de stomme film Safety Last! uit 1923 met Harold Lloyd.
3. Tijdens de productie stuurde een Universal-executive een serieuze memo naar de producenten waarin hij zei dat hij de naam van de film verwarrend vond (hoe ga je terug naar de toekomst?) en zelf een suggestie deed: Spaceman From Pluto. Steven Spielberg reageerde met een lachwekkend dankwoord voor de grap en zei dat de hele crew er een kick van kreeg.
4. In de eerste concepten van BTTF (er waren er veel) was de tijdmachine een koelkast, een grap die George Lucas en Steve Spielberg uiteindelijk jaren later – tot veel hoongelach – konden gebruiken in een Indiana Jones-film die verder ongenoemd zal blijven.
5. Nadat hij aan het idee had gesleuteld, realiseerde schrijver Bob Gale zich dat hij goud had gevonden toen hij besloot dat een DeLorean de tijdmachine moest zijn, vooral gezien de roerige geschiedenis van de auto en de nog roeriger geschiedenis van de autofabrikant (John DeLorean, die Gale en regisseur Bob Zemeckis later een bedankbriefje schreef voor het gebruik van zijn auto, werd in 1982 opgepakt in een cocaïnedeal van 24 miljoen dollar). Maar toen de opnames eenmaal begonnen, kreeg het product placement team van Universal een aanbod van Ford dat 75.000 dollar zou hebben betaald (ongeveer 171.000 dollar vandaag de dag) als de tijdmachine zou worden omgeschakeld naar een Mustang. Gale’s iconische antwoord: “Doc Brown rijdt niet in een Mustang!”
6. Zoals iedere fan weet, was Eric Stoltz (de man die de adrenaline in het hart van Uma Thurman stootte in Pulp Fiction) de originele Marty McFly, maar hij werd ontslagen omdat hij te donker en te somber was in wat een meer komische rol had moeten worden. Deze beslissing kostte zes weken aan opnames en bijna 4 miljoen dollar. Maar als je de clips van Stoltz bekijkt, een prima acteur, is het duidelijk waarom de keuze voor Marty is gemaakt.
Op het eind kregen de filmmakers wie ze al die tijd al wilden hebben: Michael J. Fox, die de film aanvankelijk niet kon maken vanwege conflicten met zijn sitcom Family Ties. Maar de show moest zijn schema veranderen toen Meredith Baxter (Elyse uit Family Ties) beviel van een tweeling in het echte leven en Fox sprong. Hoewel hij maandenlang dubbele dienst draaide, hebben fans de geboorte van die tweeling misschien wel te danken aan Michael J. Fox dat hij in BTTF zit.
7. Hoewel redacteuren ontkennen dat Stoltz in welke scène dan ook voorkomt, zijn fans ervan overtuigd dat er op zijn minst twee shots van Stoltz toch in de film zijn blijven zitten. Als Marty in de DeLorean duikt bij de aankomst van de Libiërs in het winkelcentrum aan het begin van de film, denkt men dat het Stoltz is.
En ook, Thomas F. Wilson, die Biff speelde, houdt vol dat het Stoltz is die hij slaat in de scène in het restaurant, omdat de acteur, die niet te zien is, aanzienlijk groter is dan de kleine Fox. (Wilson geeft toe dat het een stuntdubbel kan zijn geweest.)
8. Vanwege de dubbele opnameschema’s had Fox, die toen 22 was, een belachelijk werkschema voor de drie-en-een-halve maand waarin BTTF en Family Ties elkaar overlapten. Hij beschreef het in zijn memoires uit 2003, Lucky Man:
“Een teamster-chauffeur haalde me om 9:30 op en bracht me naar Paramount, waar ik de hele dag de show van die week zou repeteren, met als hoogtepunt een run-through om ongeveer 17:00 uur elke middag. Om zes uur werd ik dan door een andere vrachtwagenchauffeur opgehaald en naar Universal Studios gebracht, of naar een andere verre locatie waar we die avond gestationeerd waren, waar ik tot vlak voor zonsopgang zou doorwerken.
Op dat moment klom ik achterin een productiebusje met een kussen en een deken, en bracht weer een andere chauffeur me weer naar huis – soms droeg hij me letterlijk mijn appartement in om me in mijn bed te laten vallen. Ik sliep twee of drie uur voordat teamster-chauffeur nummer één weer in mijn appartement verscheen, zichzelf binnenliet met een sleutel die ik had gegeven, een pot koffie zette, de douche aanzette, en me dan wekte om het hele proces opnieuw te beginnen.”
9. Dit feit is beledigend voor zelfs de meest gematigde Back to the Future-fans, maar we moesten het opnemen voor degenen die juist niet hun tijd besteden aan het zoeken naar verborgen boodschappen in films. In het begin van de film, wanneer Doc Marty voor het eerst de DeLorean laat zien (“als je toch een tijdmachine in een auto bouwt, waarom dan niet met stijl”), speelt de hele scène zich af in Twin Pines Mall. Aan het eind, als Doc wordt gered door zijn kogelvrije vest, heet het winkelcentrum Lone Pine Mall, een verwijzing naar de dennenboom die Marty omver reed toen hij wegreed van de boerderij van Ol’ Man Peabody toen hij voor het eerst arriveerde in 1955.
10. Over de boerderij van Old Man Peabody gesproken: dit is niet de ergste filmcontinuïteitsfout ooit, maar als je een film 100 keer bekijkt, springt hij eruit. Als Marty voor het eerst 1955 bereikt, ploegt hij tegen een vogelverschrikker op het landgoed van Peabody. In de eerste cut vliegt de vogelverschrikker duidelijk over het hoofd van de auto. Maar in de volgende opname ligt het gezicht van de vogelverschrikker direct op de voorruit. Ik heb me nog nooit zo’n sukkel gevoeld. Nu weet ik wat al die Star Wars-fans op maandagavond voelden.
11. Ronald Reagan vond de film geweldig, vooral toen Doc uit 1955 vol ongeloof zei dat Reagan de president was in Marty’s 1985. “De acteur? Wie is de vice-president? Jerry Lewis? Ik neem aan dat Jane Wyman first lady is!” Hij lachte kennelijk zo hard dat de filmoperateur de film moest terugspoelen omdat Reagan hem nog een keer wilde zien. Later, in zijn State of the Union in 1986, citeerde Reagan de laatste regel uit de eerste film – “roads, where we’re going, we don’t need roads.”
12. Het is altijd vreemd geweest dat toen Marty zijn Darth Vadar-kostuum aantrok om George bang te maken voor het plan, de cassette die hij gebruikte de naam “Edward Van Helen” had, in plaats van de echte naam van de band, Van Halen. Het bleek dat de band het verzoek van de filmmakers om hun muziek te gebruiken afwees, maar Eddie Van Halen stemde toe om een paar licks op zijn eigen te spelen, iets dat onbekend bleef tot hij het jaren later toegaf.
13. Toen Marty aan het eind van het origineel terugkeerde naar 1985, trof hij een zwerver aan die op de stoep lag te slapen. “Red, je ziet er geweldig uit,” zei Marty, gewoon in het algemeen, blij om terug te zijn in zijn normale tijd. Die Red was burgemeester Red Thomas uit 1955, wiens campagne-auto Marty eerder in de film zag en gebruikte om busjongen Goldie Wilson te vertellen dat hij op een dag burgemeester zou worden.
14. In het eerste deel van het origineel, wanneer het verhaal de moeite neemt om te laten zien hoe’n loser George McFly is, giet hij een overvolle kom pindakaas in zijn mond en krijgt hij een afkeurende blik van Marty. Het blijkt dat de pindakoekjes afkomstig zijn uit een geschrapte scène waarin de vader van een meisje uit het softbalteam George intimideert om pindakoekjes te kopen (een hele doos voor $5 per doos), terwijl Marty hem zegt nee te zeggen, wat nog meer zwakte van George McFly symboliseert.
15. In 1885 was er een paardenverkoper in Hill Valley, Jeb Statler. In 1985 kocht Marty Fines voor een custom 4×4 van Statler Toyota.
16. De voetbaluitslagen die Biff op de radio hoort als hij in 1955 naar het bal rijdt, zijn de echte uitslagen van 5 november 1955. Wanneer Biff een wedstrijd UCLA-Washington opzet waarin hij hoort dat de No.4 Bruins met 17-16 achterstaan en het team in de laatste seconde wint door een field goal, gebeurde dat in werkelijkheid door een kick van Jim Decker. De radio-uitzending was echter niet hetzelfde.
17. In de Franse versie van BTTF, 1955, gelooft Elaine dat Marty’s naam Calvin Klein is, omdat het op zijn ondergoed stond geschreven. Voor de Franse versie werd een andere naam gebruikt.
18. Tijdens de scène voor de overdekte DeLorean die Marty terug naar de toekomst zal sturen dankzij de 1,21 jigawatt aan elektriciteit die door de blikseminslag op de klokkentoren komt, is de focus op Marty die het waarschuwingsbriefje van Doc in zijn jasje stopt. Maar achter hem komt Doc weg zonder vergunning voor zijn “weerexperiment” door de politieagent om te kopen.
19. USA TODAY was te zien in Back to the Future II toen Doc aan Marty liet zien wat er met zijn zoon was gebeurd nadat hij zich met Griff had ingelaten. (De datum is 22 oktober, een dag na ‘future day’, om voor de hand liggende redenen.) Het hoogtepunt is duidelijk ‘Cubs sweep Series in 5′ (iets wat je zo’n 1000 keer zult horen als de Cubs de World Series winnen of als ze op Future Day worden uitgeschakeld, wat mogelijk is). Het holografische nieuwsbord zegt ook dat de sweep over Miami ging, een ploeg die toen nog niet bestond. Toen er een team werd geplaatst, heetten ze de Florida Marlins, pas onlangs veranderd in Miami en het bord nog profetischer makend. Miami en Chicago zouden echter nooit in een World Series kunnen spelen (ze zitten allebei in de National League) en de krant voorspelt dat de World Series, dankzij de vijf-game sweep van de Cubbies, naar best-of-nine zou gaan. Het bespreekt ook koningin Diana en, op USA TODAY’s beroemde Newsline, vermeldt het een vrouwelijke president. Ook worden er om de een of andere reden feiten over Marty’s zoon in de sportrubriek gezet.
Hoewel de film het hele internetgebeuren miste, was het effect van het veranderen van de krant in een oogwenk een soort voorbode van de steeds veranderende nieuwsmedia van 2015, alleen met een stuk minder Donald Trump-berichtgeving. En zoals bekend zijn er geen hoverboards in ons 2015. Toch heeft de film drie enorme technologische ontwikkelingen op de hak genomen, waarvan er drie door Apple zijn gepionierd: duimafdruktechnologie, FaceTime-achtige communicatie en spraakherkenning. Dan is er ook nog een gigantisch aantal televisiezenders (waaronder een NFL RedZone-achtige octobox.) De grote misser: Fax als de belangrijkste vorm van communicatie.
20. Crispin Glover kwam niet voor in de vervolgen, behalve in archiefbeelden van hem bij de Betovering Onder De Dans. Hij was slechts een bijfiguur in II, met een body-double die als opa ondersteboven verscheen bij een opname in het McFly-huis in Hilldale omdat hij “zijn rug eruit gooide”. Vervolgens bleek hij vermoord te zijn – daar kun je de leunstoelpsychologie op loslaten. Glover’s afwezigheid was om geld en omdat, nou ja, hij Crispin Glover is.
Zoals Cassen Gaines beschrijft in zijn boek, We Don’t Need Roads: The Making of the Back To The Future Trilogy – een must read voor die-hard fans – beschrijft, toen Glovers “dubbelganger” Michael J. Fox voor het eerst ontmoette, zei de acteur: “oh, Crispin gaat dit niet leuk vinden.” Toch, ook al was het volledig legaal om van rol te wisselen (denk aan de vreselijke Katie Holmes-Maggie Gyllenhaall wissel in Christopher Nolan’s Batman films), spande Glover een rechtszaak aan. Het werd buiten de rechtbank om geregeld voor maar liefst 500.000 dollar, omdat, volgens Bob Gale, de verzekeringsmaatschappij besloot dat het goedkoper was om Glover uit te betalen in plaats van het risico te lopen dat er in een openbare rechtszaak iets geks zou gebeuren.
21. Mark Campbell, die Johnny B. Goode zong in de eerste twee films, werd niet gecrediteerd om de indruk te wekken dat de Vos echt zong, iets wat niemand die de film heeft gezien had kunnen denken. (Hij kreeg wel een “special thanks” in de credits.) Fox nam wel gitaarlessen, zodat zijn spel er realistischer uit zou zien.
22. De Rotten Tomatoes-scores voor elk deel van de triologie:
Back to the Future – 96%
Back to the Future II – 61%
Back to the Future III- 73%
BTTFII is altijd, en zal altijd, ondergewaardeerd blijven.
23. Huey Lewis sloeg aanvankelijk een aanbod af om een cameo te doen als de rechter die Marty’s band, The Pinheads, uitscheldt voor “too darn loud”. Maar na wat onderhandelen (hij zou vermomd zijn, hij mocht niet gebruikt worden in promotiemateriaal, hij zou uncredited gaan) stemde hij toe en een geweldige scène – weer een van afwijzing die de kern van de hele film vormde – werd nog beter gemaakt. (In de clip hieronder is Lewis degene die de megafoon pakt en rechtstreeks tot de band spreekt.)
Power of Love, het nummer van Huey Lewis and The News dat gedurende de hele film werd gespeeld, werd nummer 1 en werd genomineerd voor een Oscar waar het verloor van Say You Say Me van Lionel Richie. Komaan nu. Ik hou van Lionel, maar man, dingen kunnen soms sterk en plotseling en wreed zijn.
24. Vanaf het moment dat Marty Doc ontmoet voor de blikseminslag (21.56 uur) tot het moment dat de bliksem inslaat (22.04 uur.), duurde de film in werkelijkheid negen en een halve minuut. Als je ooit een film hebt gezien waarin een bom over vijf minuten afgaat en 16 minuten later ontploft, dan is dat een knap staaltje montage.
25. Deze heeft me nooit iets duidelijk gemaakt: Nadat hij in de DeLorean zit in de laatste scène van het origineel, besluit Marty dat hij in 1985 meer tijd nodig heeft om Doc te waarschuwen voor de Libiërs. “Ten minutes oughta do,” zegt hij hardop tegen niemand en verandert de tijdcircuits van 1:35 a.m. in 1:24 a.m. (ja, het is een continuïteitsfout – hij veranderde het 11 minuten). Maar zelfs als de auto had gewerkt en Marty niet naar het winkelcentrum had hoeven sprinten, dan waren de Libiërs hem nog steeds voorbijgereden in hun busje onmiddellijk nadat hij had geprobeerd de DeLorean te starten. Tien minuten zou duidelijk niet genoeg tijd zijn geweest. En Marty had “alle tijd van de wereld” zoals hij zei! Ga gewoon 45 minuten eerder terug, kerel! Misschien een filmpje pakken in de X-rated bioscoop of zo.
26. Het klassieke paasei-shot in BTTF2 is van Marty die in een winkel kijkt die jaren ’80-producten verkoopt.
Een greep uit de spullen binnen: Marty’s oude spijkerjack, Perrier, een strijkijzer, Nintendo games, een pratende Who Framed Roger Rabbit-pop (die Robert Zemeckis tussen de eerste en tweede film regisseerde), een Apple Macintosh uit 1984, diverse Jaws-films, dezelfde JVC-videocamera die Marty en Doc in BTTF gebruiken, een frisbee, een LP van Ronald Reagan en een vreemd stukje uit de jaren ’80, een Dustbuster. De film heeft echt de jaren ’80 nostalgie te pakken, dat moet ik zeggen.
27. Als Marty en Doc in 1885 met de treinconducteur praten over hoe snel een locomotief kan gaan, zie je op de achtergrond de klok uit de klokkentoren worden gelost.
28. In BTTF2 draagt Doc een shirt met treinmotieven erop.
In BTTF3 gebruikt hij datzelfde shirt als bivakmuts als hij en Marty de trein “stelen”.
29. Back to the Future is de traagste film die ooit 200 miljoen dollar heeft opgebracht aan de kassa’s. De film deed er 232 dagen over, twee weken langer dan My Big Fat Greek Wedding 17 jaar later. In totaal bracht de film 210 miljoen dollar op, de nr. 1 film van 1985. Gecorrigeerd voor inflatie, zou BTTF volgens Box Office Mojo 492 miljoen dollar hebben opgebracht in dollars van vandaag, waarmee het de 62e hoogst verdienende film aller tijden zou zijn. Het trieste is dat dit meer dan 150 miljoen dollar minder is dan Jurassic World, een film die je meteen vergeten was toen je de bioscoop uitliep. BTTF staat echter op nummer 47 in IMDB’s lijst van beste films.
30. De “To Be Continued…” titelkaart waarmee de originele Back to the Future eindigt, was niet in de bioscoop te zien. Het werd pas toegevoegd voor de homevideo-release nadat de acteurs waren vastgelegd voor twee vervolgen.
Een grote, 88-mph dank aan mijn neven voor hulp bij deze post. Zij zijn misschien wel de enige twee mensen in het land die nog dommer over de Back to the Future-films zijn dan ik. (Toen sms’en nog nieuw was, stuurden we gewoon sms’jes om 10:04 en schreven we gewoon “10:04”, om redenen die je zult begrijpen als je net zo’n BTTF-nerd bent als wij.)