Dwangmatige inhoud – De Gulden Snede en de reeks van Fibonacci in de kunst

Een Italiaanse wiskundige uit de late 11e eeuw, Fibonacci werd gecrediteerd voor het brengen van het Arabische numerieke systeem naar Europa en zeer snel zijn gelijknamige reeks, de combinatie van getallen die gradueren van de som van de vorige twee getallen (bijvoorbeeld 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34 etc). Dit idee, dat aansloot bij de Italiaanse Renaissance, stelde vooral de meer visueel ingestelde mensen in staat om de getallenreeks te zien als een patroon dat enigszins op een schelp leek – iets wat neerkwam op een zeer esthetisch verantwoorde verhouding.

De schelpachtige vorm heeft zich op wonderbaarlijke wijze verspreid in veel natuurlijk voorkomende verschijnselen en is als zodanig overgenomen in veel beroemde kunstwerken, misschien wel het meest in de Mona Lisa. De Gulden Snede is nauw verbonden met de Gulden Snede, ook bekend als de Goddelijke Verhouding, en is terug te vinden in bloemen, het menselijk gezicht, de prachtige geomorfologie van de bloeiende artisjok en de verhouding tussen het aantal mannetjes en vrouwtjes in de stamboom van honingbijen (d.w.z. hoeveel mannetjes en vrouwtjes er in het voorgeslacht van een bepaalde bij voorkomen). In veel opzichten lijkt dit principe uitleg te tarten en heeft het daarom de bijnaam ‘rivine’ gekregen waarnaar velen verwijzen.

Het duurde niet lang voordat kunstenaars, vooral zij die zo onderlegd waren in de multidisciplinaire benadering die de klassieke kunst en de kunst uit de Renaissance destijds uitdroegen, merkten dat dit principe, als het zo mooi is als het in alle andere aspecten van het leven voorkomt, ook in hun schilderijen zou moeten voorkomen. Kunstenaars uit die tijd namen dit principe met verve over en verwerkten het in hun artistieke voorstellingen en ideeën uit die tijd.

Architecten en musici gebruiken het in hun eigen creaties en schalen en net als de ‘gouden’ frequentie van 432 Hz – de frequentie waarop geluidssignalen het meest resoneren met ons lichaam – is het nog een natuurkundig verschijnsel dat ons inherent bindt aan onze natuurlijke omgeving, iets dat een bijna onverklaarbare kwaliteit heeft die men weliswaar kan verklaren, maar niet echt kan begrijpen. Het is ook iets dat enkele van de belangrijkste kunstwerken in de menselijke geschiedenis heeft voortgebracht.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *