Hebben uw kinderen moeite om het verschil tussen fictie en non-fictie te begrijpen?
Lijkt het IEDER JAAR te gebeuren, ook al weet u dat u het ze hebt geleerd, erover hebt gepraat, het hebt herzien, er spelletjes mee hebt gespeeld, ze de tijd hebt gegeven om het samen te onderzoeken en te oefenen, en nog een heleboel andere activiteiten? Moet je ondanks al die moeite nog steeds diep ademhalen als je kinderen hoort zeggen:
Hoewel ik kan zien waar ze dit idee vandaan halen, begint het toch problemen op te leveren als ze fictieverhalen tegenkomen die gebaseerd zijn op dingen die echt zouden kunnen gebeuren (Realistic Fiction) of verhalen die verzonnen zijn, maar wel over “echte” dingen gaan of echte foto’s gebruiken.
Dus heb ik in de loop der jaren een les ontwikkeld die de kinderen lijkt te helpen bij het begrijpen van het verschil tussen Fictie en Non-Fictie teksten. Dit is wat ik in eerste instantie deed:
- Ten eerste liet ik de leerlingen het boek Sea Bones van Bob Barner zien. Toen ze naar de voorkant keken, zeiden veel van mijn kinderen dat dit een verhaal in fictie zou zijn, omdat er niet zoiets bestaat als een “skeletvis” die in de oceaan zwemt. Sommigen dachten zelfs dat het een eng verhaal over “spookvissen” zou worden (daar moest ik wel om lachen!)
2. Dus toen begonnen we het te lezen. De kinderen begonnen meteen te roepen: “O! Het leert ons feiten over de graten in een vis!” Tegen de tijd dat we het boek uit hadden, waren alle kinderen het erover eens dat dit boek vol stond met informatie over verschillende soorten skeletten. Toen introduceerde ik onze NIEUWE definitie van een Non-Fictie-boek.
3. Daarna liet ik ze het boek Het geheime leven van eekhoorns van Nancy Rose zien. Sommige kinderen zagen een foto van een echte eekhoorn en zeiden: “Dit moet een non-fictieboek zijn, want er staat een echte eekhoorn op de voorkant.” (Weer dat woordje “echt” dat voor problemen zorgt!) Maar anderen merkten op: “Maar eekhoorns schrijven geen brieven en doen ze niet in de brievenbus, dus dit kan niet “echt” zijn.
Ik wachtte geduldig af terwijl ze hun ideeën bespraken, en toen gebeurde er iets magisch en wonderlijks …. een stil, klein meisje nam het woord en zei: “We weten het pas zeker als we het gelezen hebben. Als het boek ons feiten leert over eekhoorns, dan weten we dat het een non-fictie boek is!” (Kun je me horen roepen: “Ja! Ja! Ja!”)
4. De kinderen waren het er allemaal mee eens, dus lazen we het verhaal samen. Aan het eind begreep iedereen dat dit eigenlijk een verzonnen verhaal was over een eekhoorn die meneer Pinda heette. Op dat moment introduceerde ik onze NIEUWE definitie van een fictieboek.
5. De volgende dag heb ik een aantal Non-Fiction-boeken meegenomen om door te bladeren, en we hebben de verschillende soorten tekstkenmerken besproken die erin voorkomen om je te helpen de feiten en informatie beter te begrijpen. U kunt hier meer lezen over mijn speurtocht naar de tekstkenmerken van non-fictie.
6. Telkens als de leerlingen naar de bibliotheek komen, kijken we goed naar het boek dat we gaan lezen. We lopen door het boek en zoeken naar aanwijzingen dat het misschien wel non-fictie is (foto’s, tekstkenmerken, enz.), maar ze weten dat we het pas zeker weten als we het boek echt gelezen hebben. Ik werk nog steeds aan die “echte” misvattingen bij sommige kinderen, maar deze les lijkt de kinderen te helpen bij het begrijpen van het verschil tussen fictie- en non-fictieboeken.
Iets nieuws dat ik dit jaar heb gemaakt en dat perfect bij deze les paste, was mijn boekensorteeractiviteit.
1.Eerst heb ik een poster gemaakt met twee lege boekenplanken, en de leerlingen gevraagd wat de twee belangrijkste soorten boeken waren. We voegden de labels toe, maar daarna vroeg ik ze me eraan te herinneren wat de definities ook alweer waren, zodat we konden oefenen wat Fictie en Non-Fictie betekende.
2. Daarna gebruikten we deze poster om ons verder te verdiepen in Fictieboeken. Ik heb voorbeelden uit verschillende genres op tafels in de bibliotheek gelegd. (We gebruiken negen genres: Avontuur, Fantasie, Historische fictie, Humor, Mysterie, Realistische fictie, Angstaanjagend, Sciencefiction en Sport). Ik liet hen naar de boeken kijken, de samenvattingen op de achterkant lezen, en praten over wat ze dachten dat elke stapel boeken gemeen had. Toen we weer bij elkaar kwamen, introduceerde ik het woord “genre” en namen we elke stapel boeken door. Terwijl ze hun ideeën deelden, liet ik hen de beschrijving en de genre-naam van elk boek zien. Toen we het leerden, plakten we de echte naam van het genre op de poster boven de juiste beschrijving.
3. Bij hun volgende bezoek deed ik hetzelfde, maar deze keer had ik voorbeelden uit de afdeling Non-Fictie. (U kunt hier enkele leuke ideeën lezen over hoe u het Dewey Decimale systeem kunt onderwijzen). Terwijl ze hun ideeën deelden, liet ik hen opnieuw de beschrijving en de 100’s sectie zien voor elke stapel boeken. Terwijl we het bespraken, plaatsten we de honderd-sectie op de poster boven de juiste beschrijving.
Hier zie je hoe onze posters er aan het begin en aan het eind van vandaag uitzagen.
4. Voor het volgende bezoek bespraken we hoe welgevormde lezers allerlei verschillende boeken lezen. Daarna gaf ik ze een zwart-witkopie van de boekenplanken en vertelde ik ze dat ze dit jaar moesten proberen van alle boeken op beide boekenplanken ten minste één exemplaar te lezen.
Als ze een genre lezen, kunnen ze het inkleuren. Iedereen die klaar is met het inkleuren van BEIDE BOEKENHELVES verdient een speciale boekenlegger of potlood. Volgend jaar ben ik van plan dit aan het begin van het jaar te doen en een prikbord te maken met de titel “Goed afgeronde lezers zijn leiders!” Iedereen die het hele logboek volbrengt, krijgt een foto op het prikbord. Hierover later meer, want ik ben er nog mee bezig! 😉
Ik hoop dat jullie deze ideeën nuttig vinden!
