Dialyse is een behandeling die een deel van de dingen doet die gezonde nieren doen. Het is nodig wanneer uw eigen nieren niet langer in de behoeften van uw lichaam kunnen voorzien.
Dialyse & COVID-19
Vind hier antwoorden over dialyse tijdens de COVID-19-uitbraak.
Wanneer is dialyse nodig?
U hebt dialyse nodig als u nierfalen in het eindstadium ontwikkelt –meestal tegen de tijd dat u ongeveer 85 tot 90 procent van uw nierfunctie verliest en een GFR van <15 hebt. Klik hier voor meer informatie over de stadia van chronische nierziekte en de GFR.
Wat doet dialyse?
Wanneer uw nieren falen, houdt dialyse uw lichaam in balans door:
- afval, zout en extra water te verwijderen om te voorkomen dat deze zich in het lichaam ophopen
- een veilig niveau van bepaalde chemische stoffen in uw bloed te handhaven, zoals kalium, natrium en bicarbonaat
- de bloeddruk te helpen controleren
Is nierfalen blijvend?
Zo goed als, maar niet altijd. Sommige vormen van acuut nierfalen, ook wel acuut nierfalen genoemd, worden beter na behandeling. In sommige gevallen van acuut nierfalen is dialyse slechts korte tijd nodig tot de nieren beter zijn.
Bij chronisch nierfalen of nierfalen in het eindstadium worden uw nieren niet beter en hebt u voor de rest van uw leven dialyse nodig. Als uw arts zegt dat u hiervoor in aanmerking komt, kunt u ervoor kiezen om op een wachtlijst voor een nieuwe nier te worden geplaatst.
Waar wordt de dialyse gedaan?
Dialyse kan worden gedaan in een ziekenhuis, in een dialyse-eenheid die geen deel uitmaakt van een ziekenhuis, of thuis. U beslist samen met uw arts welke plaats het beste is, op basis van uw medische toestand en uw wensen.
Zijn er verschillende soorten dialyse?
Ja, er zijn twee soorten dialyse –hemodialyse en peritoneale dialyse.
Wat is hemodialyse?
Bij hemodialyse wordt een kunstnier (hemodialyseapparaat) gebruikt om afvalstoffen en extra chemicaliën en vocht uit uw bloed te verwijderen. Om uw bloed in de kunstnier te krijgen, moet de arts een toegang (ingang) tot uw bloedvaten maken. Dit gebeurt met een kleine operatie aan uw arm of been.
Soms wordt een toegang gemaakt door onder uw huid een slagader met een ader te verbinden om een groter bloedvat te maken dat een fistel wordt genoemd.
Als uw bloedvaten echter niet geschikt zijn voor een fistel, kan de arts een zachte plastic buis gebruiken om onder uw huid een slagader met een ader te verbinden. Dit wordt een graft genoemd.
Occidenteel wordt een toegang gemaakt door middel van een smal plastic buisje, een katheter genoemd, dat in een grote ader in uw hals wordt ingebracht. Dit type toegang kan tijdelijk zijn, maar wordt soms ook gebruikt voor een langdurige behandeling.
Klik hier voor meer informatie over hemodialyse
Hoe lang duren de hemodialysebehandelingen?
De tijd die nodig is voor uw dialyse hangt af van:
- hoe goed uw nieren werken
- hoeveel vocht u tussen de behandelingen door binnenkrijgt
- hoeveel afvalstoffen u in uw lichaam heeft
- hoe groot u bent
- het type kunstnier dat wordt gebruikt
In de regel duurt elke hemodialysebehandeling ongeveer vier uur en wordt deze drie keer per week uitgevoerd.
Een vorm van hemodialyse die hoge-fluxdialyse wordt genoemd, kan minder tijd in beslag nemen. U kunt met uw arts overleggen of dit een geschikte behandeling voor u is.
Wat is peritoneale dialyse en hoe werkt het?
Bij deze vorm van dialyse wordt uw bloed in uw lichaam gereinigd. De arts zal een operatie uitvoeren om een plastic buisje, een katheter genaamd, in uw buik (belly) te plaatsen om een toegang te maken. Tijdens de behandeling wordt uw buikholte (de buikholte) via de katheter langzaam gevuld met dialysaat. Het bloed blijft in de slagaders en aders die uw buikholte omzomen. Extra vocht en afvalstoffen worden uit uw bloed in het dialysaat gezogen. Er zijn twee belangrijke soorten peritoneale dialyse.
Klik hier voor meer informatie over peritoneale dialyse
Wat zijn de verschillende soorten peritoneale dialyse en hoe werken ze?
Er zijn verschillende soorten peritoneale dialyse, maar twee belangrijke zijn:
Continue Ambulante Peritoneale Dialyse (CAPD) en Geautomatiseerde Peritoneale Dialyse (APD).
Continue Ambulante Peritoneale Dialyse (CAPD) is de enige vorm van peritoneale dialyse die zonder machines wordt uitgevoerd. U doet dit zelf, meestal vier of vijf keer per dag thuis en/of op het werk. U brengt een zak dialysaat (ongeveer twee liter) via de katheter in uw buikholte. Het dialysaat blijft daar ongeveer vier of vijf uur zitten voordat het weer in de zak wordt afgevoerd en weggegooid. Dit wordt een verwisseling genoemd. U gebruikt een nieuw zakje dialysaat elke keer dat u een verwisseling doet. Terwijl het dialysaat zich in uw buikholte bevindt, kunt u uw gewone activiteiten op het werk, op school of thuis gewoon voortzetten.
Automatische Peritoneale Dialyse (APD) wordt meestal thuis gedaan met behulp van een speciaal apparaat dat een cycler wordt genoemd. Dit is vergelijkbaar met CAPD, behalve dat er een aantal cycli (uitwisselingen) plaatsvindt. Elke cyclus duurt meestal 1-1/2 uur en de uitwisselingen vinden ’s nachts plaats terwijl u slaapt.
Helpt dialyse de nierziekte te genezen?
Nee. Dialyse doet een deel van het werk van gezonde nieren, maar het geneest uw nierziekte niet. U zult uw hele leven dialysebehandelingen moeten ondergaan, tenzij u een niertransplantatie kunt krijgen.
Is dialyse ongemakkelijk?
U kunt wat ongemak ondervinden wanneer de naalden in uw fistel of graft worden gezet, maar de meeste patiënten hebben daar verder geen last van. De dialysebehandeling zelf is pijnloos. Sommige patiënten kunnen echter een daling van hun bloeddruk krijgen. In dat geval kunt u zich misselijk voelen, overgeven, hoofdpijn hebben of krampen. Bij frequente behandelingen gaan die problemen meestal over.
Hoe lang bestaat dialyse al?
Hemodialyse en peritoneale dialyse worden al sinds het midden van de jaren veertig gedaan. Dialyse, als gewone behandeling, is begonnen in 1960 en is nu een standaardbehandeling over de hele wereld. CAPD begon in 1976. Duizenden patiënten zijn door deze behandelingen geholpen.
Hoe lang kun je dialyseren?
Als je nieren zijn uitgevallen, moet je je hele leven dialysebehandelingen ondergaan, tenzij je in staat bent een niertransplantatie te krijgen. De levensverwachting bij dialyse kan variëren, afhankelijk van uw andere medische aandoeningen en hoe goed u zich aan uw behandelplan houdt. De gemiddelde levensverwachting bij dialyse is 5-10 jaar, maar veel patiënten leven al 20 of zelfs 30 jaar goed met dialyse. Bespreek met uw behandelteam hoe u voor uzelf kunt zorgen en gezond kunt blijven tijdens de dialyse.
Is dialyse duur?
Ja. Dialyse kost veel geld. De federale overheid betaalt echter 80 procent van alle dialysekosten voor de meeste patiënten. Particuliere ziektekostenverzekeringen of Medicaid-programma’s van de staat helpen ook bij de kosten.
Klik hier voor meer informatie over verzekeringsmogelijkheden
Voelen dialysepatiënten zich normaal?
Veel patiënten leiden een normaal leven, met uitzondering van de tijd die nodig is voor de behandelingen. Dialyse zorgt er meestal voor dat u zich beter voelt, omdat het helpt bij veel van de problemen die door nierfalen worden veroorzaakt. U en uw familie zullen tijd nodig hebben om aan de dialyse te wennen.
Moeten dialysepatiënten hun dieet controleren?
Ja. Het kan zijn dat u op een speciaal dieet staat. Het kan zijn dat u niet alles kunt eten wat u lekker vindt, en dat u moet beperken hoeveel u drinkt. Uw dieet kan variëren afhankelijk van het type dialyse.
Klik hier voor meer informatie over het dieet voor dialysepatiënten
Kunnen dialysepatiënten reizen?
Ja. Dialysecentra bevinden zich in elk deel van de Verenigde Staten en in veel andere landen. De behandeling is gestandaardiseerd. U moet een afspraak maken voor dialysebehandelingen in een ander centrum voordat u gaat. De medewerkers van uw centrum kunnen u helpen bij het maken van de afspraak.
Klik hier voor meer informatie over reizen met dialyse
Kunnen dialysepatiënten blijven werken?
Veel dialysepatiënten kunnen weer aan het werk nadat ze gewend zijn geraakt aan dialyse. Als uw werk veel lichamelijke arbeid vereist (zwaar tillen, graven, enz.), moet u misschien een andere baan zoeken.
Klik hier voor meer informatie over werken met een nierziekte
Wilt u meer informatie, neem dan contact met ons op.