Dit informatieblad gaat over blootstelling aan methadon tijdens de zwangerschap en tijdens de periode van borstvoeding. Deze informatie mag niet in de plaats komen van medische zorg en advies van uw zorgverlener.
Wat is methadon?
Methadon behoort tot een groep medicijnen die opioïden worden genoemd. Opioïden worden ook wel verdovende middelen genoemd. Methadon wordt vaak gebruikt om ontwenningsverschijnselen te helpen behandelen bij mensen die verslaafd zijn aan heroïne of opioïde medicijnen. Methadon wordt soms gebruikt om pijn te behandelen.
Ik gebruik methadon, maar ik wil ermee stoppen voordat ik zwanger word. Hoe lang blijft methadon in mijn lichaam?
Mensen verwijderen medicijnen uit hun lichaam in verschillende snelheden. Bij gezonde, niet-zwangere volwassenen kan het tot 2 weken duren voordat methadon uit het lichaam is verdwenen.
Maakt het gebruik van methadon het moeilijker voor mij om zwanger te worden?
Methadon is niet onderzocht om te zien of het moeilijker kan maken om zwanger te worden.
Ik ben er net achter gekomen dat ik zwanger ben. Moet ik stoppen met methadon?
Overleg eerst met uw arts of apotheker voordat u veranderingen aanbrengt in de manier waarop u uw medicatie(s) gebruikt. Als u regelmatig methadon gebruikt, moet u niet plotseling stoppen (ook wel “cold turkey” genoemd). Plotseling stoppen met een opioïdmedicijn kan ontwenning veroorzaken. Er is meer onderzoek nodig om te weten hoe het doormaken van de ontwenning een zwangerschap kan beïnvloeden. Het is raadzaam om het gebruik van methadon langzaam af te bouwen, onder leiding van uw arts.
Vergroot methadongebruik de kans op een miskraam?
Een miskraam kan zich bij elke zwangerschap voordoen. Er zijn geen gepubliceerde onderzoeken die kijken of methadon de kans op een miskraam vergroot. Dit betekent niet dat er een verhoogde kans is of dat er geen verhoogde kans is. Het betekent alleen dat deze vraag niet is beantwoord.
Verhoogt het gebruik van methadon de kans op aangeboren afwijkingen?*
Elke zwangerschap begint met een kans van 3-5% op het krijgen van een aangeboren afwijking. Dit wordt het achtergrondrisico genoemd. In de meeste onderzoeken naar methadon wordt geen hogere kans op aangeboren afwijkingen gevonden. Sommige studies hebben gesuggereerd dat het gebruik van methadon in het eerste trimester van de zwangerschap de kans op geboorteafwijkingen verhoogt, maar het aantal mensen dat in deze studies aan methadon werd blootgesteld was klein, en er werd geen specifiek patroon van geboorteafwijkingen vastgesteld. Op basis van de beschikbare informatie is het onwaarschijnlijk dat het gebruik van methadon de kans op geboorteafwijkingen verhoogt.
Kan het gebruik van methadon andere zwangerschapscomplicaties veroorzaken?*
Enkele studies hebben een hogere kans op een laag geboortegewicht en vroeggeboorte (geboorte vóór 37 weken zwangerschap) gevonden wanneer methadon tijdens de zwangerschap wordt gebruikt. Deze uitkomsten kunnen waarschijnlijker zijn als een persoon methadon in grotere hoeveelheden inneemt dan aanbevolen door hun zorgverlener.
Krijgt mijn baby ontwenningsverschijnselen (neonataal onthoudingssyndroom) als ik methadon blijf innemen?
In studies is melding gemaakt van neonataal onthoudingssyndroom (NAS) bij methadongebruik tijdens de laatste 3 tot 4 weken van de zwangerschap.
NAS is de term die wordt gebruikt om ontwenningsverschijnselen bij pasgeborenen te beschrijven als gevolg van medicatie die iemand tijdens de zwangerschap gebruikt. Voor elke opioïde kunnen de symptomen zijn: ademhalingsmoeilijkheden, extreme sufheid (slaperigheid), slechte voeding, prikkelbaarheid, zweten, trillen, braken en diarree. De symptomen van NAS kunnen al bij de geboorte optreden en meer dan twee weken aanhouden. Indien nodig kunnen baby’s met succes worden behandeld voor ontwenning terwijl ze in het ziekenhuis liggen. Als u tijdens uw zwangerschap methadon hebt gebruikt, is het belangrijk dat de zorgverleners van uw baby weten dat ze moeten controleren op NAS-symptomen.
Heeft het gebruik van methadon tijdens de zwangerschap langdurige gedrags- of leerproblemen voor de baby tot gevolg?
Er zijn niet genoeg studies naar methadon om te weten of er een kans is op problemen op de lange termijn. Sommige studies, waaronder een die kinderen tot de leeftijd van 3 jaar volgde, vonden geen verschillen in ontwikkeling tussen kinderen die tijdens de zwangerschap aan methadon waren blootgesteld en kinderen die dat niet waren. Sommige andere onderzoeken naar methadon en opioïden als algemene groep hebben meer leer- en gedragsproblemen gevonden bij kinderen die tijdens de zwangerschap langdurig aan opioïden zijn blootgesteld. Het is moeilijk te zeggen of dit te wijten is aan de blootstelling aan de medicatie of aan andere factoren die de kans op deze problemen kunnen vergroten.
Wat als ik meer methadon heb gebruikt dan aanbevolen door mijn zorgverlener?*
Uit studies is gebleken dat mensen die zwanger zijn en opioïden in hogere doses of langer gebruiken dan aanbevolen door hun zorgverleners (d.w.z. misbruiken of “misbruiken” van opioïden) een verhoogde kans hebben op zwangerschapsproblemen. Deze omvatten een slechte groei van de baby, doodgeboorte, vroeggeboorte, en keizersnede. Sommige mensen die misbruik maken van opioïden hebben ook andere gewoonten die kunnen leiden tot gezondheidsproblemen voor henzelf en hun zwangerschap. Slechte voedingskeuzes kunnen er bijvoorbeeld toe leiden dat er niet genoeg voedingsstoffen zijn voor een gezonde zwangerschap en kunnen de kans op een miskraam en vroeggeboorte vergroten. Het delen van naalden om opioïden te injecteren verhoogt de kans op het krijgen van ziekten als hepatitis C en/of HIV, die de placenta kunnen oversteken en de baby kunnen besmetten.
Kan ik borstvoeding geven terwijl ik methadon gebruik?*
Zeer kleine hoeveelheden methadon komen in de moedermelk terecht. Inname van maximaal 100 mg methadon per dag is meestal geen probleem voor gezonde, voldragen baby’s die borstvoeding krijgen en die tijdens de zwangerschap al aan methadon zijn blootgesteld. Bovendien is uit sommige studies gebleken dat baby’s die tijdens de zwangerschap aan methadon zijn blootgesteld, korter in het ziekenhuis verblijven, minder behoefte hebben aan neonatale onthoudingsbehandeling en korter worden behandeld als ze borstvoeding krijgen dan wanneer dat niet het geval is.
Het gebruik van sommige opioïden tijdens de borstvoeding kan ertoe leiden dat baby’s erg slaperig zijn en moeite hebben met aanhappen. Sommige opioïden kunnen problemen met de ademhaling veroorzaken. Als u een opioïd gebruikt, bespreek dan met uw zorgverlener hoe u de minste hoeveelheid voor de kortste tijd kunt gebruiken en hoe u uw baby in de gaten kunt houden (monitoren) op tekenen van bezorgdheid. Neem onmiddellijk contact op met de zorgverlener als uw baby problemen heeft, zoals verhoogde slaperigheid (meer dan gewoonlijk), problemen met voeden, problemen met ademhalen of slapheid. Bespreek al uw vragen over borstvoeding met uw arts.
Ik slik methadon. Kan het mij moeilijker maken om mijn partner zwanger te maken of de kans op geboorteafwijkingen vergroten?*
Het is niet bekend of methadon de vruchtbaarheid van mannen kan beïnvloeden of de kans op geboorteafwijkingen kan vergroten. In het algemeen is het onwaarschijnlijk dat blootstellingen die vaders of spermadonoren hebben, de risico’s voor een zwangerschap verhogen. Voor meer informatie, zie de MotherToBaby factsheet Paternal Exposures op https://mothertobaby.org/fact-sheets/paternal-exposures-pregnancy/pdf/.
* Sectie bijgewerkt november 2020