Heading

Een van de grote trilemma’s in het leven is de afweging tussen geld, energie en tijd. Misschien heb je wel eens iemand horen grappen over dat je er maar twee van de drie kunt hebben. De clou komt onvermijdelijk met de leeftijd.

Als je jong bent, heb je tijd en energie, maar geen geld. Als volwassene krijg je wat geld, maar raak je al je tijd kwijt. En als je oud bent, heb je misschien wel geld en uren over, maar geen fit lichaam om van te genieten.

We lachen erom, maar tegelijkertijd maakt het ons ook een beetje bang. Omdat we weten dat het waar is.

Ik heb de afgelopen vier maanden nagedacht over onze relatie met technologie. Nadat ik verslavingen, afleidingen en verbeteringen heb onderzocht, besef ik dat veel van onze inspanningen op het gebied van technologie worden besteed aan pogingen om dit onmogelijke probleem op te lossen. Hoewel we een aantal verbeteringen kunnen aanbrengen, zullen we nooit een perfect resultaat bereiken.

En toch hebben we altijd al de macht gehad om deze onbalans aan te pakken.

We denken meestal aan tijd als een goede manier om een leven te meten, maar het is slechts een benadering van wat we werkelijk bedoelen: aandacht. Denk aan de rijke erfgenaam, die al zijn rijkdom verkwist, en vergelijk hem met de kunstenaar die op zijn veertigste sterft, maar een belangrijk oeuvre achterlaat. De dingen die we het liefst willen in het leven, of het nu gaat om geld, gezondheid, familie, status of impact, zijn eigenlijk slechts bijproducten van bewuste aandacht.

Om die aandacht te cultiveren, hebben we meer nodig dan alleen tijd. We hebben ook energie nodig. Tijd zonder energie is niet besteed aan bewegen. Het is gewoon besteed. De meesten van ons beginnen het leven met een overvloed aan beide, wat betekent dat ons vermogen om aandacht samen te stellen vaak het grootst is als we jong zijn.

Visueel gesproken, beschrijft de wetenschap aandacht als een zoomlens op een camera. Als je probeert het hele plaatje van een afstand te bekijken, duurt het even voordat je scherp bent. Hoe meer je inzoomt, hoe kleiner het segment en hoe sneller je het kunt verwerken.

Als we deze metafoor vertalen naar aandacht zoals we die zojuist hebben gedefinieerd, dan kun je je tijd zien als een zaklamp en je energie als de batterijen. Je hebt beide nodig om het aan te zetten en het te richten waar je heen wilt. Ja, het is waar dat meer tijd en meer energie leiden tot meer aandacht, maar dat is slechts de helft van het plaatje.

Net als op elke goede zaklamp, kun je ook de straal van de lichtbundel aanpassen.

Eén verslaving om ze allemaal te overtreffen

Een van ’s werelds meest vooraanstaande onderzoekers van aandacht, Mihaly Csikszentmihalyi, schreef over de staat van optimale prestaties:

“Controle over het bewustzijn bepaalt de kwaliteit van het leven.”

Stel je voor dat je 100 miljoen dollar had en volkomen gezond was. Welk excuus zou je hebben om je aandacht niet goed te gebruiken? Geen enkel. Deze denkbeeldige toestand najagen is het spel dat de meesten van ons spelen. Er zullen nooit geen excuses meer zijn, maar de schuld geven van hun bestaan is makkelijker dan ze frontaal aan te pakken. Het is ook een verslavend spel. Je kunt het je hele leven spelen zonder ooit in de buurt van winst te komen.

David Allen noemt dit onze grootste zwakte als mens:

“Ik denk dat controle de grootste menselijke verslaving is. De wereld proberen te beheersen.”

Maakelijk is dat wat we doen, ondanks dat we de juiste intenties hebben. Minder Facebook, meer tijd, minder e-mail, meer energie. Het zijn allemaal kleine stapjes in de goede richting, maar door ze te nemen verliezen we een veel grotere:

Wat als we gewoon de aandacht maximaliseren die we kunnen krijgen uit de tijd en energie die we op dit moment hebben?

Dit is een klein, maar belangrijk verschil. Allen merkte het ook op:

“Niet ‘de controle hebben’, want dat is iets waar we mee werken, iets waarvan ik denk dat je het moet ontwikkelen, maar proberen de wereld extern te controleren is een grote verslaving.”

Deliberate aandacht is goed. Bewuste aandacht is beter.

Talking To Ourselves

Zelfs al zit je vol met reserve zaklampen en batterijen, je kunt je aandacht niet één keer richten en dan voor altijd rechtdoor gaan. Je zult verdwalen. Naval Ravikant noemt dit ‘monkey mind:’

“De realiteit is dat als je op straat loopt en er zijn duizend mensen
op straat, ik denk dat alle duizend op een gegeven moment in hun hoofd tegen zichzelf aan het praten zijn. Ze oordelen voortdurend over alles wat ze zien. Ze spelen films af van dingen die hen gisteren zijn overkomen. Ze leven in fantasiewerelden over wat er morgen gaat gebeuren. Ze worden gewoon uit de basiswerkelijkheid getrokken.”

Hij legt uit dat we als kinderen, we erg verbonden zijn met de echte wereld, een eigenschap die we verliezen als we ouder worden en gaan plannen voor de lange termijn. Hoewel projecteren noodzakelijk en nuttig is, slaan we al snel door. We blijven steken in onze visioenen en zwaaien onze aandachtspot ongecontroleerd rond.

Om te komen waar we willen, is het dus niet genoeg om onze aandacht doelbewust te gebruiken. We moeten het ook observeren. Daarom is naar binnen kijken en nadenken over waar je je aandacht op richt net zo belangrijk, zo niet belangrijker, dan hoeveel je kunt opbrengen.

Dit is niet gemakkelijk, maar Naval heeft wel wat ideeën:

“Ik heb het idee opgevat dat ik de gewoonte van het ongecontroleerd denken wil doorbreken, wat moeilijk is. Als ik tegen je zeg: “Denk niet aan een roze olifant”, dan stop ik gewoon een roze olifant in je hoofd. Het is een bijna onmogelijk probleem. Het is meer iets dat geleid moet worden door het gevoel, dan door het eigenlijke denken of het denkproces. Ik cultiveer bewust ervaringen, gemoedstoestanden, locaties, activiteiten, die me zullen helpen om uit mijn hoofd te komen.”

Grappig hoe dat werkt, nietwaar? Om meer controle over je aandacht te krijgen, moet je het loslaten.

Wrong Means, Right Ends

Csikszentmihalyi’s boek is getiteld Flow. De naam zelf suggereert het losse karakter van de toestand.

“Om de angsten en depressies van het hedendaagse leven te overwinnen, moeten individuen onafhankelijk worden van de sociale omgeving, in die mate dat ze niet langer uitsluitend reageren in termen van beloningen en straffen van die omgeving. Om een dergelijke autonomie te bereiken, moet een persoon leren om zichzelf te belonen. Ze moet het vermogen ontwikkelen om plezier en een doel te vinden, ongeacht de externe omstandigheden.”

Maar het gaat niet alleen om het loslaten van externe beloningen. Flow vereist ook een zekere mate van overgave aan de taak die voor je ligt. Je verslaat een moeilijk level in een videogame niet bij de eerste poging, maar pas bij de 17e poging, wanneer het je nauwelijks meer kan schelen, maar de versnellingen op magische wijze op hun plaats klikken.

“De beste momenten doen zich meestal voor wanneer iemands lichaam of geest tot het uiterste wordt opgerekt in een vrijwillige inspanning om iets moeilijks en waardevols te bereiken. Optimale ervaring is dus iets dat we laten gebeuren.”

Onbewust weten we dit. Volgens Naval veroorzaken we voortdurend chemische reacties in ons lichaam in de hoop onze aandacht te kunnen controleren:

“In zekere zin zijn de mensen die sensatie najagen in actiesporten of in een flowtoestand of een orgasme of een van deze toestanden waar mensen echt naar streven, in veel gevallen gewoon bezig om uit je eigen hoofd te komen. Ze proberen weg te komen van die stem in je hoofd en dat overontwikkelde zelfbesef.”

Voeding, alcohol, drugs, seks, lichaamsbeweging, ze berusten allemaal op een keuze om onze aandacht op een bepaalde manier te richten en die vervolgens een tijdje te laten afdwalen. We kunnen diezelfde keuze gebruiken om onze aandachtsflits opnieuw af te stemmen, zonder het escapisme.

Wat ons de weg verspert, is meestal niet het obstakel, maar de obsessie van onze hersenen ermee. Als we dat eenmaal loslaten, krijgen we onmiddellijk weer interne controle, zelfs lang nadat de externe controle is verdwenen. Er zijn vele manieren om dit te bereiken:

• Mediteren.
• Een wandeling maken.
• Een plek bezoeken die nostalgie oproept.
• Jezelf voor langere tijd onderdompelen in een taak die ofwel repetitief is, zoals afwassen, of continu, zoals lezen.

Wat de activiteit ook is, als het je in een meditatieve staat brengt, helpt het je deze mentale verschuiving te maken. Na verloop van tijd zul je zien dat je op deze manier bijna alles kunt doen. Allen beaamt dat dit heel productief is:

“In staat zijn om los te laten en te zeggen ‘wacht even, laat me gewoon accepteren wat er gebeurt, meewerken met wat het is en dan de controle over mezelf hebben.’ Maar je bewust zijn van wat nieuw is, wat actueel is, wat aanwezig is. Loslaten is waarschijnlijk het idee dat het grootste verschil in mijn leven heeft gemaakt.”

Het resultaat is vrede.

No Strings Attached

Wanneer je je aandacht één keer richt, maar vervolgens intuïtief je focus aanpast als dat nodig is, krijg je een kalme geest. Dit is een staat die het waard is om te cultiveren, zegt Naval:

“Je kunt je brein, je bewustzijn, zien als een mechanisme dat uit meerdere lagen bestaat. Er is een soort kern kernel niveau OS dat draait.

Ik ga eigenlijk terug naar mijn bewustzijns OS-niveau, dat altijd kalm is, altijd vredig, en over het algemeen gelukkig en tevreden. Ik probeer in die modus te blijven en niet de aapgeest te activeren, die altijd bezorgd, bang en angstig is, maar een ongelooflijk doel dient. Ik probeer dat programma niet te activeren tot ik het nodig heb. Als ik het nodig heb, wil ik me alleen op dat programma concentreren. Als ik het 24/7 draai, de hele tijd, verspil ik energie en wordt het mij. Ik ben meer dan dat.”

Hoe veel aandacht je ook kunt creëren, besteed het hier, op dit moment. Niet omhoog in de toekomst, niet omlaag in het verleden. De meest vredige plek op aarde is altijd het heden.

Be Water, My Friend

Dit is allemaal erg verwarrend en paradoxaal, wat de perfecte indicatie is dat het natuurlijk is.

Zelfs als je te allen tijde 100% van je aandacht had, zou je ervoor kiezen om af en toe de automatische piloot aan te zetten. Een film kijken, lezen, muziek, of zintuiglijke ervaringen, zoals buiten zijn, eten, zwemmen, je wilt dat je gedachten daarbij afdwalen. Creativiteit, inspiratie, liefde, dat is wanneer ze gebeuren.

Tegelijkertijd zou het verwoed najagen van impuls na impuls, zonder enig bewustzijn van waar je aandacht naartoe gaat, net zo desastreus zijn. Wie plant je doelen, controleert je richting, betaalt de rekeningen, als je druk bent met het gooien van uitwerpselen naar de andere apen in het park?

Dus, wat maken we van deze onevenwichtigheid? Laat de slinger maar slingeren, want echte controle komt van binnenuit. Om een krachtig leven te leiden, hoef je niet te bepalen wat er in je leven gebeurt.

Weet dat gedragsverandering weliswaar nuttig is, maar dat het slechts een kiezelsteentje is in de machtige rivier die je geest is. Vergeet niet naar binnen te kijken en te werken met wat je hebt. Kies waar je heen wilt en wanneer je wilt stromen. Ontsnap niet, besta.

Let op je aandacht, en je zult altijd op weg zijn.