Een moesson is een seizoensverandering in de richting van de heersende, of sterkste, winden van een gebied. Moessons veroorzaken natte en droge seizoenen in een groot deel van de tropen. Moessons worden het vaakst geassocieerd met de Indische Oceaan.
Moessons waaien altijd van koude naar warme streken. De zomermoesson en de wintermoesson bepalen het klimaat voor het grootste deel van India en Zuidoost-Azië.
Zomermoesson
De zomermoesson gaat gepaard met zware regenval. Deze vindt meestal plaats tussen april en september. Als de winter ten einde loopt, waait warme, vochtige lucht van het zuidwesten van de Indische Oceaan naar landen als India, Sri Lanka, Bangladesh en Myanmar. De zomermoesson zorgt voor een vochtig klimaat en stortregens in deze gebieden.
India en Zuidoost-Azië zijn afhankelijk van de zomermoesson. De landbouw, bijvoorbeeld, is afhankelijk van de jaarlijkse regenval. Veel gebieden in deze landen hebben geen grote irrigatiesystemen rond meren, rivieren, of gebieden waar sneeuw smelt. De waterlagen, of ondergrondse watervoorraden, zijn ondiep. De zomermoesson vult de bronnen en waterhoudende grondlagen voor de rest van het jaar. Rijst en thee zijn enkele gewassen die afhankelijk zijn van de zomermoesson. Melkveehouderijen, die er mede voor zorgen dat India de grootste melkproducent ter wereld is, zijn ook afhankelijk van de moessonregens om de koeien gezond en goed gevoed te houden.
De industrie in India en Zuidoost-Azië is ook afhankelijk van de zomerse moesson. Een groot deel van de elektriciteit in de regio wordt geproduceerd door waterkrachtcentrales, die worden aangedreven door water dat tijdens de moesson wordt opgevangen. De elektriciteit voorziet ziekenhuizen, scholen en bedrijven van stroom, die de economieën van deze gebieden helpen zich te ontwikkelen.
Wanneer de zomermoesson te laat komt of zwak is, lijdt de economie van de regio daaronder. Minder mensen kunnen hun eigen voedsel verbouwen, en grote agro-industrieën hebben geen producten om te verkopen. Regeringen moeten voedsel importeren. Elektriciteit wordt duurder, waardoor de ontwikkeling soms beperkt blijft tot grote bedrijven en rijke particulieren. De zomermoesson is wel eens Indiase minister van financiën genoemd.
Zware zomermoessons kunnen grote schade aanrichten. Inwoners van stedelijke gebieden als Mumbai, India, zijn eraan gewend dat de straten elke zomer overstromen met bijna een halve meter water. Wanneer de zomermoesson echter sterker is dan verwacht, kunnen overstromingen een verwoestende uitwerking hebben op de regio. In steden zoals Mumbai kunnen hele buurten verdrinken. Op het platteland kunnen modderstromen dorpen bedelven en oogsten vernietigen.
In 2005 werd het westen van India geteisterd door een sterke moesson. De zomermoesson, die vanuit het zuidwesten kwam aanwaaien, trof eerst de deelstaat Gujarat. Meer dan 100 mensen stierven. Daarna troffen de moessonregens de staat Maharashtra. Overstromingen in Maharashtra kostten meer dan 1.000 mensen het leven. Op 26 juli 2005 kreeg de stad Mumbai, Maharashtra, bijna een meter regen te verwerken.
Wintermoesson
De wintermoesson van de Indische Oceaan, die van oktober tot april duurt, is minder bekend dan zijn regenachtige zomerequivalent. De droge wintermoesson waait vanuit het noordoosten. Deze winden beginnen in de lucht boven Mongolië en het noordwesten van China.
De wintermoessons zijn minder krachtig dan de zomermoessons in Zuidoost-Azië, deels omdat het Himalayagebergte voorkomt dat veel van de wind en het vocht van de moessons de kust bereiken. De Himalaya verhindert ook dat veel van de koele lucht plaatsen als Zuid-India en Sri Lanka bereikt, waardoor deze het hele jaar door warm blijven. Wintermoessons worden soms geassocieerd met droogte.
Niet alle wintermoessons zijn echter droog. In tegenstelling tot het westelijke deel van Zuidoost-Azië, beleeft de oostelijke, Pacifische kust van Zuidoost-Azië zijn regenseizoen in de winter. De wintermoesson brengt vochtige lucht van de Zuid-Chinese Zee naar gebieden als Indonesië en Maleisië.
Andere moessons
De Aziatisch-Australische moesson, die de Indische Oceaan omvat, strekt zich uit van Noord-Australië tot de Russische kust aan de Stille Oceaan. Dit enorme moessonwindsysteem strekt zich vervolgens uit tot in de Indische Oceaan. Uiteindelijk bereikt het zijn eindpunt aan de Indische kust van Afrika.
Moessonwinden komen ook in andere delen van de wereld voor. De Noord-Amerikaanse moesson komt één keer per jaar voor, meestal midden in de zomer. Warme, vochtige lucht uit de Golf van Californië waait naar het noordoosten, terwijl warme, vochtige lucht uit de Golf van Mexico naar het noordwesten waait. Deze twee winden ontmoeten elkaar boven het Sierra Madre Occidental gebergte in centraal Mexico. De moesson brengt vocht naar het ecosysteem van de bergen voordat hij verder noordwaarts trekt naar de Amerikaanse staten Arizona, New Mexico en Texas.
De Noord-Amerikaanse moesson kan een natuurlijke hulp zijn voor brandweerlieden. De zomertemperaturen in Arizona bereiken regelmatig meer dan 100 graden Fahrenheit, waardoor bosbranden moeilijk te bedwingen zijn. De Noord-Amerikaanse moesson is ook de belangrijkste waterbron voor de meeste woestijnecosystemen in de regio. De moesson kan echter ook het dagelijks leven verwarren en onderbreken voor mensen en bedrijven die niet gewend zijn aan zware regenval.