De clownvis kreeg wereldwijde bekendheid dankzij de populariteit van de film Finding Nemo uit 2003.
Onmiddellijk herkenbaar dankzij zijn fel oranje kleur en kenmerkende witte band, kreeg de clownvis – die ook bekend staat als de valse clownvis, anemoonvis, en valse percula – wereldwijde bekendheid dankzij de populariteit van de film Finding Nemo uit 2003. De clownvis komt voor in grote, stabiele populaties in de ondiepe wateren van de Rode Zee, de Indische Oceaan en het westelijk deel van de Stille Oceaan en behoort tot een geslacht dat meer dan 30 soorten omvat.
5 ongelofelijke clownvisfeiten!
- Clownvissen voeren een ingewikkelde dans uit met hun gastheer-anemonen voordat ze erin trekken, waardoor ze immuniteit ontwikkelen tegen het gif van de anemoon, dat vrijkomt via stekende tentakels.
- Alle clownvissen worden geboren met vrouwelijke en mannelijke geslachtsorganen. Deze tweeslachtige vissen kunnen van geslacht veranderen, afhankelijk van waar ze zich in hun levenscyclus bevinden.
- Mannelijke clownvissen doen het meeste werk in afwachting van het uitkomen van de eieren, waaronder het uitwaaieren van de eieren en het verorberen van de eieren die niet vruchtbaar zijn.
- Hoewel deze vissen niet bedreigd zijn, lopen ze toch gevaar door de uitputting van koraalriffen over de hele wereld. Er wordt aangenomen dat de film Finding Nemo een golf in het oogsten van deze vissen heeft veroorzaakt, die de schade aan koraalrifsystemen kan hebben geïntensiveerd.
- De clownvis lijkt opvallend veel op de oranje clownvis, een lid van hetzelfde geslacht.
Clownvis classificatie en wetenschappelijke naam
De wetenschappelijke naam voor de clownvis is Amphiprion ocellaris. De term Amphiprioninae is afgeleid van het Grieks, waarbij “amphi” “twee kanten” betekent en “prion” “zaag”.
De clownvissen behoren tot de klasse Actinopterygii, de orde Perciformes, en de familie Pomacentridae. Eén soort komt voor in het geslacht Premnas, en de rest – ongeveer 30 – in het geslacht Amphiprion.
Andere namen voor de clownvis zijn anemoonvis, valse clownvis en valse percula.
Clownvissoorten
In meer dan 30 soorten kunnen deze vissen bogen op een scala van verschillende kleuren en uiterlijke kenmerken. Verreweg de bekendste soort is de valse clownvis uit Finding Nemo, A. ocellaris. Deze vis heeft een fel oranje kleur en drie brede, witte banden die omzoomd zijn met dunne zwarte banden. Hij is bijna niet te onderscheiden van A. percula, de oranje clownvis; het verschil is dat de zwarte banden om de witte banden dikker zijn dan bij de valse clownvis.
Andere clownvissoorten zijn:
- Skunk clownfish, A. akallopisos
- Yellowtail clownfish, A. clarkia
- Fire clownfish, A. melanopus
- Saddleback clownfish, A. polymnus
- Whitesnout anemoonvis, A. mccullochi
- Roze anemoonvis, A. perideraion
De kastanjebruine clownvis, Premnas biaculeatus, is de enige soort die buiten het geslacht Amphiprion voorkomt.
Clownvis Uiterlijk
Deze vissen worden gemiddeld 4,3″ lang en wegen gemiddeld 200 gram. De meest herkenbare soort, de valse clownvis, heeft een fel oranje kleur die wordt afgezet door brede, witte banden met een zwarte rand. Deze vis heeft een afgeronde staart, en zijn rugvin is bekleed met 11 stekels. Ze zijn bijna identiek aan A. percula, de oranje clownvis of clown-anemoonvis, en ze beginnen hun leven met een heldere of transparante huid die geleidelijk zijn kleur en tekening krijgt.
Clownvis Verspreiding, Populatie en Habitat
Deze vissen worden vooral aangetroffen in koraalriffen voor de kust van Australië en Zuidoost-Azië. Ze leven in de Rode Zee, de westelijke Stille Oceaan en de Indische Oceaan, maar ze komen niet voor in de Atlantische Oceaan, de Caraïbische Zee of de Middellandse Zee.
Populatieschattingen voor deze vissen zijn niet beschikbaar, maar ze zijn overvloedig en wijdverspreid in endemische gebieden. Deze vissen zijn niet bedreigd, dus staan ze ook niet als zodanig op de IUCN-lijst. De koraalriffen waar ze leven, zijn echter wel bedreigd: 15 tot 30% van de riffen is binnen deze generatie verdwenen. Nadat de film Finding Nemo in 2003 uitkwam, schoot de vraag naar deze vissen voor thuisaquaria omhoog.
Anemoonvissen, zoals ze ook wel worden genoemd, danken hun naam aan het feit dat ze een symbiotische relatie met zeeanemonen aangaan. Zee-anemonen, wezens die aan de oceaanbodem vastzitten en met tentakels voedsel aanzuigen, zijn er in verschillende soorten. De vissen hebben echter vooral een symbiotische relatie met drie soorten zeeanemonen: Heteractis magnifica, Stichodactyla gigantia en Stichodactyla mertensii.
Zeeanemonen laten giftige stoffen vrij uit hun tentakels. Clownvissen omzeilen dit probleem door een ingewikkelde dans uit te voeren met de anemoon die ze willen opeisen. Als de clownvis de tentakels van de zeeanemoon aanraakt, raakt hij eraan gewend en ontwikkelt een slijmlaag die hem volgens wetenschappers immuun maakt voor de dodelijke angels van de zeeanemoon. Eenmaal vastgeklonken profiteren de vissen van deze relatie: ze krijgen meer bescherming en veiliger toegang tot voedsel; zeeanemonen profiteren omdat clownvissen potentiële belagers verjagen en hun lichaam van parasieten ontdoen.
Roofd- en prooidieren van clownvissen
Wat eet clownvis?
Dankzij de bescherming die ze van hun gastanemonen krijgen, hebben anemoonvissen maar met heel weinig roofdieren te maken. De uitzondering is wanneer ze op zoek moeten naar voedsel; dan worden ze vooral opgejaagd door grotere, agressievere vissen.
Wat eten clownvissen?
Deze vissen zijn omnivoren, dus ze eten zowel planten als andere dieren. Ze leven voornamelijk van zoöplankton en fytoplankton. Deze vissen, die bekend staan als “planktonpikkers”, zoeken specifiek plankton dat in de waterkolom drijft en richten zich daarop alvorens het op te eten. Dit in tegenstelling tot filter-feeding, waarbij enorme hoeveelheden plankton door de bek worden gefilterd om aan voedsel te komen.
Productie en levensduur van maanvissen
Monemoonvissen leven gemiddeld zes tot tien jaar.
Een van de meest intrigerende feiten over deze vissen is dat ze allemaal hermafrodiet worden geboren, wat betekent dat ze zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen hebben. De mannelijke organen ontwikkelen zich sneller, zodat de meeste clownvissen mannetjes worden en blijven. Ze kunnen echter om verschillende redenen vrouwelijk worden.
Zo leven deze vissen bijvoorbeeld in groepen, of scholen, die worden geleid door één dominant vrouwtje. De op een na grootste vis wordt het dominante mannetje, en de rest zijn kleinere mannetjes. Als er iets gebeurt met het dominante vrouwtje van de groep, schakelt het dominante mannetje over naar het vrouwtje. Twee mannetjes kunnen ook paringspartners worden; in dat geval wordt het grotere, dominantere mannetje vrouwtje.
Deze sociale vissen zijn monogaam. Vóór het kuitschieten bereidt het mannetje van de anemoonvis het nest voor, dat meestal in een anemoon of op een rots in de buurt wordt gevonden. Dan maakt hij een vrouwtje het hof door zijn vinnen uit te steken, haar te achtervolgen en te bijten. Het vrouwtje passeert vervolgens meerdere malen de nestplaats, waar ze tussen de 100 en 1000 eieren legt. Het mannetje passeert dan en laat sperma los om de eitjes te bevruchten.
De vrouwelijke clownvis vertrekt dan, en het mannetje verzorgt het nest. De larven komen zes tot acht dagen later uit en drijven weg. Na ongeveer 10 dagen op drift te zijn geweest, nestelen ze zich op de bodem van het koraalrif en gaan op zoek naar een gastanemoon. In deze periode veranderen ze van helder en doorschijnend in hun kenmerkende oranje kleur en tekening.
Clownvissen in de visvangst en in de keuken
Clownvissen worden niet vaak gekookt of als voedsel geconsumeerd. Naast andere interessante feiten, steeg de vraag naar hen als aquariumdieren in het kielzog van Finding Nemo. Op zijn beurt, de oogst van clownvis omhooggeschoten, en men gelooft dat deze activiteit kan hebben bijgedragen tot schade aan diverse koraalriffen.
Bekijk alle 69 dieren die beginnen met C