Van Old Overholt wordt gezegd dat het het oudste whiskeymerk in Amerika is dat continu in stand wordt gehouden. Old Overholt vierde zijn honderdste verjaardag in 1910 – een volle tien jaar voor de drooglegging. Meer dan 100 jaar later vervaagt wat bekend is en wat verteld wordt over de geschiedenis van het merk vaak de grens tussen feit, speculatie en onopgelost mysterie. Ondanks zijn historische betekenis krijgt de uit Pennsylvania afkomstige rogge zelden de erkenning die het verdient van mainstream drinkers. Velen kennen het misschien zelfs helemaal niet. Het feit dat Overholt een plaats inneemt die, zo niet op de onderste plank, dan toch niet helemaal op ooghoogte in slijterijen ligt, helpt daar zeker niet bij.
Voor toegewijde roggedrinkers kan het smaakprofiel van Old Overholt ook een struikelblok zijn. Hoewel het merk niet bekendmaakt wat er in het beslag zit, moet het volgens de wet ten minste 51 procent rogge bevatten. Het lichte en zoete profiel van Overholt suggereert dat het nauwelijks boven dat percentage uitkomt, waarbij de invloed van zoete maïs bijna net zo uitgesproken is als de pittige bite van rogge. Als er ooit een whisky was die op maat gemaakt lijkt voor bourbon drinkers, dan is het deze wel.
Maar iedereen die bekend is met het merk zal het ermee eens zijn dat het het idee zelf van een “werkpaard” whisky inkapselt: veelzijdig, betaalbaar, en benaderbaar als het de nuance van duurdere flessen mist.
Die reputatie kan nog veranderen met een aantal recente upgrades van de kern line-up. Ondertussen lijkt een paar op handen zijnde limited-edition releases klaar om de interesse van hardcore whiskey geeks te wekken. Kortom, er is waarschijnlijk nog nooit een beter moment geweest om kennis te maken met “Old Abe” Overholt.
De geschiedenis van Old Overholt
Gesticht in 1810 door Abraham Overholt in West Overton, Pa., bleef Old Overholt bijna een eeuw lang een familiemerk. In die tijd groeide het uit tot een van de grootste whiskyproducenten in Amerika, geholpen door nieuwe grootschalige faciliteiten op de oorspronkelijke locatie in West Overton (die tot op de dag van vandaag intact is gebleven) en in het nabijgelegen Broad Ford (die dat helaas niet is). Het merk kreeg zijn nu iconische naam “Old Overholt” in 1888, na een rebranding van “A. Overholt & Co.” waarbij ook wijlen Abrahams grijnzende portret op het etiket werd toegevoegd.
Old Overholt onttrok zich in 1919 aan de controle van de familie toen Abrahams kleinzoon, Henry Clay Frick, overleed. Maar het bedrijf bleef in goede handen, vooral met de drooglegging in het verschiet. In 1921 werd de toenmalige meerderheidsaandeelhouder Andrew Mellon beëdigd als minister van Financiën van de V.S.. Met die positie kwam het privilege van het verlenen van “medicinale” whisky licenties aan geselecteerde distilleerderijen, waardoor ze hun bestaande voorraden konden verkopen tijdens het verbod en de distilleerketels konden opstoken met toestemming van de federale overheid. Het was dan ook geen verrassing dat de fabriek van Overholt in Broad Ford tot de weinige behoorde die een vergunning kregen. (Het vuur onder de distilleerketels van de oorspronkelijke West Overton fabriek zou helaas nooit meer oplaaien.)
Meerdere mijlpalen in de 20e eeuw markeerden het langzame verval van Old Overholt en de roggecategorie in het algemeen. De sleutels van de Broad Ford distilleerderij wisselden meer keren van eigenaar dan die van een tweedehands Toyota. De proof en leeftijdsaanduiding van de whisky schommelden op en neer met de fluctuerende vraag en de wispelturigheid van de drinktrends. De productie in de Broad Ford distilleerderij werd uiteindelijk stopgezet in 1951, hoewel de whiskey nog enkele decennia in Pennsylvania gemaakt bleef worden. Tot op de dag van vandaag weten noch drankenhistorici, noch vertegenwoordigers van Old Overholt precies waar.
Toen de huidige eigenaar James B. Beam Distilling Co. (nu onderdeel van Beam Suntory) het merk in 1987 overnam, pakte Old Overholt zijn koffers en verliet de Keystone State voorgoed. Het duurde niet lang voordat de Pennsylvanische rogge een zuidelijk tintje kreeg. Nadat Jim Beam de proof had verlaagd van 86 naar 80, verhoogde hij de hoeveelheid zoete maïs in het beslag en verlaagde hij de kruidige rogge tot wat volgens de meeste liefhebbers ongeveer 51 procent is. Alles wat overbleef van Old Abe’s nalatenschap was zijn naam en gezicht op het etiket.
New Beginnings for Old Abe
Er veranderde weinig aan het merk in de 30 jaar na de overname door Jim Beam, totdat er in 2018 een bottled-in-bond (BIB) release kwam. Voor het eerst in meer dan 50 jaar konden drinkers weer genieten van 100-proof, vier jaar oude Overholt. Nog meer spannende aankondigingen kwamen dit jaar.
Eerst, en misschien wel het minst belangrijk, was een upgrade van de verpakking. De plastic zwarte dop van de fles zou veranderen in rood, terwijl het portret van Old Abe weer een chagrijniger uiterlijk zou krijgen, geflankeerd door de termen “Born in PA” en “Made in KY.” Belangrijker is dat de standaard Old Overholt werd verhoogd naar 86 proof, en zowel deze als de BIB release zijn nu non-chill filtered, waardoor een deel van de esters en vetzuren die eerder verloren gingen, behouden blijven.
“Het is om historische redenen, maar ook om een betere vloeistof te maken voor bartenders om te helpen bij het maken van cocktails,” zegt Bradford Lawrence, rye whiskey specialist voor Beam Suntory.
Nog spannender was het nieuws van twee limited-edition releases: een 114-proof, vier jaar oude rye en een 92,6-proof, elf jaar oude botteling. Beide worden dit najaar verwacht (september of oktober) en zullen uitsluitend in Ohio en Pennsylvania worden verkocht. Vertegenwoordigers van het merk zeggen dat de 11-jarige een eenmalige release is, maar de 114-proof release kan nog terugkeren met een bredere beschikbaarheid.
De alomtegenwoordige aantrekkingskracht van Old Overholt
Het nieuws heeft ongetwijfeld de aandacht getrokken van whiskyverzamelaars en de hoofden van drinkers omgedraaid die OG Overholt over het hoofd hebben gezien vanwege zijn “inferieure” ABV-gehalte. Barmannen, daarentegen, staan al lang aan Old Abe’s kant. In interviews voor talloze VinePair artikelen, hebben professionals uit de industrie consequent Old Overholt geprezen voor zijn veelzijdigheid, betaalbaarheid en geschiktheid in cocktails zoals de Old Fashioned en Manhattan.
En het zijn niet alleen praatjes. Samen met über hippe amari en nauwelijks smakelijk regionaal gedistilleerd, kan Old Overholt zich rekenen tot Amerika’s talrijke “bartender’s handshakes” – vooral in zijn thuisstaat Pennsylvania.
Gelegen in het hart van Philadelphia, is BAR een populaire na-dienst hangplek voor servers en bartenders. De bar verkoopt “een ton” Old Overholt op een bepaalde pre-Covid avond, volgens bar manager Ricky Powell. “We bieden een 16-ounce High Life en een 1-ounce cowboy shot van Overholt Bonded voor $7, elke dag de hele dag,” zegt Powell. “Vorig jaar hebben we 2.000 shots Overholt verkocht, en de meeste daarvan waren met een biertje.”
Het is een deal die zinvol is voor zowel de bar als de barman na de dienst. “Een jongen uit de industrie komt binnen en legt een biljet van 10 dollar op de bar. Hij drinkt een shotje, drinkt een biertje, en is voor 10 dollar binnen en buiten,” zegt Powell. “De bar is blij – we hebben geld verdiend – en ik ben blij omdat ik een fatsoenlijke fooi heb gekregen. Dus het is een win-win-win situatie.”
Hoewel dit een overtuigend argument is voor de betaalbare aantrekkingskracht van Old Overholt, moet de rogge in geen geval gezien worden als een shotje dat je bij een biertje kunt drinken. Powell zelf benadrukt dat je met Overholt cocktails van grote kwaliteit kunt maken. “Het is niet alleen betaalbaar, het is ook toegankelijk,” zegt hij.
In sommige markten heeft deze specifieke kwaliteit bewezen de sleutel te zijn.
Kurt Hernon, eigenaar van Lorain, Ohio’s Speak Of The Devil, schat dat zijn bar in juni 2020 zijn 1.000e fles Old Overholt zou hebben verkocht, maar voor tijdelijke sluitingen van het coronavirus. De bar opende pas eind 2017, wat betekent dat er gemiddeld een fles Overholt per dag wordt verkocht onder normale omstandigheden. In een stad waarvan de bevolking 40 keer kleiner is dan die van Brooklyn, is dat helemaal geen geringe prestatie.
Misschien nog indrukwekkender is het feit dat toen hij en zijn vrouw Page Speak of the Devil openden, ambachtelijke cocktails nog steeds een vreemd concept waren in Lorain. Een middelgrote, post-industriële stad, de enige andere drinkgelegenheid in het centrum van de stad op dat moment was een sportbar. “
Als er iets is dat de plaatselijke bevolking voor het concept van ambachtelijke cocktails kan winnen, dan is het Overholt wel. “Er is geen bar in Oost-Ohio of West-Pennsylvania waar Old Abe je niet aanstaart,” zegt Hernon. In plaats van de drank gewoon puur te serveren, gebruikt hij de zachte, toegankelijke rogge als basis voor klassiekers als de Old Fashioned en Manhattan, en eigen riffs als de 6/4/74 (een Mai Tai op basis van rogge).
Dat Overholt een relatief laag bewijs is in vergelijking met de meeste moderne whisky’s heeft ook in zijn voordeel gewerkt, zegt Hernon. Het biedt de mogelijkheid om cocktails te serveren met een toegankelijk profiel, ideaal voor wie voor het eerst overstapt van bier of wijn. En voor degenen die eerder bourbon dronken, was de hoge maïsmassa van de roggewhisky zeker een bekende vriend.
“Het is letterlijk het merk dat deze bar heeft gebouwd,” zegt Hernon.