Heading

Veel mensen worstelen met chronische verveling. Maar wat is verveling precies en wat zijn manieren om er een einde aan te maken?

Volgens Wikipedia: “Verveling is een emotionele en soms psychologische toestand die wordt ervaren wanneer een individu niets bijzonders te doen heeft, niet geïnteresseerd is in zijn omgeving, of het gevoel heeft dat een dag of periode saai of vervelend is.” We kennen het gevoel allemaal. Het hoort bij het leven. Maar soms is het een symptoom van iets diepers dat aandacht behoeft.

In mijn psychotherapiepraktijk zie ik een paar hoofdoorzaken voor chronische staten van verveling:

1. Verveling die functioneert als een beschermende verdediging tegen emotionele pijn. Traumatische en negatieve ervaringen tijdens de kindertijd, zoals opgroeien in een chaotisch huishouden, maken dat een kind zich onveilig voelt. Het gebrek aan veiligheid roept overweldigende en tegenstrijdige emoties op, zoals woede en angst. Om er alleen mee om te gaan, verbergt de geest van een kind de “slechte” gevoelens om door te kunnen gaan met het leven. Maar het loskoppelen van emoties, hoezeer het ons ook pijn bespaart, kan zich ook manifesteren als verveling. Verveling is in dit geval een bijproduct van het niet in contact staan met kernemoties zoals verdriet, woede, angst, afkeer, vreugde, opwinding en seksuele opwinding. Wanneer we de toegang tot onze kernemoties verliezen, snijden we een vitale bron van energie af die ons levend doet voelen. Om te genezen, moeten we via het lichaam weer veilig in contact komen met onze enorme emotionele wereld.
2. Verveling die functioneert als een signaal dat we ondergestimuleerd zijn. In dit geval vertelt het gevoel van verveling ons over een onderliggende behoefte om interesses en nieuwigheid in ons leven te vinden. Om verveling te overwinnen, moeten we alle obstakels ontdekken die ons in de weg staan bij het vinden van nieuwe interesses.
3. Verveling snijdt ook de toegang af tot het kennen van onze ware wensen en behoeften. In contact zijn met wensen en behoeften, vooral wanneer we denken dat ze onbereikbaar zijn, is pijn voelen in zowel de geest als het lichaam.
4. Voor sommige mensen komt verveling voort uit een combinatie van al het bovenstaande en kan ook worden herkend als uitstelgedrag of onthechting.

Rachel groeide op in een chaotisch huishouden. Toen ik haar als jongvolwassene ontmoette, leek ze zich nergens veel van aan te trekken, eindigde bijna elke zin met “het zal wel” en rolde met haar ogen. Dit soort “het kan me niet schelen” verdediging beschermde Rachel tegen emotioneel ongemak. Maar het koppelde haar ook los van de energie en vitaliteit die emotioneel in leven zijn met zich meebrengt. Ze werd geplaagd door verveling, een gevoel dat ze omschreef als doodsheid, die alleen werd verlicht als ze wijn dronk.

Om Rachel zich beter te laten voelen, moesten we begrijpen wat het beschermende doel van verveling is. In Accelerated Experiential Dynamic Psychotherapy (AEDP) nodigen we patiënten uit om delen van zichzelf te zien die verontrustende overtuigingen en emoties bevatten, zodat we hen kunnen helpen transformeren.

Ik vroeg: “Rachel, kun je je voorstellen dat het deel van jou dat zich verveelt naast je op de bank zit?”

Rachel kon zich het verveelde deel van haar voorstellen. Ze zag door haar volwassen ogen het beeld van een 12-jarig meisje dat in goth-kleding op de bank in mijn kantoor zat.

Door delen van ons die verveling ervaren van harte en zonder oordeel te verwelkomen, leren we welk doel verveling dient en wat we werkelijk nodig hebben. Bijna altijd moeten emoties uit het verleden bekrachtigd en geëerd worden, en in het lichaam gevoeld worden tot ze er volledig doorheen en eruit zijn. Als een persoon herstelt van trauma’s en wonden uit het verleden, zijn afweerstoffen zoals verveling niet langer nodig.

Rachel’s vitaliteit en levenslust kwamen naar boven toen ze de woede op haar ouders verwerkte en rouwde om de pijn die ze in haar jeugd had ervaren. Ze begreep hoe “niet geven om” haar behoedde voor pijn en teleurstelling door het leven. Ze leerde dat ze sterk genoeg was en genoeg steun had om met de uitdagingen van het leven en de emoties die ze opriepen om te gaan. En ze leunde op meer adaptieve manieren van omgaan met haar emoties, zoals luisteren naar haar emoties en vervolgens nadenken over hoe ze het beste in haar behoeften kon voorzien en haar problemen proactief kon oplossen. Door dit werk verveelde Rachel zich niet langer, ze was levendig en betrokken bij alle aspecten van haar leven.

Een 60-jarige man, Craig, deed drie jaar aan diep emotioneel werk om te genezen van het trauma van een moeder met een narcistische persoonlijkheidsstoornis en een minachtende vader. Toen hij klaar was om de therapie te beëindigen, bracht hij veel meer tijd door in ontspannen toestanden. Zijn geest was rustiger. Maar hij merkte ook een gevoel van verveling over het leven. Hij vertelde me dat hij gewend was om gepreoccupeerd te worden door gejaagdheid en prikkelbaarheid, die nu verdwenen waren. “Er is zoveel meer ruimte in mijn hoofd. Ik denk dat het me vroeger bezighield, dus nu voel ik me raar verveeld,” vertelde hij me.

We besloten heel nieuwsgierig te worden naar deze pas ontdekte verveling. Net als bij Rachel nodigde ik hem uit om even afstand te nemen van het verveelde deel, zodat we er tegen konden praten. Craig en ik verbaasden ons allebei over de kracht van het praten met afzonderlijke delen alsof het afzonderlijke mensen zijn, om erachter te komen wat we nodig hebben.

De truc is dat als je een vraag stelt aan een deel van jezelf, je vervolgens moet luisteren om het antwoord te ontvangen. Dat deel vertelde hem dat hij zich meer moest bezighouden met zijn hobby’s en interesses. Craig en ik besteedden leuke tijd aan het bespreken van de dingen die hij leuk vond in het leven en hoe hij zijn vrije tijd zou willen besteden. Hij was meteen van zijn verveling verlost toen hij nieuwe interesses ontdekte. Na alles wat hij had meegemaakt, vond hij dat hij het verdiende om op deze nieuwe manier voor zichzelf te zorgen.

Verveling is een moeilijke ervaring. Maar je hoeft niet in die toestand te blijven steken. Met een houding van nieuwsgierigheid en mededogen, kunnen we de wortels van verveling leren kennen. Wanneer verveling ons vertelt dat we meer interesses nodig hebben, kunnen we een plan opstellen om nieuwe ervaringen uit te proberen, waarbij we geduld oefenen met onszelf totdat we de juiste balans vinden tussen nieuwigheid en vertrouwdheid. Als we ons vervelen omdat we ons verdedigen tegen diepere emoties en behoeften, kunnen we die diepere emoties en behoeften absoluut ontdekken, ze eren, en nadenken over hoe we ze op een veilige en gezonde manier kunnen aanpakken. Op deze manier komen we weer in contact met ons vitale en meest authentieke zelf.

Jij kunt ook je relatie tot verveling veranderen. Wil je experimenteren met het praten met je verveelde delen? Hier zijn wat vragen om te stellen:

• Is deze verveling al lang aanwezig of een relatief nieuwe ervaring?
• Wanneer was de eerste keer dat je je herinnert dat je je zo verveelde dat je er niet tegen kon?
• Hoe voelt verveling lichamelijk aan?
• Wat is het moeilijkste deel van de ervaring van verveling: De manier waarop het fysiek aanvoelt? De aanslag op het gevoel van eigenwaarde? Het zelfoordeel? De impulsen om er vanaf te komen? De negatieve gedachten die het veroorzaakt? Andere?
• Welke, als er al impulsen zijn, hebben de verveelde delen van je?
• Is het gevoel van verveling er altijd of komt het en gaat het?
• Wat triggert verveling en wat doet het weer verdwijnen?
• Waarom is verveling een probleem voor je? Wees heel specifiek hoe verveling je beïnvloedt.
• Wat heeft jouw verveelde deel nodig om je beter te voelen?

Voor extra krediet: Werk met de Veranderdriehoek! Waar staat verveling op de Veranderdriehoek? Als je je verveelde deel aan de kant schuift, welke onderliggende emoties zou je dan kunnen ervaren? Als je ze eenmaal hebt benoemd, kun je ze dan valideren zonder jezelf te veroordelen?

A+ voor het proberen!

(Patiëntgegevens gewijzigd om vertrouwelijkheid te beschermen)