Heading

De onderrug omvat de lendenwervelkolom, die wordt gevormd door wervelbeenderen, tussenwervelschijven, zenuwen, spieren, ligamenten en bloedvaten. Het ruggenmerg eindigt bovenaan de lendenwervelkolom, en de resterende zenuwwortels, de cauda equina genoemd, dalen af langs de rest van het wervelkanaal.

Hoewel de lendenwervelkolom stevig en veerkrachtig is, staat hij bloot aan een hoge mate van stress en belasting, die verschillende problemen kan veroorzaken, met pijn als gevolg. Dit artikel geeft een overzicht van de lumbale wervelkolom, inclusief de anatomie en de mogelijke problemen die in dit gebied kunnen optreden.

Functies van de lendenwervelkolom

De onderrug vervult de volgende belangrijke functies:

• Ondersteunen en stabiliseren van het bovenlichaam. De 5 lendenwervels zijn het grootst in vergelijking met andere wervelkolomgebieden.1,2 In samenwerking met de spieren en ligamenten helpen deze wervels het gewicht van het bovenlichaam, inclusief het hoofd en de nek, te ondersteunen. De lendenwervelkolom draagt ook lasten over van het bovenlichaam naar de benen.2
• Laat truncale bewegingen toe. De lage rug is de primaire facilitator voor bewegingen van de romp in verschillende richtingen, inclusief voor- en achterwaartse, zijwaartse en draaiende bewegingen.3 Beweging vindt meestal plaats in de laatste twee wervelniveaus.4
• Bescherm het ruggenmerg en de cauda equina. De bovenste lendenwervels beschermen in hun wervelbogen het ruggenmerg. De onderste wervels vormen een benige omsluiting voor de cauda equina zenuwen die vanuit het ruggenmerg naar beneden lopen.
• Controle van beenbewegingen. De lumbale ruggenmergzenuwen die aftakken van het ruggenmerg en de cauda equina controleren de bewegingen en het gevoel in de benen.

Van opzij gezien heeft de lumbale wervelkolom een holle lordotische kromming die helpt bij het verdelen van de gewichten en het verminderen van de concentratie van spanningen. Een toename of afname van deze lordose kan bijdragen aan pijn in de onderrug.2

Lees meer over Anatomie van de wervelkolom en rugpijn

Lumbaal bewegingssegment

De normale anatomie, maar ook mogelijke problemen in de lumbale wervelkolom, worden beter begrepen door te focussen op een spinaal bewegingssegment. Een enkel lumbaal bewegingssegment bestaat uit:

• Twee opeenvolgende wervels, zoals L4-L5, verticaal op elkaar gestapeld.
• Tussen de wervels bevindt zich een tussenwervelschijf die een zachte gelatineachtige kern heeft met daaromheen een taaie vezelige bekleding. De tussenwervelschijf werkt als een schokdemper in de wervelkolom en zorgt voor flexibiliteit en bescherming tegen schokken en bewegingen.

  Zie wervelschijven

• Twee facetgewrichten die buig- en draaibewegingen in de onderrug mogelijk maken.

  Zie Facetgewrichtsaandoeningen en rugpijn

• Twee spinale zenuwen die aftakken van het ruggenmerg of cauda equina. Deze ruggenmergzenuwen gaan door kleine gaatjes tussen opeenvolgende wervels en lopen langs het achterste bekken en de benen.

  Zie ruggenmerg en spinale zenuwwortels

De structuren in een bewegingssegment worden bijeengehouden door een netwerk van ligamenten, spieren en pezen. Artsen noemen de bewegingssegmenten meestal wanneer ze het hebben over aandoeningen van de onderrug, zoals L4-L5 discusdegeneratie.

De lumbale wervelkolom staat in verbinding met de thoracale wervelkolom boven bij het thoracolumbale knooppunt en met de sacrale wervelkolom onder bij het lumbosacrale gewricht. De lumbale bewegingssegmenten kunnen worden aangetast door aangeboren (geboortegerelateerde), degeneratieve, traumatische of ontstekingsaandoeningen.

Zie symptomen, diagnose en behandeling van lage rugpijn