– Studie is de eerste die het sterftecijfer kwantificeert voor slaapapneu, vooral bij mensen die snurken
Nekelijkse periodes van onderbroken, zuurstofgebrek door een ingeklapte luchtweg in de hals verhoogt de kans op overlijden bij mensen van middelbare leeftijd tot ouderen met maar liefst 46% in de meest ernstige gevallen, volgens een baanbrekende studie over slaapapneu door longdeskundigen van Johns Hopkins en zes andere medische centra in de V.S.Amerikaanse medische centra.
Zelfs bij mensen met een matige vorm van de slaapstoornis, met 15 tot 30 episodes van onderbroken ademhaling tijdens elk uur van veronderstelde rust, stijgt het risico op overlijden met 17 procent.
De lopende studie wordt verondersteld de grootste te zijn die ooit is uitgevoerd naar slaap en gerelateerde ziekten, met het laatste rapport dat meer dan tien jaar in beslag nam om te voltooien. Aan het onderzoek nemen zo’n 6.441 mannen en vrouwen tussen de 40 en 70 jaar deel, met een milde tot ernstige vorm van slaapapneu of helemaal geen. Velen van hen zijn zelfverklaarde snurkers; snurken is een belangrijk symptoom van slaapapneu.
Hoewel anekdotische verslagen en het zoeken in medische dossiers al lang zinspeelden op een verband tussen slaapproblemen en overlijden, vooral aan hart- en vaatziekten, is de laatste studie de eerste die het overlijden aan slaapapneu definieert door een groot aantal mensen met en zonder de slaapaandoening te volgen, waaronder een hoog percentage snurkers, om te zien wie sterft en wie niet. Sinds het begin van het klinisch onderzoek zijn onder de deelnemers aan de studie ongeveer 1.047 sterfgevallen vastgesteld. Naar schatting heeft 24 procent van de Amerikaanse mannen en 9 procent van de vrouwen een onregelmatig ademhalingspatroon tijdens de slaap, waarbij vier op de vijf zich er niet van bewust zijn dat ze een probleem hebben.
Als onderdeel van de zogenaamde Sleep Heart Health Study, volgden onderzoekers van het Johns Hopkins Bayview Medical Center de slaappatronen van de studiedeelnemers thuis gedurende ten minste één volledige nachtrust, die gemiddeld ongeveer zeven uur duurde. Er waren meer dan 50 studietechnici nodig om de bijna 10.000 gedetailleerde opnames van de ademhalingspatronen, hartritmes en hersenactiviteit van de deelnemers tot nu toe te verwerken. Ongeveer de helft van alle deelnemers had matige tot ernstige slaapapneu. Vervolgens werden ze gevolgd via jaarlijkse kliniekbezoeken om ziekte of overlijden door hoge bloeddruk, hartaandoeningen of beroerte te meten.
Rapportage it the Public Library of Science, Medicine online Aug. 18, vonden de onderzoekers dat zo weinig als 11 minuten per nacht – slechts 2 procent van een gemiddelde nachtrust van zeven uur – doorgebracht in ernstige slaapapneu en daaropvolgende zuurstofdeprivatie, waarbij het zuurstofgehalte in het bloed daalt tot onder 90 procent, het sterftecijfer bij mannen verdubbelde.
Vrouwen in de studie die stierven en ernstige slaapapneu hadden, waren te weinig voor de onderzoekers om een soortgelijke conclusie te trekken in dit stadium van de studie, maar onderzoekers vermoeden dat verder onderzoek dezelfde resultaten zal opleveren.
“Onze studieresultaten wekken echt bezorgdheid over de potentieel schadelijke effecten van slaapapneu,” zegt longarts en hoofdonderzoeker van de studieplaats Naresh Punjabi, M.D., Ph.D., een universitair hoofddocent aan de Johns Hopkins University School of Medicine. Hij voegt eraan toe dat een laag zuurstofgehalte in het bloed tijdens de slaap “een bijzonder zorgwekkend teken” is, en hij noemt deze factor de belangrijkste voorspeller van overlijden bij mensen met slaapstoornissen.
“Zo’n verhoogd risico op overlijden rechtvaardigt een screening op slaapapneu als onderdeel van de reguliere gezondheidszorg, waarbij alle artsen moeten informeren naar de slaapgewoonten van patiënten, waaronder symptomen van vermoeidheid of slaperigheid overdag, slechte slaapkwaliteit ’s nachts, herhaaldelijk wakker worden uit de slaap, en meldingen van je bedpartner dat je ’s nachts luid snurkt of met tussenpozen stopt met ademen,” zegt Punjabi.
Hij zegt dat, gezien de wijdverbreidheid van slaapapneu, het verkrijgen van deze informatie relatief eenvoudig is en essentieel voor medische wetenschappers om vast te stellen welke specifieke behandelingen werken bij het genezen van de ziekte en uiteindelijk het aantal chronische medische aandoeningen en vroegtijdige sterfgevallen als gevolg van de ziekte te verminderen.
De belangrijkste van dergelijke behandelingen is het gebruik van slaapmiddelen voor ’s nachts, zoals het CPAP-apparaat (continuous positive airway pressure). Het apparaat, dat lijkt op een typisch zuurstofmasker, wordt over de neus gedragen en via een dunne slang verbonden met een machine die lucht in de neus blaast, waardoor wordt voorkomen dat de luchtwegen dichtklappen.
“Ons doel is om tijdens de slaap een normaal ademhalingspatroon te bereiken en het zuurstofgehalte in het bloed zo dicht mogelijk bij het normale niveau te houden,” zegt Punjabi, die erop wijst dat de medische norm is om het zuurstofgehalte in het bloed altijd op 95% of hoger te houden.
Punjabi zegt dat de volgende stappen van het studieteam zijn om doodsoorzaken als gevolg van slaapapneu te scheiden, in het bijzonder het bepalen van het extra risico van hartziekten of beroertes.
Financiering voor de studie werd verstrekt door het National Heart, Lung and Blood Institute, een onderdeel van de National Institutes of Health.
Andere onderzoekers die betrokken waren bij het schrijven van het rapport waren James Goodwin en Eyal Shahar van de Universiteit van Arizona, Daniel Gottlieb en George O’Connor van de Universiteit van Boston, Anne Newman en David Unruh van de Universiteit van Pittsburgh, David Rapaport van de Universiteit van New York, Susan Redline van de Case Western Reserve University, Helaine Resnick van de American Association of Homes and Services for the Aging, en David Samet van de Universiteit van Zuid-Californië.
– JHM –