Honden kunnen hersenletsel oplopen door een verscheidenheid aan oorzaken, waaronder ernstige hyperthermie of hypothermie en langdurige aanvallen. Bij primair hersenletsel is er sprake van direct trauma aan de hersenen, dat eenmaal opgelopen niet meer kan worden veranderd. Secundair hersenletsel daarentegen is de verandering van hersenweefsel die optreedt na primair letsel, maar deze vorm van letsel kan worden beheerd, voorkomen en verbeterd met optimale ondersteunende zorg en behandeling.
Symptomen en typen
Hersenen zijn een vitaal orgaan en hebben daarom een constante toevoer van zuurstof en voeding nodig. Een zuurstoftekort of een direct trauma aan de hersenen kan daarom leiden tot bloedingen en vochtophoping, waardoor een te grote druk op de hersenen kan ontstaan. Dit kan op zijn beurt complicaties veroorzaken voor het hart, de ogen en verschillende andere lichaamssystemen. Symptomen variëren en zijn afhankelijk van de oorzaak en de ernst van het hersenletsel. Enkele van de meest voorkomende symptomen zijn:
- Bevingen
- Spontaan bewustzijnsverlies (syncope)
- Een abnormale houding of onregelmatige bewegingen
- Een oor- of neusbloeding
- Bloeding in het oog (waarbij het netvlies betrokken is)
- Blauwachtige verkleuring van de huid en slijmvliezen (cyanose); een teken dat de zuurstof in het bloed gevaarlijk is afgenomen
- Onvoldoende zuurstof die de lichaamsweefsels bereikt (hypoxie)
- Paarse of blauwachtige vlek onder de slijmvliezen) of onder de huid als gevolg van gescheurde bloedvaten (ecchymose)
- Rode of paarse vlek op het lichaam als gevolg van een kleine bloeding (petechiën)
- Zware of snelle ademhaling (dyspneu of tachypneu, respectievelijk)
- Aandoenlijke hartfuncties, zoals een abnormaal trage hartslag (bradycardie)
Oorzaken
Het volgende zijn enkele van de meer voorkomende oorzaken van hersenletsel:
- Hoofdtrauma
- Erge hypothermie of hyperthermie
- Een abnormaal laag bloedsuikergehalte (ernstige hypoglycemie)
- Lange epileptische aanvallen of shock
- Hoge bloeddruk
- Hersenparasieten
- Hersentumoren
- Infecties waarbij het zenuwstelsel betrokken is
- Toxiciteit
- Immuun-gemedieerde ziekten
Diagnose
U zult een grondige geschiedenis van de gezondheid van uw hond aan uw dierenarts moeten geven, inclusief het begin en de aard van de symptomen, en mogelijke incidenten die het ongewone gedrag of de complicaties kunnen hebben versneld. Hij of zij zal dan een volledig lichamelijk onderzoek uitvoeren, evenals een biochemisch profiel, urineonderzoek en een volledig bloedbeeld. Hoewel de bevindingen bij deze tests afhangen van de onderliggende oorzaak van het hersenletsel, kan het biochemische profiel vaak afwijkingen in het bloedglucosegehalte aangeven. Ook worden bloedgassen gemeten om zuurstoftekort in het bloed te bevestigen.
Bij het vermoeden van schedelbreuken zijn röntgenfoto’s, CT-scans (computertomografie) en MRI-scans (magnetische resonantiebeeldvorming) zeer nuttig om de ernst van het hersentrauma te beoordelen. Deze diagnostische instrumenten helpen ook bij het vaststellen van de aanwezigheid van bloedingen, breuken, vreemde lichamen, tumoren en andere afwijkingen in de hersenen. Het ECG (elektrocardiogram) wordt gebruikt om de hartfuncties en het hartritme te evalueren.
Uw dierenarts kan ook hersenvocht afnemen om de mate van ontsteking te bepalen en mogelijke infecties te bevestigen.
Behandeling
Elk type hersenletsel moet worden beschouwd als een noodgeval dat onmiddellijke ziekenhuisopname vereist voor intensieve zorg en behandeling. Afhankelijk van de oorzaak van het hersenletsel kan zelfs een operatie nodig zijn. Vaak is het hoofddoel van de spoedbehandeling echter het normaliseren van de temperatuur en de bloeddruk van de hond, het toedienen van voldoende zuurstof en het voorkomen van hypoxie.
Om de ademhaling te bevorderen, wordt een buisje in de luchtpijp geplaatst om zuurstof toe te dienen. Ook kunnen kleine hoeveelheden vocht worden toegediend aan dieren met vochttekorten om de bloeddruk op peil te houden. Om zwelling van de hersenen te verminderen, krijgt de hond medicijnen toegediend en wordt zijn kop boven het lichaam gehouden. Bovendien wordt de hond om de twee uur omgedraaid om complicaties te voorkomen.