Een van de magische dingen die digitale fotografie ons biedt, is de mogelijkheid om een beeld direct te bekijken op de achterkant van onze camera’s, of in een elektronische zoeker.
Een mogelijke fout die digitale fotografen vaak maken is dat ze de belichting beoordelen op basis van het gereproduceerde beeld. Waarom kan dit een fout zijn? Zowel de LCD als de EVF van uw camera hebben waarschijnlijk een instelbare helderheid. Het kan ook zijn dat u uw foto’s bekijkt in fel zonlicht of in het pikkedonker ’s nachts. Net als bij het bekijken van een computerscherm op het werk, of een televisie bij u thuis, hebben omgevingslicht, schermhelderheid en andere factoren invloed op het beeld dat u bekijkt.
U moet uw LCD-scherm evalueren op compositie en kijken of uw scherptediepte, scherpte en bewegingsonscherpte of het bevriezen van actie is waar u naar streefde. Natuurlijk, als je de belichting volledig hebt gemist, kun je dat zien in een extreem heldere of donkere foto.
Dus, hoe kunnen we onze belichting fijn afstellen als we niet kunnen vertrouwen op wat onze ogen zien op de gereproduceerde foto? Het antwoord is: het histogram. Gelukkig voor ons hebben de fabrikanten van digitale camera’s ons het histogram gegeven als hulpmiddel om de belichting op een digitale foto nauwkeuriger te beoordelen.
Histogram(men) van de camera)
| Kleurenhistogrammen |
De meeste moderne digitale camera’s hebben vier histogrammen. Het eerste is het helderheidshistogram dat de algehele helderheid van een scène weergeeft. Dit histogram heeft meestal een monochromatische weergave – ofwel witte gegevens op een zwarte grafiek, of vice versa. De andere drie histogrammen zijn de kleurhistogrammen, die de rood-, groen- en blauwgevoelige pixels op de sensor weergeven. Deze histogrammen worden over het algemeen in hun respectieve kleur weergegeven.
(Het kan helpen uw digitale camera bij u te hebben terwijl u dit artikel leest, zodat u kunt uitvinden hoe u het histogram van uw camera kunt vinden en interpreteren. Digitale camera’s van verschillende fabrikanten hebben verschillende menu’s, interfaces en instellingen die bepalen wanneer en waar uw histogram of histogrammen worden weergegeven. Raadpleeg de handleiding van uw camera of een online bron om het histogram van uw camera te gebruiken.)
Nu u uw histogram hebt gevonden, hoe leest u het?
Dit voorbeeld toont een mooie foto met middentonen. Het donkere gebied aan de bovenkant verschijnt als een piek aan de linkerkant van het histogram, maar het loopt niet helemaal door tot de linker rand van de grafiek.
Hoe lees je het histogram
Vooreerst zit er een enorme hoeveelheid wiskunde achter het histogram. Gelukkig voor fotografen met wiskunde-uitdagingen, zoals ik, hoef je daar niets van te weten. Voor degenen onder jullie die van getallen houden, zal ik proberen er een paar in het artikel te verwerken, maar weet dat de getallen achter de grafiek niet van belang zijn voor het aflezen ervan op je camera. Als de getallen van cruciaal belang waren voor de vertaling van de gegevens, dan zouden de grafieken voorzien zijn van getallen op het etiket. Maar er zijn waarschijnlijk meer dan een paar websites en handleidingen die in de wiskundige afgrond duiken van bitdieptes, dynamische bereiken, en enkele andere bronnen van de wiskunde achter het histogram. Persoonlijk houd ik me liever bezig met de praktische toepassingen van het histogram. Als je meer wilt weten, laat het me weten in de commentaar sectie aan het eind van het artikel, en we kunnen wat nerd-outs doen! OK, terug naar het histogram
De horizontale (X) as van dit histogram toont de helderheid van de afbeelding, van zuiver zwart aan de linkerrand van de grafiek tot zuiver wit aan de rechterrand. De groei op de verticale (Y) as geeft de relatieve hoeveelheid licht aan voor de gegeven luminantie. Om de werking met een extreem voorbeeld te illustreren: neem een foto met de lensdop op en u krijgt een histogram met één piek, van onder naar boven, aan de linkerrand van het histogram. In het tegenovergestelde geval, neem een lange belichting op een zonnige dag en je zult een piek aan de rechterkant krijgen. Een foto met een uitgebalanceerde belichting vertoont een “bult” in het middengebied van de grafiek die afneemt naarmate je van links naar zwart of van rechts naar wit gaat.
Dit middengebied van het histogram is voor de middentoon luminantie – het grijze gebied (de grijze gebieden) tussen zwart en wit. Je hebt misschien wel eens gehoord van “50 tinten grijs”. Als uw camera 8-bits sampling gebruikt, heeft hij 255 grijstinten. Als je getallen moet visualiseren, de X-as van het histogram gaat van 0 (zwart) naar 255 (wit) als je van links naar rechts gaat.
Om het histogram effectief te gebruiken, moet je drie dingen weten:
- Hoe je het histogram moet lezen (dat ga je zo leren).
- De scène-het bewustzijn van de helderheid, duisternis en contrast van de scène die je fotografeert is nodig.
- Jouw doel-De “juiste” belichting of “perfecte” spreiding van middentonen is niet het doel van elke fotograaf voor elke foto. Weet wat je probeert te produceren.
Laten we deze drie dingen wat nader toelichten.
Hoe je het moet lezen: Het histogram laat je in principe de helderheid van een beeld zien. Als je een foto maakt en het grootste deel van de grafiek naar rechts ziet staan, betekent dit dat je een foto met veel hoge tonen hebt gemaakt die overbelicht kan lijken. Omgekeerd, een histogram met de gegevens overwegend aan de linkerkant, is een “low-key” beeld dat onderbelicht kan lijken. Als u een opname maakt van een scène met een hoog contrast (zeer donkere en lichte gebieden), ziet u wellicht een U-vormig histogram. Er zijn bijna oneindig veel combinaties van licht en donker die in het histogram kunnen worden geregistreerd.
Hier ziet u een low-key foto en het bijbehorende histogram. U ziet dat het “gewicht” van het histogram zich aan de linkerkant van de grafiek bevindt en dat het snel taps toeloopt naarmate u naar het midden gaat. De bult in het midden komt overeen met de verlichte gebieden onder de banken. Merk op dat de gegevens nauwelijks de linkerrand van het histogram raken. Dat zou wijzen op clipping van de schaduwdetails.
De scène: Ik vind dit belangrijk, en iets wat ik niet veel besproken zie bij het onderwerp belichting en histogrammen. Als je ’s nachts een foto maakt van een gebouw en de helft van je foto is een lucht zo zwart als een ravenvleugel om middernacht, dan kun je een grote piek aan de linkerrand van je histogram verwachten. Omgekeerd, als de zon in je foto staat, bereid je dan voor op een piek aan de rechterkant. Als je foto’s maakt van een scène met donkere schaduwen of fel zonlicht, moet je dit verwachten op het histogram en moet je niet verbaasd zijn als de pieken aan de rechter- of linkerrand verschijnen.
Jouw doel: Voor degenen onder jullie die mijn artikel over “Het diafragma begrijpen” hebben gelezen, zijn jullie bekend met mijn gedachten over de term “goed” als het gaat om belichting. Veel gidsen zullen zeggen dat een bepaald histogram een juiste belichting laat zien. “Juist” is subjectief en fotografie is kunst. Kunst is subjectief. Als je artistieke visie een overbelichte of onderbelichte foto is, en je veroorzaakt dat effect opzettelijk voor je foto, dan is “goed” wat je hebt bereikt.
Hier zie je een voorbeeld van het U-vormige histogram dat wordt veroorzaakt door een foto met een hoog contrast. De band van LED-lampjes in het midden van het kader en de heldere voorgrond geven het histogram een korte piek aan de rechterkant, terwijl de meerderheid van de pixels donker is, en dit wordt weerspiegeld door de massa aan de linkerkant van het histogram.
Dus, je neemt die drie elementen – kennis van wat het histogram je laat zien, kennis van de scène die je vastlegt, en kennis van de uiteindelijke foto die je wilt maken – en dan kijk je naar het histogram en evalueert hoe en of je je belichting voor de volgende foto wilt aanpassen door je diafragma, sluitertijd, ISO aan te passen, of door de scène opnieuw samen te stellen om de hoeveelheid donkere of lichte delen in de foto te verminderen.
Naast persoonlijke artistieke doelen, is de grootste reden om de belichting aan te passen, gebaseerd op histogramgegevens, als je histogram je vertelt dat je het vreselijke, vervelende en ongelukkige fenomeen hebt ervaren dat bekend staat als “clipping.”
Clipping
De digitale sensor van je camera is veel beperkter dan het menselijk oog in zijn vermogen om informatie te verzamelen van een scène die zeer heldere en zeer donkere gebieden bevat – een scène met een breed “dynamisch bereik.” In de fotografie wordt dynamisch bereik gedefinieerd als de verhouding tussen de maximale en minimale gebieden van luminantie in een bepaalde scène. Tenzij u de belichting handmatig regelt, zal de camera zijn uiterste best doen om een beeld te maken dat is belicht voor een zo groot mogelijk bereik van licht en donker in een scène. Vanwege het beperkte dynamische bereik van de sensor, kan deze oplossing leiden tot een foto met pikzwarte schaduwen of puur witte hooglichten.
Een piek die de linkerrand van het histogram raakt, betekent dat er sprake is van schaduw clipping. De donkere delen van het beeld bevinden zich buiten het dynamische bereik van de camera, zodanig dat de camera geen informatie meer uit die gebieden kan halen. De camera zegt: “Door het grootste deel van het beeld te belichten, heb ik een deel van de foto zo donker gemaakt dat ik daar niets kan zien, dus noem ik het maar puur zwart.” Pieken die de rechterrand raken zijn representatief voor de camera die het tegenovergestelde zegt: “Als ik belicht voor het grootste deel van het beeld, is dit ene gebied zo helder dat ik niet kan zeggen of er een object in dat gebied is, dus noem ik het puur wit.”
|
Hier is een gesimuleerde (nee, ik heb de belichting niet opgeblazen!) highkey-opname. Alle gegevens in het histogram zijn naar rechts verschoven en – oeps – er is ook sprake van highlight clipping! |
Hier is dezelfde opname, zoals die is gemaakt, die een low-key belichting laat zien. Let op de piek aan de rechterkant, die overeenkomt met de belichting door de gloeilampen, die in het histogram te zien is en clipping laat zien. Dit is een goed voorbeeld van de verborgenheid van highlight clipping, omdat er vrijwel geen opbouw is van helderdere delen die leiden tot de piek aan de rechterrand van het histogram. We hebben ook wat schaduw clipping. In dit soort scenario’s is er eigenlijk geen manier om clipping aan één of beide randen te vermijden. Je hoeft alleen maar de belichting aan te passen om het gewenste effect te krijgen. Je eigen ogen kunnen in de schaduwen kijken zonder verblind te worden door het licht. |
Clipping betekent, helaas, het verlies van gegevens van dat deel van de foto. Digitale camera’s staan bekend om hun vermogen om details uit donkere schaduwgebieden van een foto te halen, maar zodra het histogram de linkerrand raakt, zijn die gegevens zo goed als verloren in een zwarte afgrond, en zal geen enkele nabewerking nog details uit die schaduwen kunnen halen. Gebieden met zuiver wit zijn ook zuiver wit op je scherm of op een afdruk.
Schaduw clipping is meestal goed te zien op het histogram, omdat er meestal een opeenhoping van gegevens aan de linkerkant van de schaal is die de linkerrand bereikt. Highlight clipping kan iets subtieler zijn, vooral bij nachtopnamen, omdat slechts een klein aantal pixels in de foto uitvergrote highlights kunnen zijn. Let op de smalle piek aan de rechterrand van het histogram. Veel van de huidige digitale camera’s hebben een knipperende highlight-indicator of “blinkies”-functie die de opgeblazen lichte en/of donkere gebieden van een voorvertoning van een foto doet knipperen zodat de fotograaf zonder het histogram kan zien dat gebieden verloren zijn gegaan in zwart of wit. Een goede gewoonte is om zowel de blinkies als het histogram te gebruiken, zodat u kunt beoordelen welke delen van de foto’s zijn geclipt en of u de belichting wilt aanpassen om dit bij de volgende opname te voorkomen. Je kunt het natuurlijk ook zo laten en naar je volgende mooie foto gaan en de schaduwen of hooglichten accepteren. Soms, afhankelijk van de scène en het dynamisch bereik van je camera, zal er geen praktische oplossing zijn voor het clippen; als je echter je belichting kunt aanpassen om clippen te voorkomen, doe dat dan vooral.
Herken je dat RGB-histogram nog dat ik noemde? Nou, in principe toont het de verdeling en clipping in de rode, groene of blauwe kanalen. Let goed op de RGB histogrammen, want het kan zijn dat de kleuren in een of meer kanalen clippen, terwijl het luminantie histogram geen clipping laat zien. Deze “verborgen” clipping kan van groot belang zijn voor uw foto, afhankelijk van uw fotografische visie voor de foto.
Een ander ding om te vermelden: het histogram en de blinkies zijn meestal gebaseerd op een JPEG-weergave van uw foto. Als je een raw-bestand maakt, zal het werkelijke beeld een iets groter dynamisch bereik hebben en de clipping, als die er is, zou moeten worden verminderd.
Samenvattend, het histogram is een opmerkelijk gereedschap om in je gereedschapskist te hebben en een van de vele geschenken die de digitale fotografie heeft geschonken aan fotografen van alle niveaus. Wanneer je je foto’s bekijkt, zorg er dan voor dat je je belichtingsaanpassingen baseert op de histogramgegevens, kijk uit naar clipping en blinkies, en beoordeel een belichting niet op basis van de voorbeeldfoto.