Heading

Soms fingeren of vervalsen mensen lichamelijke of geestelijke gezondheidsproblemen om sympathie en aandacht te krijgen. Dit is een ernstige psychische aandoening die bekend staat als een factitious disorder, en mensen met deze aandoening zullen vaak veel moeite doen om deze aandacht van anderen te krijgen. Ze kunnen doen alsof ze ziek zijn, knoeien met medische tests of zichzelf ziek maken, of ze kunnen een andere kwetsbare persoon, zoals een kind, een gehandicapt familielid of een oudere volwassene, dit aandoen.

Factitieuze stoornis werd vroeger aangeduid als het Munchausen-syndroom (en het Munchausen-syndroom bij volmacht), maar professionals in de geestelijke gezondheidszorg gebruiken die naam niet langer bij het diagnosticeren van mensen met het probleem. Het diagnosticeren en behandelen van een factitious disorder kan een uitdaging zijn, omdat mensen met de aandoening vaak ontkennen dat ze het hebben en zich vaak niet volledig bewust zijn van de reden waarom ze symptomen faken of ziekte opwekken bij zichzelf of anderen.

Prevalentie en oorzaken

Omdat mensen met een factitious disorder de intentie hebben om te misleiden, ontkennen ze meestal dat ze een psychisch probleem hebben. Daarom is het moeilijk voor onderzoekers om in te schatten hoe vaak de aandoening voorkomt. De Cleveland Clinic meldt dat ruwweg 1% van de mensen die in ziekenhuizen worden opgenomen een factitious disorder heeft, maar dit zou een lage schatting kunnen zijn.

In een overzicht van vakliteratuur uit 2016, gepubliceerd in General Hospital Psychiatry, ontdekten onderzoekers dat ruwweg tweederde van de patiënten met een factitious disorder vrouw was, met een gemiddelde leeftijd van 34 jaar. Ongeveer 42% van deze patiënten had naast een factitious disorder ook een depressie, en bijna 60% gaf de voorkeur aan het zelf opwekken van letsel in plaats van het te faken of te liegen over een ziekte.

Onderzoekers weten niet wat de exacte oorzaak is van factitious disorder. Zij denken dat verschillende factoren het risico kunnen verhogen, waaronder:

• mishandeling of verwaarlozing in de kindertijd
• geschiedenis van ziekte in de familie
• chronische ziekte in de kindertijd
• ander trauma
• disfunctioneren van de familie
• sociaal isolement
• beroepservaring in de gezondheidszorg
• persoonlijkheidsstoornissen

Symptomen van een factitious disorder

Er zijn twee categorieën voor symptomen van factitious disorders: die welke aan het zelf worden opgelegd en die welke aan anderen worden opgelegd.

Factitious Disorder Imposed on Self

Mensen met dit type factitious disorder zullen bij zichzelf lichamelijke of psychische problemen veinzen, of ze kunnen zichzelf een verwonding of ziekte opdringen. Ze doen zich bij anderen voor als ziek of gewond, en ze gaan door met dit bedrog, zelfs als ze geen beloning van buitenaf ontvangen.

Factitious Disorder Imposed on Another

Mensen met dit type factitious disorder faken lichamelijke of psychische problemen bij een ander, meestal iemand die kwetsbaar is en onder hun hoede staat (zoals een kind of een ouder familielid). Ze kunnen symptomen veroorzaken bij de persoon in kwestie en kunnen grote lichamelijke en emotionele schade aanrichten.

Andere veel voorkomende tekenen van een factitious disorder kunnen zijn:

• gecompliceerde en verwarrende medische voorgeschiedenis
• bizarre symptomen die vaak veranderen
• symptomen die niet reageren op typische behandelingen
• gretigheid om medische tests, procedures en operaties te laten uitvoeren
• uitgebreide kennis van medische terminologie en ziekenhuizen
• bewijs van talrijke operaties of procedures (d.e. littekens)
• afwezigheid van symptomen wanneer de patiënt niet wordt geobserveerd
• vermoeidheid met testresultaten
• voorkomen van genezing van het letsel
• hoppen van ziekenhuis naar ziekenhuis
• ontwikkeling van extra symptomen wanneer op het punt om ontslag
• weigering om een psychologische evaluatie te laten uitvoeren

Mensen die een andere persoon een factitious disorder opdringen, zullen aarzelen of weigeren om gezondheidswerkers toe te staan privé of rechtstreeks met hun slachtoffer te spreken.

Diagnose

Bij het diagnosticeren van een factitious disorder moeten zorgverleners eerst lichamelijke redenen uitsluiten voor alle symptomen en aandoeningen die door de persoon worden gemeld. Als deze factoren eenmaal zijn uitgesloten, moet een individu, om de diagnose factitious disorder te krijgen, zich schuldig maken aan de bovengenoemde gedragingen, hetzij door ze zichzelf op te leggen of aan een andere persoon. Als de factitious disorder aan een ander wordt opgedrongen, is het de dader en niet het slachtoffer die een psychische stoornis heeft en de diagnose krijgt.

Het is belangrijk op te merken dat mensen die bij zichzelf of bij een ander een ziekte veinzen om een beloning van buitenaf te krijgen (d.w.z. geld, cadeaus, werk missen) geen factitious disorder hebben. Zij moeten bedriegen ondanks het ontbreken van externe beloningen om een diagnose te krijgen.

Als het gedrag wordt veroorzaakt door een andere psychische stoornis, zoals schizofrenie of een waanstoornis, dan zal het individu niet worden gediagnosticeerd met een factitious disorder. Een persoon met een factitieuze stoornis kan echter ook andere psychische stoornissen hebben, zoals depressie, een identiteitsstoornis of een persoonlijkheidsstoornis.

Behandeling

Behandeling voor een factitious disorder kan uiterst moeilijk blijken, omdat de meeste individuen zich er niet van bewust zijn dat ze een psychisch probleem hebben of begrijpen waarom ze zichzelf of een ander ziek maken.

Behandeling geeft eerst prioriteit aan het verzekeren dat het individu of zijn slachtoffer fysiek veilig is, omdat een factitious disorder kan resulteren in ernstig letsel en zelfs de dood. Zodra de veiligheid is gewaarborgd, wordt psychotherapie of counseling over het algemeen aanbevolen om het individu te helpen zijn denken te onderzoeken en positieve copingvaardigheden te ontwikkelen om het gevoel van eigenwaarde op te bouwen en te helpen omgaan met stress.

Medicatie wordt meestal niet voorgeschreven om een factitious disorder te behandelen, tenzij het individu een andere psychische aandoening heeft, zoals depressie. Gezinstherapie kan ook worden aanbevolen, zodat familieleden kunnen leren het individu te ondersteunen zonder schadelijk gedrag te versterken.

Patiënten met een factitieuze stoornis moeten mogelijk ook worden gecontroleerd op middelenmisbruik en mogelijk suïcidaal gedrag, omdat ze een hoger risico lopen dan de algemene bevolking.

Als je een geliefde hebt van wie je denkt dat hij of zij een factitieuze stoornis heeft, wees je er dan van bewust dat ze de aandoening waarschijnlijk zullen ontkennen (zelfs wanneer ze worden gepresenteerd met bewijs) en hulp voor hun geestelijke gezondheid zullen weigeren. In plaats van hen agressief te confronteren, stel hen gerust dat u van hen houdt en versterk gezond en positief gedrag in plaats van u te concentreren op het schadelijke gedrag. Vraag advies aan geestelijke gezondheidswerkers en juridische professionals als u denkt dat uw dierbare een gevaar is voor zichzelf of anderen.

Als uw dierbare een ander individu schade toebrengt, geef dan voorrang aan het slachtoffer en onderneem stappen om ervoor te zorgen dat zij veilig zijn, zoals een andere verzorger op de hoogte stellen van uw zorgen of het misbruik melden. U kunt de nationale hotline voor kindermishandeling bellen op 1-800-4-A-CHILD (800-422-4453) of de nationale hotline voor huiselijk geweld op 1-800-799-7233 om mishandeling te melden of voor hulp bij het vinden van de juiste hulpbronnen.