Hopewell-cultuur: Terpenbouwers van het Midwesten

De mensen die tot de “Hopewell-cultuur” worden gerekend, bouwden enorme aardwerken en talrijke terpen en vervaardigden kunstwerken waarvan de betekenis moderne archeologen vaak ontgaat.

Deze “Hopewell-cultuur” bloeide tussen ongeveer 1 n.Chr. en 500 n.Chr. De naam Hopewell “is niet de naam van een inheemse Amerikaanse stam of etnische groep. Het is een archeologische cultuur die wordt gedefinieerd op basis van overeenkomsten in artefacten en architectuur,” schreef Brad Lepper, conservator archeologie bij de Ohio History Connection, in het boek “Ohio Archaeology” (Orange Frazer Press, 2005).

Vele Hopewell-sites bevinden zich in wat nu zuidelijk Ohio is. “Vergelijkbare artefacten en grafheuvels en omheiningen, schijnbaar verwant aan de Hopewell cultuur, worden gevonden van zuidelijk Ontario tot Florida en van Missouri tot de westelijke flanken van het Appalachen gebergte,” schreef Lepper.

De naam “Hopewell” komt van “Mordecai Hopewell, een veteraan van de Confederatie in de Burgeroorlog,” schreef Lepper, die opmerkte dat Hopewell “eigenaar was van de boerderij in Ross County die een spectaculaire groep terpen en aardwerken omvatte die de typelocatie werden voor de Hopewell cultuur.”

De mensen van de Hopewell cultuur gebruikten geen schrijfsysteem en het is niet bekend of zij zichzelf bij een gemeenschappelijke naam noemden of bij veel verschillende namen.

Emense bouwwerken

De mensen van de Hopewell-cultuur bouwden immense bouwwerken, vaak van aarde, waarvan het doel een bron van discussie blijft onder archeologen.

Tussen 1 en 500 na Christus bouwden de mensen van de Hopewell-cultuur “een groot en uitgebreid complex van aarden terpen, muren, greppels en vijvers in de zuidelijk stromende afwateringen van de vallei van de Ohio-rivier,” schreef Mark Lynott, de voormalige manager en toezichthoudend archeoloog van het Midwest Archaeological Center, in zijn boek “Hopewell Ceremonial Landscapes of Ohio” (Oxbow Books, 2014).

“De bouw van al deze grote ceremoniële landschappen werd uitgevoerd gedurende vier of meer eeuwen, en weerspiegelt een verbazingwekkend niveau van sociale stabiliteit en maatschappelijke toewijding aan monumentale en ceremoniële bouw,” schreef Lynott, die in 2014 overleed.

De bouwwerken, waarvan sommige nu verwoest of gedeeltelijk verwoest zijn, waren immens. Enkele van de best bewaarde Hopewell-structuren bevinden zich in het Hopewell Culture National Historic Park. Een voorbeeld van een bewaard gebleven aardwerk in het park heeft de vorm van een “parallellogram van 549 meter lang aan de oost- en westzijde en 853 meter lang aan de noord- en zuidzijde”, aldus de National Park Service (NPS) op haar website. Binnen dit grote aardwerk bevindt zich een reeks terpen en kleinere aardwerken. Zij vormen een complex landschap dat zich moeilijk in geschrift laat beschrijven.

Dit grote aardwerk is slechts een van de honderden grote bouwwerken die de mensen van de Hopewell cultuur hebben gebouwd. Veel van deze structuren zijn nog niet in detail bestudeerd. “Gezien het grote aantal sites dat tussen 1 n.Chr. en 450 n.Chr. in zuidelijk Ohio is gebouwd, heeft slechts een zeer klein aantal van deze sites meer dan oppervlakkige aandacht gekregen van de archeologische gemeenschap,” schreef Lynott.

In een artikel dat is gepubliceerd in het Ohio Archaeology boek, rapporteerde adviserend archeoloog Frank Cowan van F. Cowan & Associates hoe zijn team een cirkelvormige structuur ontdekte en bestudeerde die was gemaakt van houten palen, die zijn team “Woodhenge” noemde. Deze structuur had “172 grote paalgaten die een bijna perfecte cirkel vormden met een diameter van 80 meter,” schreef Cowan. Elk paalgat was “groot genoeg om palen ter grootte van kleine telefoonpalen te bevatten.” Het team ontdekte dat het bouwwerk zo’n 1800 jaar geleden werd gebouwd en dat er een reeks huizen in de buurt stonden die slechts kortstondig werden bewoond, alsof mensen alleen lang genoeg bij “Woodhenge” verbleven om een specifieke gebeurtenis bij te wonen. Wat er bij deze gebeurtenis is gebeurd, is onzeker.

Het doel van de immense bouwwerken die de mensen van de Hopewell-cultuur bouwden, is niet helemaal duidelijk. “De grote aarden omheiningen en hun bijbehorende landschappen lijken multifunctionele plaatsen te zijn geweest waar mensen elkaar misschien ontmoetten voor spelen, ceremonies, rituelen, handel, of om nieuws uit te wisselen,” schreef Lynott. Sommige van deze structuren kunnen een astronomische betekenis hebben gehad. Een reeks van aardwerken en terpen in Newark, Ohio, heeft uitlijningen met de maan en de zonnewende zon, schreven Ray Hively en Robert Horn, professoren aan het Earlham College in Richmond, Indiana, in een paper gepubliceerd in 2014 in de Midcontinental Journal of Archaeology.

Enkele artefacten die werden gevonden tijdens een archeologische opgraving in 2013 in Hopewell Culture National Historic Park. (Image credit: NPS)

De Hopewell-mensen

Veel vragen moeten nog worden beantwoord over hoe de mensen waren die deze immense bouwwerken bouwden. Lynott schreef dat archeologen niet zeker weten waar al deze mensen woonden en of ze boeren waren of dat ze jaagden en foerageerden voor voedsel. “Inzicht in hoe en waar de mensen woonden die de Ohio Hopewell ceremoniële landschappen bouwden, moet nog volledig worden opgelost,” schreef hij. Archeologen hebben zich bij hun opgravingen geconcentreerd op de immense bouwwerken, maar hebben minder aandacht besteed aan de nederzettingen waar de mensen woonden.

Uit de artefacten die bij de Hopewell-bouwwerken en -begravingen in Ohio zijn gevonden, blijkt dat de mensen van de Hopewell-cultuur in staat waren om materiaal te importeren uit verafgelegen plaatsen in Noord-Amerika. Dit omvatte “obsidiaan en grizzly beer tanden uit de Rocky Mountains, koper uit de noordelijke Grote Meren, mica en kwarts kristallen uit de Appalachen en een reeks van haaientanden, barracuda kaken en schelpen uit de kust van Florida,” schreef Lynott.

De Hopewell-bevolking was zelfs in staat ijzer te bemachtigen dat uit een meteoor in Minnesota was gehamerd, meldde een team van onderzoekers in een artikel dat onlangs in het Journal of Archaeological Science is gepubliceerd. Dit “meteorietmetaal vertegenwoordigt de meest exotische grondstof die tijdens de Midden-Houtlandperiode in Oostelijk Noord-Amerika werd gebruikt,” schreef het onderzoeksteam in hun artikel.

Het volk van de Hopewell-cultuur lijkt echter niet politiek verenigd te zijn geweest, maar bestond in plaats daarvan uit een groot aantal kleine groepen die autonoom waren. “Hoewel deze kleinschalige samenlevingen verbonden kunnen zijn geweest door gemeenschappelijke ideologieën of geloofssystemen, is hun lokale autonomie duidelijk zichtbaar in de grote diversiteit in landschapsbouw en de kenmerken van de grote omheiningen,” schreef Lynott.

De kunstwerken die de Hopewell-bevolking achterliet, bieden een inkijkje in hun overtuigingen. “Veel van deze kunst presenteerde iconische beelden van elegante eenvoud en verbluffende kracht, zoals de mica of koperen uitsnijdingen van open mensenhanden of vogeltanden,” schreef Lepper. “Dergelijke symbolen moeten voor de deelnemers aan deze Hopewell-cultuur net zo suggestief zijn geweest als het christelijke kruis, de islamitische sikkel of de joodse ster voor moderne gelovigen…”

De kunstwerken die het Hopewell-volk achterliet, en die vandaag de dag in veel musea te zien zijn, omvatten houtsnijwerk op tabakspijpen. Veel van deze tabakspijpen tonen vogels, otters en kikkers. Dieren speelden inderdaad een belangrijke rol in het leven en het geloof van het Hopewell-volk. In 2015 maakten onderzoekers bekend dat ze bewijs hadden gevonden dat een bobcat als huisdier werd gehouden en onder een grafheuvel werd begraven terwijl hij een halsband droeg.

Een koperen uitsnede van een gestileerde vogel, gemaakt door de mensen van de Hopewell Cultuur meer dan 2000 jaar geleden. Deze koperen beeltenis werd in de jaren twintig van de vorige eeuw gevonden op het terrein van het Hopewell Culture National Historic Park. (Image credit: NPS)

Geboorte & ‘instorting’

Voordat de Hopewell-cultuur ontstond, waren er een aantal andere archeologische culturen, zoals de Adena-cultuur, die ook terpen en aarden structuren bouwden in wat nu zuidelijk Ohio is. Sommige archeologen denken dat de Hopewell-cultuur uit de Adena-cultuur is voortgekomen, en dat de mensen van de Hopewell-cultuur grotere en talrijkere terpen bouwden en meer handelsgoederen over lange afstanden invoerden.

De Hopewell-cultuur floreerde tot zo’n 1500 jaar geleden, toen plotseling alles anders werd. “In een korte tijdspanne stopten de mensen met het bouwen van monumentale ceremoniële centra, zij verminderden drastisch hun kunstproductie, zij verwierven veel minder exotische materialen en hun interactiesferen krompen zich tot kleine gebieden rondom dorpen die vaak zelf omringd waren door palissademuren,” schreef Lepper in zijn boek. Hij merkte op dat deze palissaden gebouwd lijken te zijn ter verdediging tegen aanvallen, een aanwijzing dat de hoeveelheid conflicten toenam. Archeologen weten niet waarom de conflicten toenamen of waarom de andere veranderingen die het einde van de Hopewell-cultuur markeerden, plaatsvonden.

Heden ten dage steunt de staat Ohio een poging om enkele van de enorme aardwerken die door de Hopewell-cultuur zijn gebouwd, tot UNESCO-werelderfgoed te laten verklaren.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *