Categorie: Aardwetenschappen
gepubliceerd: 15 april 2015
In de zin dat het ondergronds water vindt, werkt waterwichelen niet. Bij wichelroedelopen wordt beweerd dat iemand ondergrondse waterbronnen kan lokaliseren zonder gebruik te maken van wetenschappelijke instrumenten. Meestal houdt de wichelroedeloper stokken of wichelroedes vast en loopt rond in de hoop dat de staven een dip maken, trillen of kruisen als hij over het ondergrondse water loopt. De wichelroedes bewegen inderdaad, maar niet als reactie op iets onder de grond. Zij reageren eenvoudig op de willekeurige bewegingen van de persoon die de staven vasthoudt. De staven worden gewoonlijk in een positie van onstabiel evenwicht gehouden, zodat een kleine beweging wordt versterkt tot een grote beweging. De bewegingen van de staafjes lijken niet voort te komen uit de kleine trillingen in de armen van de wichelroedeloper, omdat deze trillingen zo klein zijn en de bewegingen van de staafjes zo groot. Vanuit de onjuiste veronderstelling dat de bewegingen van de staafjes niet voortkomen uit de kleine willekeurige trillingen van de armen van de wichelroedeloper, maken mensen vervolgens de onlogische sprong dat de bewegingen daarom moeten worden veroorzaakt door iets krachtigs dat zich buiten het gezichtsveld bevindt, namelijk ondergronds water. Aangezien het succesvol lokaliseren van ondergronds water een boer de moeite kan besparen van het graven van meerdere putten die uiteindelijk droog komen te liggen, en aangezien wetenschappelijke benaderingen duur kunnen zijn, is er een sterke stimulans voor mensen om te willen dat wichelroedelopen werkt.
Onstabiel evenwicht beschrijft een toestand waarin alle krachten op een voorwerp opheffen, maar de geringste afwijking van het evenwichtspunt veroorzaakt dat het voorwerp wegvliegt. Bijvoorbeeld, als je een knikker precies op de bovenste rand van een scherp geribbeld dak legt, zal de knikker daar onbeweeglijk blijven zitten omdat de krachten die hem naar beneden trekken aan beide kanten van het dak opheffen. Als er echter een klein briesje langs de knikker waait, zal het de knikker een kleine stoot geven in de richting van één kant van het dak. De krachten heffen elkaar niet langer op en de knikker schiet naar één kant van het dak. Omdat de knikker zich in een onstabiele evenwichtstoestand bevond, kon de zwaartekracht een voor de mens onzichtbare kleine beweging (het stootje van het zachte briesje) versterken tot een grote beweging (de knikker die langs de zijkant van het dak naar beneden rolt). Met het blote oog lijkt het alsof er slechts aan één kant van het huis een krachtbron bestaat die de knikker naar zich toe trekt. Als we het concept van onstabiel evenwicht niet zouden begrijpen, zouden we geneigd kunnen zijn te zeggen dat er alleen aan die ene kant van het huis ondergronds water is dat de knikker naar die kant trekt. Het geloof in radiësthesie berust op dit soort misverstanden.
In veel gebieden in de wereld lijkt radiësthesie echt te werken. In zulke gebieden leidt de plaats die de wichelroedeloper aanwijst inderdaad naar een productieve bron. In dergelijke gebieden bevindt het grondwater zich echter zo dicht aan de oppervlakte dat elke locatie een productieve put zal opleveren. De situatie is als het vullen van een doos met alleen groene sokken en dan een goochelaar vragen zijn ogen te sluiten en zijn magische krachten te gebruiken om een groene sok in de doos te vinden. Als een systeem vanaf het begin in het geheim op 100% succes is afgesteld, zal elke methode die we gebruiken succesvol lijken. Het U.S. Geological Survey zegt: “De natuurlijke verklaring voor ‘succesvol’ waterpeilen is dat in veel gebieden het ondergrondse water zo dicht bij het landoppervlak aanwezig is, dat het moeilijk zou zijn een put te boren en geen water te vinden. In een gebied met voldoende regenval en een gunstige geologie is het moeilijk om niet te boren en water te vinden!”
Het geloof in radiësthesie gaat meestal uit van het misverstand dat ondergronds water bestaat uit grote ondergrondse rivieren die door spelonken stromen. In deze denkwijze zou een plek op een boerderij een goede locatie zijn om een put te boren omdat die in het verlengde van de ondergrondse rivier ligt, terwijl een andere plek 20 meter verderop een slechte locatie zou zijn omdat die de ondergrondse rivier mist. In werkelijkheid stroomt het meeste ondergrondse water niet in rivieren, maar stroomt het overal doorheen de minuscule poriën en scheuren in de rotsen. In elk klimaat met een gemiddelde hoeveelheid neerslag zal er altijd water te vinden zijn als je diep genoeg graaft. De vraag die je daarom moet stellen is niet: “Op welke plek op mijn boerderij zit er water onder? Op elke plek is water te vinden. De juiste vraag is: “Hoe diep moet ik graven om onder de waterspiegel te komen?” Een andere belangrijke vraag bij het boren van een put is: “Bevat mijn grond het juiste soort gesteente dat zijn water snel genoeg zal afgeven om mijn put te vullen?” Zelfs als er water in de grond zit, kan een dicht gesteente met kleine poriën zijn water te langzaam afgeven om nuttig te zijn.
Verschillende gecontroleerde wetenschappelijke studies van de laatste honderd jaar hebben herhaaldelijk aangetoond dat waterpijlen niet werken. Zo werden in 1990 30 “deskundige” wichelroedelopers uitgenodigd in Kassel, Duitsland om hun bekwaamheid te laten testen in een onderzoek georganiseerd door James Randi. Pijpen met stromend water werden op bekende plaatsen onder de grond begraven en de wichelroedelopers werden getest op hun vermogen om vast te stellen of er water door de pijpen stroomde. Allen slaagden er niet in beter te doen dan lukraak te gokken. In het boek Carl Sagan’s Universe, geredigeerd door Yervant Terzian en Elizabeth Bilson, beschrijft James Randi de tests:
Toen we daar waren ontwierpen we een reeks tests, zoals ik in vele landen over de hele wereld heb gedaan, om de gevorkte stok of de slinger of de kleerhangerdraden of wat dan ook te testen. Sommige mensen doen het met hun handen. En we hebben dat twee jaar geleden in Kassel, Duitsland, gedaan, een zeer definitieve reeks tests, en natuurlijk bleek daaruit dat de wet van gemiddelden heel goed werkt, maar wichelroedelopen niet.
Onderwerpen: wichelroedelopen, grondwater, hydrologie, onstabiel evenwicht, water, waterwichelroedelopen