Heading

James Naismith

Biografische gegevens

Geboren

November 6, 1861
Almonte, Ontario, provincie Canada

Overdorven

28 november 1939 (78 jaar oud)
Lawrence, Kansas, V.S.S.

Alma mater

McGill University

Record als hoofdcoach

Overall

55-60

Verwezenlijkingen en onderscheidingen

Onderscheidingen

Basketball Hall of Fame
Ingesteld in 1959

College Basketball Hall of Fame
Ingesteld in 2006

James Naismith (6 november, 1861 – 28 november 1939) was een Canadese en genaturaliseerde Amerikaanse sportcoach en innovator. Naismith vond in 1891 de basketbalsport uit. Er wordt ook gezegd dat hij de eerste voetbalhelm introduceerde. Naismith schreef het oorspronkelijke regelboek voor basketbal en startte het basketbalprogramma van de Universiteit van Kansas. Hij maakte nog mee dat basketbal in 1904 een Olympische demonstratiesport werd en een officieel evenement op de Olympische Zomerspelen van 1936 in Berlijn.

Hij gaf les aan de Universiteit van Kansas (KU) en was van 1898 tot 1907 parttime basketbalcoach. Hij was ook de Athletic Director voor de Kansas Jayhawks, de sportteams van KU.

Naismith is lid gemaakt van de Canadian Basketball Hall of Fame, de Canadian Olympic Hall of Fame, de Canadian Sports Hall of Fame, de Ontario Sports Legends Hall of Fame, de Ottawa Sports Hall of Fame, de McGill University Sports Hall of Fame, de Kansas State Sports Hall of Fame en de FIBA Hall of Fame. De Naismith Memorial Basketball Hall of Fame is naar hem vernoemd.

Vroegere jaren

Dr. Naismith werd in 1861 geboren in Ramsay Township (nu Almonte, Ontario). Zijn ouders waren beiden afkomstig uit Schotland. Zij ontmoetten elkaar en trouwden in Lanark County, Canada. Naismith was niet goed op school, maar genoot van het werk op de boerderij. Hij bracht zijn dagen meestal buiten door met vangen, verstoppertje spelen, of eend op een rots. Dit is een oud spel waarbij een persoon een grote steen bewaakt tegen andere spelers, die proberen hem omver te werpen door er kleinere stenen naar te gooien. Naismith kwam er al snel achter dat een zachte worp vaak veel beter was dan een rechte harde worp in dit spel. Deze gedachte was later van groot belang toen hij het basketbal uitvond. Toen hij negen was, stierven zijn ouders aan tyfus. Naismith woonde vele jaren bij zijn grootmoeder en zijn oom. Hij ging naar de lagere school in Bennies Corners bij Almonte, daarna naar de Almonte High School, en studeerde af in 1883.

McGill University

In hetzelfde jaar ging Naismith naar de McGill University in Montreal. Hij werd omschreven als vrij mager, 5 foot 10 ½ inches lang en woog 168 pond. Hij was een getalenteerde en snel bewegende atleet die voor McGill speelde in het Canadese voetbal, voetbal en gymnastiek. Hij speelde ook center in het voetbalteam, waar hij de eerste voetbalhelm droeg. Naismith won vele Wicksteed medailles voor uitstekende gymnastiekprestaties. Naismith behaalde een BA in lichamelijke opvoeding (1888) en een Diploma aan het Presbyterian College in Montreal (1890). Vanaf 1891 gaf Naismith les in lichamelijke opvoeding en werd hij de eerste directeur atletiek van McGill. Hij verliet Montreal om leraar lichamelijke opvoeding te worden aan de YMCA International Training School in Springfield, Massachusetts. Naismith is ook lid van de Sigma Phi Epsilon Fraternity.

Springfield College: Uitvinding van “Basket Ball”

Aan de Springfield YMCA vond Naismith lesgeven moeilijk. Zijn klas was onrustig en geïrriteerd omdat ze in de winter binnen moesten blijven. Dr. Luther Gulick, leider van de Springfield YMCA Lichamelijke Opvoeding, zei tegen Naismith dat hij een spel moest verzinnen dat binnen gespeeld kon worden en dat een goede “atletische afleiding” zou zijn in 14 dagen. Gulick zei dat het niet te veel ruimte nodig moest hebben, de atleten moest helpen gezond te blijven, en “eerlijk moest zijn voor alle spelers en niet te ruw.”

Naismith liet zich leiden door drie belangrijke gedachten. Ten eerste bestudeerde hij de populairste spelen van die tijd (rugby, lacrosse, voetbal, voetbal, hockey en honkbal). Hij zag het gevaar van een kleine snelle bal en besloot dat de grote zachte voetbal het veiligst was. Ten tweede zag hij dat het meeste fysieke contact gebeurde tijdens het rennen met de bal, dribbelen of slaan. Hij besloot dat passen de enige legale optie was. Tenslotte verminderde Naismith het lichamelijk contact nog verder door het doel onbewaakbaar te maken, door het hoog boven de hoofden van de spelers te plaatsen. Om doelpunten te maken, liet hij de spelers een zacht lobje gooien dat hij in zijn oude favoriete spel eend op een rots had gebruikt. Naismith noemde dit nieuwe spel “Basket Ball” en schreef de 13 basisregels op.

De eerste wedstrijd van “Basket Ball” werd gespeeld in december 1891. De teams hadden negen spelers, en gebruikten een voetbal. De doelen waren een paar perzikmanden:

“Toen Mr. Stubbins de perzikmanden naar de gymzaal bracht, zette ik ze vast aan de binnenkant van de reling van de galerij. Dit was ongeveer 10 voet van de vloer, een aan elk uiteinde van de gymzaal. Vervolgens hing ik de 13 regels op het mededelingenbord net achter het bordes van de instructeur, maakte een voetbal vast en wachtte op de komst van de klas… De klas toonde niet veel enthousiasme maar volgde mijn voorbeeld… Ik legde vervolgens uit wat ze moesten doen om goals te maken, gooide de bal op tussen de twee middenmannen & probeerde ze enigszins in de buurt van de regels te houden. De meeste overtredingen werden gemaakt voor het lopen met de bal, hoewel het tackelen van de man met de bal niet ongewoon was.”

De eerste regels hadden geen betrekking op wat nu dribbelen wordt genoemd. Omdat de bal alleen met een pass het veld op kon worden bewogen, gooiden de eerste spelers de bal over hun hoofd als ze het veld op renden. Ook werd na elk “doelpunt” een sprongbal in het midden van het veld genomen.

In 1892 was basketbal op de campus zo populair geworden dat Dennis Horkenbach (hoofdredacteur van The Triangle, de universiteitskrant van Springfield) er een artikel aan wijdde met de titel “A New Game”,. Er gingen stemmen op om het nieuwe spel “Naismith Ball” te noemen, maar Naismith weigerde. Tegen 1893 werd basketbal in andere landen geïntroduceerd door de YMCA-beweging. Vanuit Springfield ging Naismith naar Denver waar hij studeerde voor een medische graad en in 1898 werd hij lid van de faculteit van de Universiteit van Kansas in Lawrence, Kansas.

Universiteit van Kansas

De Universiteit van Kansas startte in 1898, na de komst van Naismith, met een basketbalprogramma voor mannen. Dit was slechts zes jaar nadat Naismith het spel had uitgevonden. Naismith was werkzaam als kapelmeester en instructeur lichamelijke opvoeding. In deze begindagen werden de meeste basketbalwedstrijden gespeeld tegen YMCA-teams uit de buurt. De YMCA’s in het hele land speelden een zeer belangrijke rol bij de geboorte van basketbal. Andere gebruikelijke tegenstanders waren de Haskell Indian Nations University en het William Jewell College. Met Naismith als coach, speelde het team slechts tegen drie huidige Big 12 scholen: Nebraska (zes keer), Missouri (twee keer), en Kansas State (één keer). Naismith was, ironisch genoeg, de enige coach in de geschiedenis van het programma die een verliesrecord had (55-60). Naismith coachte echter Forrest “Phog” Allen, die het stokje overnam als coach van Kansas. Allen werd ook toegevoegd aan de Basketball Hall of Fame. Toen Allen zelf coach werd en hem vertelde dat hij in 1904 basketbal ging coachen aan de Baker University, zei Naismith tegen hem: “Je kunt basketbal niet coachen; je moet het gewoon spelen.” Allen begon een carrière als coach die ertoe zou leiden dat hij bekend zou worden als “de vader van het basketbal coachen”. Gedurende zijn tijd bij Kansas coachte Allen Dean Smith (1952 National Championship team) en Adolph Rupp (1922 Helms Foundation National Championship team). Toen Dean Smith met pensioen ging als hoofdcoach basketbal bij North Carolina had hij de meeste overwinningen in de geschiedenis van het college basketbal, tweede was Adolph Rupp (Kentucky) en derde was Allen. De drie coaches hebben zich bij Naismith gevoegd als leden van de Basketball Hall of Fame.

Tegen de eeuwwisseling waren er in het oosten van de V.S. voldoende college-teams dat de eerste wedstrijden tussen verschillende colleges konden worden gespeeld. Hoewel zijn sport voortdurend groeide, beschouwde Naismith zijn spel lange tijd als een curiositeit en gaf hij de voorkeur aan gymnastiek en worstelen als betere vormen van lichamelijke opvoeding. Toch werd basketbal een demonstratiesport op de Spelen van 1904 in St. Louis, USA. Zoals de Basketball Hall of Fame meldt, was Naismith niet geïnteresseerd in zelfpromotie of in de glorie van wedstrijdsporten. In plaats daarvan was hij meer geïnteresseerd in zijn carrière in de lichamelijke opvoeding, ontving een eredoctoraat in lichamelijke opvoeding in 1910, patrouilleerde vier maanden aan de Mexicaanse grens in 1916 tijdens de Eerste Wereldoorlog, reisde naar Frankrijk, publiceerde twee boeken (“A Modern College” in 1911 en “Essence of a Healthy Life” in 1918) en werd Amerikaans staatsburger in 1925.

In 1935 zamelde de National Association of Basketball Coaches (opgericht door Naismiths leerling Phog Allen) geld in, zodat de 74-jarige Naismith getuige kon zijn van de introductie van basketbal in het officiële Olympische sportprogramma van de Olympische Zomerspelen van 1936. Daar reikte Naismith de medailles uit aan drie Noord-Amerikaanse teams; Verenigde Staten, voor de Gouden Medaille, Canada, voor de Zilveren Medaille, en Mexico, voor hun gewonnen Bronzen Medaille. Tijdens de Olympische Spelen werd hij benoemd tot Erevoorzitter van de Internationale Basketbal Federatie. Toen Naismith terugkeerde merkte hij op dat het zien spelen van het spel door vele naties de grootste compensatie was die hij voor zijn uitvinding had kunnen krijgen. In 1937 speelde Naismith een rol bij de oprichting van de National Association of Intercollegiate Basketball, die later de National Association of Intercollegiate Athletics (NAIA) werd.

In zijn latere jaren werd Naismith professor emeritus in Kansas en ging hij in 1937 op 76-jarige leeftijd met pensioen. Met inbegrip van zijn jaren als coach, diende Naismith als atletiek directeur en faculteit aan de school voor een totaal van bijna 40 jaar. Naismith stierf in 1939 na een fatale hersenbloeding en werd begraven in Lawrence, Kansas. Postuum werd zijn meesterwerk “Basketball – its Origins and Development” in 1941 gepubliceerd. In Lawrence, Kansas, is ter ere van James Naismith een weg naar hem vernoemd, Naismith Drive, die voor Allen Fieldhouse langs loopt (het officiële adres van Allen Fieldhouse is 1700 Naismith Drive), de basketbalarena van de Universiteit van Kansas. Het is een gescheiden, vierbaansweg die van University Drive naar het noorden en zuiden loopt tot het einde bij 24th street, net ten zuiden van de KU campus. De universiteit noemde ook het veld in Allen Fieldhouse, James Naismith Court ter ere van hem. Naismith Hall, een studentenhuis, ligt aan de noordoostelijke rand van 19th Street en Naismith Drive.

Coachrecord

In 1898 werd Naismith de eerste college-basketbalcoach van het basketbalteam van de University of Kansas. Zijn record van 55 overwinningen en 60 nederlagen, betekent dat hij de enige coach van Kansas werd met een verliezersrecord. Toch heeft Naismith een van de grootste coacherelaties in de basketbalgeschiedenis, want hij coachte Basketball Hall of Fame-coach Phog Allen, die zelf Hall of Fame-coaches Dean Smith, Adolph Rupp en Ralph Miller coachte op de Universiteit van Kansas.

Seizoen	Team	Gewonnen	Verliezen		Winstpercentage
1898-99	Kansas	7	4	.636
1899-1900	Kansas	3	4	.429
1900-01	Kansas	4	8	.333
1901-02	Kansas	5	7	.417
1902-03	Kansas	7	8	.467
1903-04	Kansas	5	8	.385
1904-05	Kansas	5	6	.676
1905-06	Kansas	12	7	.632
1906-07	Kansas	7	8	.467
Totaal	Kansas	55	60	.478

Erfenis

De Naismith Memorial Hall of Fame in Springfield, Massachusetts, is genoemd naar de eer van Naismith. Hij was het eerste lid in 1959. De National Collegiate Athletic Association beloont zijn beste spelers en coaches jaarlijks met de Naismith Awards, waaronder de Naismith College Player of the Year, de Naismith College Coach of the Year en de Naismith Prep Player of the Year. Vrouwenbasketbal werd een Olympisch evenement in Montreal tijdens de Olympische Zomerspelen van 1976. Naismith werd ook opgenomen in de Canadian Basketball Hall of Fame, de Canadian Olympic Hall of Fame, de Canadian Sports Hall of Fame, de Ontario Sports Legends Hall of Fame, de Ottawa Sports Hall of Fame, de McGill University Sports Hall of Fame, de Kansas State Sports Hall of Fame en de FIBA Hall of Fame.

Basketbal wordt vandaag de dag wereldwijd door meer dan 300 miljoen mensen gespeeld, waarmee het een van de populairste teamsporten is. In Noord-Amerika heeft basketbal enkele van de meest gewaardeerde atleten van de 20e eeuw voortgebracht. In opiniepeilingen van ESPN en Associated Press werd basketballer Michael Jordan respectievelijk eerste en tweede grootste Noord-Amerikaanse atleet van de 20e eeuw genoemd, en in beide peilingen stonden collega-basketballers Wilt Chamberlain (van KU, net als Naismith) en Bill Russell in de Top 20.

Persoonlijk leven

Op 20 juni 1894 trouwde Naismith met Maude E. Sherman uit Springfield. Het echtpaar kreeg vijf kinderen: Margaret Mason (1895), Helen Carolyn (1897), John Edwin (1900), Maude Ann (1904) en James Sherman (1913). Hij was lid van de Pi Gamma Mu en Sigma Phi Epsilon broederschappen, en wat zijn spirituele overtuigingen betreft, wordt Naismith herinnerd als een vrijmetselaar. Maude Naismith overleed in 1937, en op 11 juni 1939 trouwde hij met zijn tweede vrouw Florence Kincaid. Naismith kreeg op 19 november van datzelfde jaar een zware hersenbloeding en overleed negen dagen later in zijn huis in Lawrence, Kansas. Naismith was 78 jaar oud. Naismith ligt begraven op Memorial Park Cemetery in Lawrence, KS.

Tijdens zijn leven bekleedde Naismith de volgende opleidingen en academische functies:

Plaats	Positie	Periode	Opmerkingen
Bennie’s Corner Grade School (Ontario)	Primary school	1867-1875
Almonte High School	Secondary school	1875-1877, 1881-83	Verlaten en opnieuw toegelaten
McGill University	Universiteitsstudent	1883-87
McGill University	Instructeur Lichamelijke Opvoeding	1887-1890	Gouden Wickstead Medaille (1887), Beste allround atleet; Zilveren beker (1886), eerste prijs voor 1-mijlsloop; Zilveren Wickstead Medaille (1885), beste allround atleet; kreeg een van McGills eerste varsity letters
McGill: Thool Seminary	Onderwijs in Theologie	1887-1890	Zilveren medaille (1890), op één na hoogste onderscheiding voor regulier en speciaal erewerk in de Theologie
Springfield College	Docent Lichamelijke Opvoeding	1890-1895	Invinder van “Basket Ball” in december 1891
YMCA van Denver	Docent Lichamelijke Opvoeding	Instructeur in Lichamelijke Opvoeding	1895-1898
University of Kansas	Instructeur Lichamelijke Opvoeding en Kapel Directeur	1898-1909
University of Kansas	Basketbalcoach	1898-1907	Eerstebasketbalcoach ooit
University of Kansas	Professor en universiteitsarts	1909-1917	Pauze vanaf 1914 vanwege de Eerste Wereldoorlog
Eerste Kansas Infanterie	Aalmoezenier/Kapitein	1914-1917	Militaire dienst vanwege Eerste Wereldoorlog
Eerste Kansas Infanterie (Mexicaanse grens)	Aalmoezenier	1916
Militair & YMCA-secretaris in Frankrijk	Leraar moraal en seksuele opvoeding	1917-1919	GERESPREZEN DOOR MENSEN
Universiteit van Kansas	Atletiek Directeur	1919-1937	Emeritus in 1937

1. 1.0 1.1 1.2 1.3 Schlabach, Mark (2005-01-15). “James Naismith Biografie”. bookrags.com. https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/articles/A10765-2005Jan14.html. Opgehaald 2008-09-30.
2. 2.0 2.1 2.2 Laughead, George. “Dr. James Naismith, Uitvinder van het basketbal”. Kansas Heritage Group. http://www.kansasheritage.org/people/naismith.html. Opgehaald 2008-09-30.
3. 3.00 3.01 3.02 3.03 3.04 3.05 3.06 3.07 3.08 3.09 3.10 3.11 3.12 “Dr. James Naismith”. Naismith Museum And Hall of Fame. http://www.naismithmuseum.com/naismith_drjamesnaismith/main_drjamesnaismith.htm. Opgehaald 2008-09-30.
4. 4.0 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 Dodd, Hellen Naismith (6 januari, 1959). “James Naismith’s Resume”. Naismith Memorial Basketball Hall of Fame. Archived from the original on November 19, 2007. https://web.archive.org/web/20071119053704/http://www.hoophall.com/history/naismith-resume.html. Opgehaald 2008-09-30.
5. 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 Zukerman, Earl (17 december 2003). “McGill grad James Naismith, uitvinder van basketbal”. Varsity Sports Nieuws. McGill Atletiek. http://athletics.mcgill.ca/varsity_sports_article.ch2?article_id=110. Opgehaald 2008-09-30.
6. Naismith, James. “Dr. James Naismith’s 13 Oorspronkelijke Regels van Basketbal”. Nationale Collegiate Athletic Association. https://www.ncaa.org/champadmin/basketball/original_rules.html. Opgehaald 2008-09-30.
7. Naismith, James. “James Naismith handgeschreven manuscript met details over eerste basketbalspel”. Heritage Auction Galleries. http://sports.ha.com/common/view_item.php?Sale_No=706&Lot_No=19007&type=prte-pr11136b&ic=. Opgehaald 2008-09-30.
8. “Officiële basketbalregels”. Internationale Basketbal Federatie. http://www.fiba.com/pages/eng/fc/FIBA/ruleRegu/p/openNodeIDs/897/selNodeID/897/baskOffiRule.html. Opgehaald 2008-09-30.
9. Chimelis, Ron. “Naismith Untold”. Naismith Memorial Basketball Hall of Fame. Gearchiveerd van het origineel op 2 november 2007. https://web.archive.org/web/20071102090506/http://www.hoophall.com/history/naismith-untold-story.html. Opgehaald 2008-09-30.
10. 10.0 10.1 “Naismith’s Record”. kusports.com. http://www.kusports.com/basketball/history/naismith/naismith_record.html. Opgehaald 2008-09-30.
11. 11.0 11.1 11.2 11.3 11.4 “James Naismith, A Kansas Portrait”. Kansas Historical Society. http://www.kshs.org/portraits/naismith_james.htm. Opgehaald 2008-09-30.
12. “Forrest C. “Phog” Allen”. Naismith Museum And Hall of Fame. Gearchiveerd van het origineel op 30 december 2007. https://web.archive.org/web/20071230130907/http://www.hoophall.com/halloffamers/bhof-phog-allen.html. Opgehaald 2008-09-30.
13. 13.0 13.1 13.2 “Feature uit de Hall of Fame: James Naismith”. Naismith Memorial Basketball Hall of Fame. Archived from the original on November 23, 2007. https://web.archive.org/web/20071123173152/http://www.hoophall.com/halloffamers/bhof-james-naismith.html. Opgehaald 2008-09-30.
14. “James Naismith, de uitvinder van basketbal”. collegesportsscholarships.com. http://www.collegesportsscholarships.com/basketball-inventor-james-naismith.htm. Opgehaald 2008-09-30.
15. Kerkhoff, Blair. Het NAIA basketbaltoernooi? Gooi 32 teams in hetzelfde gebouw en kijk wie als laatste overeind blijft aan het eind van een week dolle pret. http://findarticles.com/p/articles/mi_m1208/is_10_230/ai_n26787758m. Opgehaald 2008-09-30.
16. 16.0 16.1 “Google Maps Route”. Google Maps. http://maps.google.com/maps?f=d&saddr=Naismith+Drive+and+24th+St,+Lawrence,+Kansas&daddr=Naismith+Drive+en+W+University+Drive&hl=nl&geocode=&mra=ls&sll=38.95045,-95.25601&sspn=0.027701,0.052013&ie=UTF8&ll=38.950799,-95.251207&spn=0.027701,0.052013&t=h&z=14. Opgehaald 2008-09-30.
17. Jenkins, Sally. “Geschiedenis van het vrouwenbasketbal”. WNBA.com. Women’s National Basketball Association. http://www.wnba.com/about_us/jenkins_feature.html. Opgehaald 2008-09-30.
18. “Top N. Amerikaanse atleten van de eeuw”. ESPN.com. http://espn.go.com/sportscentury/athletes.html. Opgehaald 2008-09-30.
19. Associated Press (1999-12-21). “Top 100 atleten van de 20e eeuw”. USA Today. https://www.usatoday.com/sports/ssat2.htm. Opgehaald 2008-09-30.
20. “James Naismith”. Grootloge van Brits Columbia en Yukon. http://freemasonry.bcy.ca/biography/naismith_j/naismith_j.html. Opgehaald 2008-09-30.
21. “Naismith Museum & Hall of Fame: Biografie van James Naismith”. http://www.naismithmuseum.com/naismith_drjamesnaismith/main_drjamesnaismith.htm. Opgehaald 2008-12-12.
22. “James Naismith”. http://www.findagrave.com/cgi-bin/fg.cgi?page=gr&GRid=753. Opgehaald 2009-08-30.

Andere websites

• Basketball Hall of Fame profiel
• Naismith Foundation
• Originele 13 basketbalregels door Dr. James Naismith
• FIBA Hall of Fame profiel
• James Naismith bij Find a Grave