Het woord ketchup komt van het Hokkien Chinese woord kôechiap, dat verwijst naar een ingemaakte vispekel of saus. Het werd in heel China en Zuidoost-Azië (inclusief Indonesië en Maleisië) gebruikt om de hartige smaak van gerechten te versterken.
Volgens history.com waren de traditionele en gangbare ingrediënten voor deze gefermenteerde pasta vis ingewanden, vlees bijproducten, en sojabonen.
Zo vroeg als 300 v. Chr, begon de transformatie van ketchup toen Britse handelaren het in de jaren 1700 mee terugbrachten naar Groot-Brittannië. Terwijl de Britten experimenteerden met het “perfectioneren” van de saus, werd ketchup steeds populairder. Er verschenen zelfs kookboeken met allerlei ketchuprecepten.
De eens zo eenvoudige vissaus bevatte nu veel verschillende ingrediënten, zoals oesters, citroenen, mosselen, walnoten en perziken, die soms werden ingekookt of met zout werden bestrooid. Zolang het een “gekruide saus” was, op smaak gebracht met specerijen als kaneel, mosterdzaad of cayennepeper, werd het beschouwd als ketchup.
Maar hoe zit het met de tomaten?
Tomaten werden pas in 1812 in ketchup verwerkt, omdat tomaten vaak verward werden met de giftige nachtschadebessen die in Groot-Brittannië voorkwamen. Zowel Britten als Amerikanen stonden aanvankelijk afwijzend tegenover het idee van tomatenketchup, sceptisch over tomaten als veilig voedsel om te eten.
Toen, in de jaren 1830, verklaarde Dr. John Cook Bennett uit Ohio tomatenketchup als een geneesmiddel voor alle doeleinden om diarree en indigestie te bestrijden. Tegen het einde van de jaren 1800 nam ketchup, met de hulp van de niet-zo-betrouwbare dokter, een hoge vlucht en verscheen in vele Amerikaanse huishoudens.
Vele bedrijven probeerden de productie van ketchup te commercialiseren. Maar door gebrek aan kwaliteitscontrole bevatte de ketchup vaak schimmels, gisten, sporen en bacteriën, waarvan sommige dodelijk waren.
Tot overmaat van ramp waren sommige van de gebruikte ingrediënten, zoals koolteer of conserveringsmiddelen zoals boorzuur, direct schadelijk voor de gezondheid.
Hoe kwam Heinz als beste uit de bus?
Uit de vele concurrenten op het gebied van tomatenketchup, kwam Henry J. Heinz triomfantelijk toen zijn hoofd voedingswetenschapper G.F. Mason een conserveermiddelvrije ketchup (en dus minder dodelijke ketchup) ontwikkelde voor productie.
Heinz versloeg uiteindelijk de concurrenten en vestigde zich als de toonaangevende tomatenketchup, waarvan het “57”-etiket in de overgrote meerderheid van de Amerikaanse huishoudens te vinden is.
Van zijn nederige Aziatische oorsprong tot zijn alomtegenwoordige aanwezigheid vandaag de dag, heeft dit tomaatachtige brouwsel zijn vaste plek gevonden in de moderne Amerikaanse pantry’s.