Heading

Top dingen om te weten

• Prolactine is een hormoon dat het meest bekend is voor het stimuleren van de lactatie (moedermelkproductie), maar het is ook betrokken bij functies als ovulatie, voortplanting, immuniteit, en de vorming van bloedcellen
• Hyperprolactinemie is een aandoening waarbij er een abnormaal hoge hoeveelheid prolactine in het lichaam aanwezig is
• Mensen met hyperprolactinemie kunnen last hebben van onregelmatige of afwezige menstruaties, abnormale afscheiding van moedermelk, onvruchtbaarheid, en seksuele bijwerkingen

Wat is hyperprolactinemie?

Hyperprolactinemie (hyper – prolactine – emie) is een aandoening waarbij er meer prolactine in het lichaam aanwezig is dan normaal. Prolactine is een hormoon dat voornamelijk wordt geproduceerd in de hypofyse – een kleine hormoon afscheidende klier aan de basis van de hersenen (1,2). Prolactine speelt een rol bij veel lichaamsfuncties, waaronder de ovulatie, de voortplanting, de immuniteit en de vorming van bloedcellen, maar is vooral bekend om zijn rol bij het stimuleren van de lactatie (productie van moedermelk) (1,2).

Onbeheerde hyperprolactinemie kan de vruchtbaarheid en de botdichtheid beïnvloeden, wat kan leiden tot osteoporose (1,2). Het kan in sommige gevallen ook neurologische symptomen veroorzaken (1,3). Vroegtijdige diagnose en behandeling kunnen de risico’s en complicaties van deze aandoening helpen verminderen.

Symptomen: Wat u zou kunnen merken als u hyperprolactinemie heeft

Hyperprolactinemie heeft de neiging om de voortplantingsorganen en -functie het meest merkbaar aan te tasten. Dit komt doordat prolactine het luteïniserend hormoon (LH) en het follikelstimulerend hormoon (FSH) onderdrukt (2). .

Een persoon met hyperprolactinemie kan last hebben van:

• lange of onregelmatige cycli
• anovulatie (wanneer een eicel niet vrijkomt tijdens een menstruatiecyclus
• amenorroe (afwezigheid van menstruaties)
• oligomenorroe (onregelmatige menstruaties)
• onvruchtbaarheid
• de productie en afscheiding van moedermelk
• seksuele bijwerkingen
• hirsutisme (abnormale haargroei)
• neurologische verschijnselen, zoals hoofdpijn of problemen met hun gezichtsvermogen (zeldzaam)(1-3).

Postmenopauzale mensen en mensen van alle geslachten kunnen ook hyperprolactinemie hebben, hoewel hun symptomen kunnen verschillen (1).

Oorzaken: Waarom hyperprolactinemie voorkomt

Hyperprolactinemie kan worden veroorzaakt door andere medische aandoeningen die hormonale onevenwichtigheden in het lichaam veroorzaken, gezwellen op de hypofyse, en sommige medicijnen (1,3). Ongeveer 2 op de 5 gevallen van hyperprolactinemie hebben geen bekende oorzaak (1).

Pituitary gland

Hormonale storing van of schade aan de hypofyse kan hyperprolactinemie veroorzaken (2) (1,3). De hypofyse en de hypothalamus (het hormoonbesturingscentrum van uw hersenen) werken samen om veel hormonen in het lichaam te reguleren, waaronder prolactine. Sommige mensen ontwikkelen een kleine tumor in hun hypofyse, een prolactinoom, waardoor er meer prolactine vrijkomt. Deze tumoren zijn zeldzaam. Ongeveer 3 tot 5 mensen op elke 10.000 mensen hebben een prolactinoom (4-8).

Schade aan de hypofyse kan worden veroorzaakt door tumoren of cysten, lichamelijk trauma, of andere syndromen of ziekten, zoals de ziekte van Cushing (1,3).

Hormonale en metabolische aandoeningen

Schade aan andere delen van het lichaam kan ook van invloed zijn op de prolactineproductie. Met name ziekten van of schade aan de nieren, lever en schildklier kunnen hyperprolactinemie veroorzaken (1,3).

Hyperprolactinemie wordt ook in verband gebracht met andere voortplantingsstoornissen, zoals amenorroe en polycysteus ovariumsyndroom (PCOS) (1). Bijna 1 op de 6 mensen met PCOS heeft hyperprolactinemie (1,9,10).

Het gedrag van een persoon kan hyperprolactinemie veroorzaken. Stress, slaapgebrek en intensieve lichaamsbeweging kunnen de normale werking van uw hormonen verstoren, waardoor de aandoening ontstaat (1,3,11).

Medicijnen

Medicijnen kunnen hyperprolactinemie veroorzaken. Deze omvatten:

• Psychotrope medicijnen, zoals dopamine-blokkerende psychotrope/antipsychotische middelen
• Narcotica, zoals opioïden
• Drugs die worden ingenomen om maagzweren of hoge maagzuurniveaus te behandelen
• Estrogeen-bevattende medicijnen, hoewel dit slechts in geringe mate voorkomt en zelden behandeling behoeft (1-3).

Zwangerschap en borstvoeding

Een hoog niveau van prolactine in het lichaam is normaal tijdens en na de zwangerschap, en tijdens het geven van borstvoeding (1-3).

Hoe wordt hyperprolactinemie gediagnosticeerd?

Hyperprolactinemie wordt meestal gediagnosticeerd door middel van bloedonderzoek (1,3). Als een persoon positief test op hyperprolactinemie maar geen klinische symptomen heeft, is het mogelijk dat de test macroprolactinen oppikt, of prolactinemoleculen die groter zijn dan normaal (3,11). Deze vorm van prolactine beïnvloedt uw lichaam anders, dus beheer en behandeling kunnen verschillen of niet nodig zijn, afhankelijk van de situatie.

Hyperprolactinemie behandelingen

Medicatie: Voor hyperprolactinemie veroorzaakt door medicatie, kan een zorgverlener aanraden om een nieuw medicijn te proberen, of een ander medicijn toe te voegen om enkele van de effecten van de eerste medicatie te compenseren (3). In deze gevallen is het belangrijk om zorgen en voorkeuren met betrekking tot bijwerkingen en het beheer van andere gezondheidsproblemen te bespreken.

Voor hyperprolactinemie veroorzaakt door een goedaardige tumor op de hypofyse (prolactinoom), kan een zorgverlener medicijnen aanbevelen die de dopaminefunctie beïnvloeden (dopamine-agonisten). Hij kan ook hormoontherapie voorstellen, hetzij in de vorm van hormonale anticonceptiemiddelen, hetzij in de vorm van hormoonvervangingstherapie (HRT) (1,3).

Chirurgie: In gevallen waarin medicatie of hormonen de tumor niet kunnen behandelen, kan een zorgverlener een operatie aanbevelen (1,3). Bij de behandeling van deze oorzaak van hyperprolactinemie is het belangrijk dat de zorgverlener op de hoogte is van iemands zwangerschapsstatus en zwangerschapsintenties, omdat sommige medicijnen die worden gebruikt om de tumoren te behandelen invloed kunnen hebben op de zwangerschap of de zich ontwikkelende foetus (1,3).

Wat bij te houden in Clue

Essentieel om bij te houden

• Bloedingspatronen
• Hoofdpijn

Hulpzaam om bij te houden

• Aanpasbare tabbladen: abnormale borstafscheiding

Download Clue om uw menstruatiecyclus bij te houden