Ziekte-uitbraak nieuws
20 februari 2020
Van 1 januari tot en met 9 februari 2020 zijn 472 laboratoriumbevestigde gevallen gemeld, waaronder 70 sterfgevallen (case fatality ratio= 14,8%) in 26 van de 36 Nigeriaanse staten en het Federale Hoofdstedelijke Gebied. Van de 472 bevestigde gevallen is 75% gemeld uit drie staten: Edo (167 gevallen), Ondo (156 gevallen) en Ebonyi (30 gevallen). De andere staten die gevallen hebben gemeld zijn : Taraba (25), Bauchi (14), Plateau (13), Kogi (13), Delta (12), Nasarawa (4), Kano (4), Rivers (4), Enugu (4), Borno (3), Kaduna (3), Katsina (3), Benue (2), Adamawa (2), Sokoto (2), Osun (2), Abia (2), Kebbi (2), Gombe (1), Oyo (1), Anambra (1), FCT (1), en Ogun (1).
Vijftien bevestigde gevallen zijn gemeld onder gezondheidswerkers met één dode onder een bevestigd geval en één onder een waarschijnlijk geval.
Lassa-koorts is endemisch in Nigeria en de jaarlijkse piek van menselijke gevallen wordt gewoonlijk waargenomen tijdens het droge seizoen (december-april), volgend op de voortplantingscyclus van de Mastromy-ratten in het natte seizoen (mei – juni). Aangezien 90-95% van de menselijke infecties het gevolg zijn van indirecte blootstelling aan (via voedsel of huishoudelijke artikelen besmet met de urine en faeces van besmette ratten) of direct contact met besmette Mastomys ratten, creëert de zeer hoge dichtheid en hoge circulatie van Lassa-koorts virus in jonge niet-immune rattenpopulatie tijdens het natte seizoen een potentieel voor verdere menselijke infectie, waardoor het aantal infecties naar verwachting zal blijven stijgen tot het einde van het droge seizoen.
Reactie op het gebied van de volksgezondheid
- Het Nigeria Centre for Disease Control (NCDC) heeft een National Emergency Operations Centre (EOC) geactiveerd met een interdisciplinair technisch team van meerdere partners om te zorgen voor een goed gecoördineerde reactie en een snelle bestrijding van de uitbraken van lassakoorts in de getroffen staten.
- Geconfirmeerde gevallen worden behandeld in de aangewezen behandelcentra in de getroffen staten volgens geoptimaliseerde standaardzorgprotocollen. Er zijn in de verschillende staten richtsnoeren verspreid voor passende maatregelen voor casemanagement en infectiepreventie en -bestrijding (IPC).
- De surveillanceactiviteiten zijn in de getroffen staten opgevoerd met meer actieve casefinding in de getroffen lokale overheidsgebieden (LGA’s). Ook is aan onderzoeksteams een bijgewerkt instrument voor gedetailleerd case-onderzoek verstrekt om ervoor te zorgen dat alle relevante informatie wordt geregistreerd.
- Vijf laboratoria met capaciteit om serummonsters op besmetting met lassakoorts te testen, zijn momenteel in het hele land operationeel. Een laboratorium met capaciteit om op lassakoorts te testen werd onlangs opgericht in het Federaal Medisch Centrum in Owo, Ondo state.
- Gezondheidswerkers zijn aangespoord om een hoge verdenkingsindex voor verdachte gevallen van lassakoorts te handhaven en adequate infectiepreventie- en -bestrijdingsmaatregelen (IPC) te nemen tijdens de behandeling van alle patiënten in gezondheidszorgfaciliteiten.
WHO risicobeoordeling
Lassakoorts is een virale hemorragische koorts die op mensen wordt overgedragen via contact met voedsel of huishoudelijke voorwerpen die besmet zijn met urine of uitwerpselen van knaagdieren. Secundaire overdracht van mens op mens kan ook plaatsvinden via direct contact met bloed, afscheidingsproducten, organen of andere lichaamsvloeistoffen van besmette personen, vooral in de gezondheidszorg.
Ongeveer 80% van de met het lassavirus besmette personen is asymptomatisch, maar bij de overige 20% manifesteert de ziekte zich als een koortsachtige ziekte van wisselende ernst die gepaard gaat met meervoudige orgaanfunctiestoornissen met of zonder bloedingen. Het totale sterftecijfer ligt gewoonlijk tussen 1% en 15% bij patiënten die met een ernstige ziekte in het ziekenhuis worden opgenomen. Vroege ondersteunende zorg met rehydratie en symptomatische behandeling verbetert de overleving. Het is bekend dat lassakoorts endemisch is in Benin, Guinee, Ghana, Liberia, Mali, Sierra Leone en Nigeria, maar het kan ook in andere West-Afrikaanse landen voorkomen.
Hoewel Nigeria een land is waar lassakoorts endemisch is en capaciteit heeft ontwikkeld om uitbraken van lassakoorts te beheersen, wordt het huidige algemene risico op nationaal niveau als matig beschouwd. De capaciteit op subnationaal niveau blijft suboptimaal. Bij deze uitbraak zijn vijftien bevestigde gevallen gemeld onder gezondheidswerkers, hetgeen erop wijst dat de IPC-maatregelen dringend moeten worden versterkt. Bovendien moet de capaciteit van de landen om uitbraken van Lassa-koorts op te sporen en te bestrijden worden verbeterd (surveillance, laboratoria, case management, coördinatie en IPC-maatregelen).
Het algehele regionale en mondiale risico wordt als laag beschouwd vanwege het minimale aantal vermoedelijke grensoverschrijdende overdrachten van Nigeria naar naburige landen.
Aanbevelingen van de WHO
Preventie van Lassa-koorts berust op het bevorderen van een goede “gemeenschapshygiëne” om te voorkomen dat knaagdieren huizen binnendringen. Doeltreffende maatregelen zijn onder meer het opslaan van graan en andere voedingsmiddelen in knaagdierbestendige containers, het weggooien van afval ver van huis en het zorgen voor schone huishoudens. Mastomys, een Afrikaans geslacht van knaagdieren, zijn zo talrijk in endemische gebieden, dat het niet mogelijk is ze volledig uit de omgeving te elimineren. Familieleden moeten altijd voorzichtig zijn om contact met bloed en lichaamsvloeistoffen te vermijden wanneer zij voor zieke personen zorgen.
In de gezondheidszorg moet het personeel altijd de standaardvoorzorgsmaatregelen voor infectiepreventie en -bestrijding toepassen wanneer het voor patiënten zorgt, ongeacht de vermoedelijke diagnose. Deze omvatten basishygiëne van de handen, ademhalingshygiëne, gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen (om spatten of ander contact met besmet materiaal tegen te gaan) en veilige injectiepraktijken.
Medewerkers in de gezondheidszorg die patiënten verzorgen met vermoedelijke of bevestigde lassakoorts, moeten extra infectiebestrijdingsmaatregelen toepassen om contact met bloed en lichaamsvloeistoffen van de patiënt en besmette oppervlakken of materialen zoals kleding en beddengoed te voorkomen. Bij nauw contact (binnen een meter) met patiënten met Lassa-koorts moeten gezondheidswerkers gezichtsbescherming (een gelaatsscherm of een medisch masker en een veiligheidsbril), een schone, niet-steriele jas met lange mouwen, en handschoenen (steriele handschoenen voor sommige procedures) dragen.
De WHO blijft alle landen waar Lassa-koorts endemisch is, adviseren over de noodzaak om de vroegtijdige opsporing en behandeling van gevallen te verbeteren om het sterftecijfer te verlagen.
De WHO raadt op basis van de momenteel beschikbare informatie af om beperkingen op te leggen aan reizen naar of handel vanuit Nigeria en de getroffen gebieden.
Voor meer informatie, zie:
- Lassa koorts WHO factsheet
- Lassa koorts WHO webpage
- Nigeria Centre for Disease Control, An update of Lassa fever outbreak in Nigeria