Listeriose is een levensbedreigende infectie die wordt veroorzaakt door het eten van voedsel dat besmet is met de bacterie (kiem) Listeria monocytogenes. De ziekte treft vooral zwangere vrouwen en hun pasgeborenen, oudere volwassenen en mensen met een verzwakt immuunsysteem door kanker, kankerbehandelingen of andere ernstige aandoeningen (zoals diabetes, nierfalen, leveraandoeningen en HIV). Zelden worden mensen zonder deze risicofactoren getroffen.
Een persoon met listeriose heeft meestal koorts en spierpijn, soms voorafgegaan door diarree of andere gastro-intestinale symptomen. Bijna iedereen bij wie listeriose wordt vastgesteld, heeft een invasieve infectie, wat betekent dat de bacterie zich vanuit de darmen naar het bloed verspreidt, wat bloedbaaninfectie veroorzaakt, of naar het centrale zenuwstelsel, wat hersenvliesontsteking veroorzaakt. Hoewel mensen soms tot 2 maanden na het eten van besmet voedsel listeriose kunnen oplopen, beginnen de symptomen meestal binnen enkele dagen. Listeriose wordt behandeld met antibiotica.
De symptomen verschillen per besmette persoon:
- Mensen met een hoger risico, behalve zwangere vrouwen: De symptomen kunnen bestaan uit koorts, spierpijn, hoofdpijn, stijve nek, verwardheid, evenwichtsverlies en stuiptrekkingen.
- Zwangere vrouwen: Zwangere vrouwen ervaren meestal alleen koorts, en andere niet-specifieke symptomen zoals rillingen en hoofdpijn. Infectie tijdens de zwangerschap kan echter leiden tot een miskraam, doodgeboorte, vroegtijdige bevalling, of levensbedreigende infectie van de pasgeborene.
- Gezonde mensen. Gezonde mensen ontwikkelen zelden invasieve listeriose. Mensen die aan een zeer grote dosis Listeria-bacteriën worden blootgesteld, kunnen echter een niet-invasieve ziekte ontwikkelen (wat betekent dat de bacteriën zich niet in hun bloedbaan of op andere plaatsen verspreiden) met diarree en koorts.
Als iemand met Listeria besmet voedsel heeft gegeten en geen symptomen heeft, zijn er volgens de meeste deskundigen geen tests of behandeling nodig, zelfs niet voor mensen met een hoger risico op listeriose.