GeneticaEdit
Lang voordat Charles Darwin in 1858 On the Origin of Species publiceerde, wisten dierenfokkers al dat gedragspatronen op de een of andere manier worden beïnvloed door overerving van ouders. Studies van eeneiige tweelingen in vergelijking met minder nauw verwante mensen, en van kinderen die in adoptiegezinnen zijn grootgebracht, hebben wetenschappers geholpen de invloed van de genetica op het menselijk gedrag te begrijpen. De studie van de menselijke gedragsgenetica ontwikkelt zich nog steeds gestaag met nieuwe methoden zoals genoomwijde associatiestudies.
Evolutionaire psychologie bestudeert gedrag als het produkt van natuurlijke selectie, waarbij zowel het menselijk gedrag als de psychologie worden gevormd door ons evolutionaire verleden. Volgens dit vakgebied proberen mensen hun sociale status zo veel mogelijk te verhogen, waardoor hun kans op voortplantingssucces toeneemt. Dit kunnen ze doen door te vechten, rijkdom te vergaren, of anderen te helpen met hun problemen.
Sociale normenEdit
Sociale normen, de vaak onuitgesproken regels van een groep, geven niet alleen vorm aan ons gedrag, maar ook aan onze houding.Het gedrag van een individu varieert afhankelijk van de groep(en) waarvan hij deel uitmaakt, een kenmerk van de samenleving waardoor hun normen de samenleving sterk kunnen beïnvloeden. Zonder sociale normen zou de menselijke samenleving niet functioneren zoals zij nu doet. Mensen zouden abstracter moeten zijn in hun gedrag, omdat er geen vooraf geteste ‘normale’ gestandaardiseerde levensstijl zou zijn, en individuen zouden veel meer keuzes voor zichzelf moeten maken. De institutionalisering van normen is echter inherent aan de menselijke samenleving, misschien als direct gevolg van het verlangen om door anderen geaccepteerd te worden, wat mensen ertoe brengt hun eigen gedrag te manipuleren om “erbij te horen” bij anderen. Afhankelijk van hun aard en van iemands perspectief kunnen normen verschillende delen van de samenleving zowel positief (bijv. het bijwonen van verjaardagsvieringen, zich warm kleden in de winter) als negatief (bijv. racisme, drugsgebruik) beïnvloeden.
CreativiteitEdit
Creativiteit is een fundamentele menselijke eigenschap. Het is te zien in de aanpassing van natuurlijke voorwerpen door stammen om er gereedschap van te maken, en in de uniek menselijke bezigheden van kunst en muziek. Deze creatieve impuls verklaart de voortdurende verandering in mode, technologie en voedsel in de moderne samenleving. Mensen gebruiken creatieve activiteiten, zoals kunst en literatuur, om zich binnen hun sociale groep te onderscheiden. Ze gebruiken hun creativiteit ook om geld te verdienen en anderen te overtuigen van de waarde van hun ideeën.
Religie en spiritualiteitEdit
Een ander belangrijk aspect van menselijk gedrag is religie en spiritualiteit. Volgens een rapport van het Pew Research Center verklaart 54% van de volwassenen over de hele wereld dat godsdienst zeer belangrijk is in hun leven. Religie speelt een grote rol in het leven van veel mensen over de hele wereld, en het beïnvloedt hun gedrag ten opzichte van anderen. Een van de vijf pijlers van de islam is bijvoorbeeld zakat. Dit is de praktijk waarbij moslims die het zich kunnen veroorloven, verplicht zijn 2,5% van hun vermogen te schenken aan mensen in nood. Veel religieuze mensen wonen regelmatig diensten bij met andere leden van hun godsdienst. Zij kunnen deelnemen aan religieuze rituelen en festivals zoals Diwali en Pasen.
AttitudeEdit
Een houding is een uiting van voorkeur of afkeer voor een persoon, plaats, ding of gebeurtenis. Het verschilt per individu, want iedereen heeft een andere houding ten opzichte van verschillende dingen. Een belangrijke factor die de houding bepaalt is de voorkeur en afkeer: hoe meer iemand van iets of iemand houdt, hoe meer men bereid is zich open te stellen en te accepteren wat men te bieden heeft; hoe meer iemand een afkeer van iets heeft, hoe meer men geneigd is defensief te worden en zich af te sluiten.
Een voorbeeld van hoe iemands houding van invloed is op het menselijk gedrag kan zo simpel zijn als het meenemen van een kind naar het park of naar de dokter. Kinderen weten dat ze plezier hebben in het park, dus hun houding wordt gewillig en positief, maar als er een dokter wordt genoemd, sluiten ze zich af en raken van streek bij de gedachte aan pijn. Houdingen kunnen onze persoonlijkheid bepalen en de manier waarop mensen ons zien. Mensen met een gelijksoortige houding hebben de neiging bij elkaar te blijven omdat ze dezelfde interesses en hobby’s hebben. Dit betekent niet dat mensen met verschillende attitudes niet met elkaar omgaan, dat doen ze wel. Wat het betekent is dat specifieke attitudes mensen kunnen samenbrengen (b.v. religieuze groepen). De manier waarop een mens zich gedraagt, hangt sterk af van hoe hij de situatie bekijkt en wat hij ervan verwacht te winnen.
Weer en klimaatEdit
Het weer en het klimaat hebben een grote invloed op het menselijk gedrag. De gemiddelde temperatuur van een land beïnvloedt de tradities en de dagelijkse routines van de mensen. Spanje was bijvoorbeeld ooit een agrarisch land, waar een groot deel van de beroepsbevolking op het land werkte. De Spanjaarden ontwikkelden de traditie van de siësta, een dutje na de lunch, om de intense middaghitte het hoofd te bieden. De siësta wordt nog steeds gehouden, ondanks het toegenomen gebruik van airconditioning en de verschuiving van werk in de landbouw naar kantoorwerk. Het is vandaag echter minder gebruikelijk dan in het verleden. Noorwegen is een noordelijk land met koude gemiddelde temperaturen en korte uren daglicht in de winter. Dit heeft zijn lunchgewoonten bepaald. Noren hebben een vaste lunchpauze van een half uur. Dit stelt hen in staat vroeger naar huis te gaan; velen verlaten het werk al om drie uur ’s middags. Zo kunnen zij optimaal profiteren van het resterende daglicht. Er bestaat een verband tussen hogere temperaturen en meer geweldsmisdrijven. Er zijn een aantal theorieën over hoe dit komt. Eén theorie is dat mensen bij warmer weer meer geneigd zijn naar buiten te gaan, en dat dit het aantal kansen voor criminelen vergroot. Een andere theorie is dat hoge temperaturen een fysiologische reactie veroorzaken die de prikkelbaarheid van mensen verhoogt, en daardoor ook hun geneigdheid om gepercipieerde beledigingen te laten escaleren in geweld. Er is enig onderzoek dat aantoont dat weersveranderingen het gedrag van kinderen kunnen beïnvloeden. Eén studie suggereert dat wangedrag in de klas een piek vertoont in de periode van “kalmte voor de storm”