- Er zijn drie typen ADHD: impulsieve/hyperactieve type ADHD, onoplettende type ADHD, en gecombineerde type ADHD, waarbij sprake is van symptomen van de eerste twee typen.
- Mensen met impulsieve/hyperactieve ADHD kunnen vaak zenuwachtig zijn, woede-uitbarstingen hebben, en kunnen worstelen met zelfbeheersing.
- Mensen met onoplettende type ADHD hebben symptomen zoals vergeetachtigheid, moeite met organisatie, en zijn snel afgeleid.
- Dit artikel is medisch beoordeeld door Mayra Mendez, Ph.D., LMFT, een gediplomeerd psychotherapeut en programmacoördinator voor verstandelijke en ontwikkelingsstoornissen en geestelijke gezondheidszorg bij Providence Saint John’s Child and Family Development Center in Santa Monica, Californië.
- Bezoek de Insider’s Health Reference bibliotheek voor meer advies.
Attention-deficit/hyperactivity disorder (ADHD), is een psychische aandoening die zich vaak in de kindertijd ontwikkelt, maar mensen kunnen ook als volwassene gediagnosticeerd worden.
Er zijn drie subtypen, ingedeeld naar gedragssymptomen: overwegend onoplettend, overwegend impulsief-hyperactief, en gecombineerd type.
Hier lees je hoe je ze kunt herkennen en met de aandoening kunt omgaan.
De drie typen ADHD
Er zijn drie typen ADHD: impulsief/hyperactief type ADHD, onoplettend type ADHD, en gecombineerd type ADHD, dat wordt gekenmerkt door een combinatie van de symptomen van de eerste twee typen.
Media niet ondersteund door AMP.
Tap voor volledige mobiele ervaring.
Impulsief/Hyperactief type ADHD
Dit is de minst voorkomende vorm van ADHD. Het komt het meest voor bij jongens en volwassen mannen. Iemand met impulsieve/hyperactieve ADHD kan vaak zenuwachtig zijn, zich voortdurend bewegen en zich rusteloos voelen.
Dit type ADHD veroorzaakt ook impulsiviteit, waardoor mensen met dit type actie ondernemen zonder erover na te denken. Ze kunnen bijvoorbeeld andermans zinnen afmaken of een antwoord op een vraag eruit flappen voordat die af is.
Een aantal symptomen van impulsieve/hyperactieve ADHD zijn:
- Soeite met zelfbeheersingzelfbeheersing
- Moeite om op een bepaalde plaats te blijven zitten
- Vaak in de war
- Intreden in andermans activiteiten en gesprekken
- Woede-uitbarstingen
- Moeite om op hun beurt te wachten
Inattentieve type ADHD
ADHD komt over het algemeen twee keer zo vaak voor bij jongens als bij meisjes. Onoplettende ADHD komt echter vaker voor bij meisjes. Het komt ook vaker voor bij oudere kinderen en volwassenen.
Mensen met deze vorm van ADHD hebben symptomen die voortkomen uit het niet goed kunnen concentreren. Anders dan bij impulsieve/hyperactieve ADHD vertonen mensen met dit type geen tekenen van hyperactiviteit of impulsiviteit. In plaats daarvan zijn de belangrijkste symptomen van dit type:
- Gemakkelijk afgeleid zijn
- Traagheid om taken te doen die een langdurige mentale inspanning vereisen, zoals schoolwerk
- Fixatie op activiteiten die geen langdurige mentale inspanning vereisen, zoals televisie
- Vergeetachtigheid
- Problemen met organisatie
- Maakt vaak onzorgvuldige fouten
Combined Type ADHD
Dit is de meest voorkomende vorm van ADHD. Mensen met deze aandoening ervaren een combinatie van symptomen die voorkomen bij mensen met een onoplettend en impulsief/hyperactief type. Dit betekent dat een persoon met deze aandoening symptomen van onoplettendheid, impulsiviteit en hyperactiviteit zal ervaren.
Om deze vorm van ADHD te herkennen, moet u letten op een aantal van deze symptomen en gedragingen:
- Een korte aandachtsspanne
- Makkelijk afgeleid zijn
- Vergeetachtigheid
- Vaak anderen onderbreken
- Vaak handelen zonder na te denken
- Vaak praten
- Fidgeting overmatig
- Los dingen vaak
Hoe ADHD te behandelen
Een combinatie van medicatie en gedragstherapie wordt vaak gebruikt om ADHD te behandelen en worden beschouwd als, “de twee meest evidence-based en effectieve behandelingen,” zegt Ronald T. Brown MD, een medisch expert op het gebied van ADHD en decaan voor de School of Integrated Health Sciences aan de Universiteit van Nevada.
Medicatie
Er is geen genezing voor ADHD, maar er zijn medicijnen om mensen die de stoornis hebben te helpen hun symptomen te beheersen en comfortabel te leven. De twee hoofdcategorieën van medicatie voor ADHD zijn:
- Stimulantia: Dit is de meest gebruikte optie voor de behandeling van ADHD-symptomen bij zowel kinderen als volwassenen. “Van stimulerende medicatie is herhaaldelijk aangetoond dat ze efficiënt werken. Ze genezen het probleem echter niet. Het verhelpt meestal alleen de symptomen”, aldus Brown. Stimulerende middelen werken door het verhogen van de productie van dopamine en noradrenaline in de hersenen. Deze stoffen helpen mensen met ADHD hun aandacht erbij te houden en verminderen de symptomen van hyperactiviteit en impulsiviteit. Voorbeelden zijn Methylin en Adderall.
- Niet-stimulerende middelen: Deze zijn een minder traditionele vorm van ADHD-medicatie en zijn ook relatief nieuw. Atomoxetine (Straterra) was het eerste niet-stimulerende geneesmiddel dat in 2003 door de Food and Drug Administration (FDA) werd goedgekeurd voor de behandeling van ADHD. Ze werken niet zo snel als stimulerende middelen, maar kunnen wel blijvende effecten hebben. De meeste niet-stimulerende middelen verbeteren ADHD-symptomen zoals hyperactiviteit en onoplettendheid door de hoeveelheid noradrenaline in de hersenen te verhogen.
Niet-stimulerende medicijnen zoals Atomoxetine en Guanfacine worden meestal aanbevolen aan mensen die ernstige bijwerkingen ervaren bij het gebruik van stimulerende middelen. Antidepressiva zoals Wellbutrin XR en Effexor XR en antivirale middelen zoals Symmetrel kunnen ook worden gebruikt als niet-stimulerende medicatie voor ADHD.
Als ADHD wordt vastgesteld bij kinderen jonger dan zes jaar, raadt de Academy of Pediatrics (AAP) echter gedragstherapie aan als eerste behandelingslijn, vóór medicatie.
Dit komt omdat de effectiviteit van medicatie bij kinderen jonger dan zes jaar inconsistent kan zijn. Bijwerkingen zoals somberheid, prikkelbaarheid en slapeloosheid komen ook vaker voor.
Medicatie wordt meestal alleen voorgeschreven als gedragstherapie geen significante verbetering geeft en de ADHD-symptomen ernstig genoeg zijn om het functioneren van het kind te verstoren.
Gedragstherapie
Het uitgangspunt van gedragstherapie is dat alle gedrag aangeleerd is, en dat we bepaalde gedragingen met de juiste training kunnen afleren. Het doel van gedragstherapie is om positief gedrag te versterken en negatief gedrag te elimineren. Gedragstherapie maakt gebruik van positieve bekrachtiging zoals een compliment of een cadeautje om goed gedrag te belonen, en negatieve consequenties zoals het geven van extra klusjes als reactie op ongepast gedrag. Dit vermindert wangedrag op de lange termijn.
Gedragstherapie is het meest effectief bij jonge kinderen als het door hun ouders wordt gedaan. De ouders worden getraind door gecertificeerde therapeuten, om positieve manieren te leren om met het kind te communiceren en positieve bekrachtiging en discipline te gebruiken om de symptomen van het kind te beheersen.
Bij volwassenen ziet gedragstherapie er iets anders uit. Het wordt meestal beschouwd als een aanvullende behandeling op een of andere vorm van ADHD-medicatie. Het wordt gedaan met een gediplomeerde therapeut en richt zich op het uitrusten van volwassenen die de aandoening hebben met de vaardigheden om hun gedrag en symptomen te beheersen.
Het is belangrijk om te weten dat gedragstherapie alleen succesvol kan zijn als deze consequent wordt gevolgd en het enkele maanden kan duren voordat verbetering zichtbaar is.
Takeaways
ADHD komt voor in drie subtypen – voornamelijk onoplettend, voornamelijk hyperactief-impulsief, en gecombineerd. Het bepalen van je behandelingskuur hangt sterk af van het type ADHD dat je hebt. De diagnose ADHD kan echter moeilijk zijn, omdat er geen specifieke test voor is, en andere problemen zoals angst en bepaalde leerstoornissen vergelijkbare symptomen kunnen hebben.
“Er is niet één test voor de juiste diagnose van ADHD, als je je zorgen maakt of meerdere kenmerken binnen twee of meer settings opmerkt, raadpleeg dan je zorgverlener die is gespecialiseerd in ADHD, zoals een kinderarts, psycholoog en psychiater,” beveelt Brown aan.
Het doel van de behandeling van ADHD is om de symptomen te verbeteren, daarom is het identificeren van het specifieke type ADHD dat je hebt en het herkennen van de symptomen de sleutel tot het beheersen van de aandoening.
Gerelateerde verhalen:
- De 3 soorten niet-stimulerende ADHD-medicijnen en hoe ze werken
- Hoe herken je de symptomen van ADHD bij volwassenen
- Hoe Adderall werkt en hoe het ADHD helpt