Cognitieve stimulatie is in deze gevallen de aangewezen interventie. Hoewel de progressie van deze ziekten onvermijdelijk is, kan de cognitieve en functionele achteruitgang worden vertraagd.
De belangrijkste ziekten zijn:
Multipele Sclerose
Dit is een demyeliniserende ziekte waarbij de witte stof die de axonen bedekt, wordt aangetast.
Er werd lange tijd aangenomen dat de klinische verschijnselen uitsluitend van neurologische aard waren (motorische zwakte, visusstoornissen, diplopie, dysartrie, ataxie, enz.) In de afgelopen decennia hebben echter steeds meer studies aangetoond dat de ziekte ook gepaard kan gaan met cognitieve stoornissen, die vooral van invloed zijn op de aandacht, de concentratie, de snelheid van informatieverwerking, het geheugen en de uitvoerende functies.
Lees meer over multiple sclerose
De ziekte van Alzheimer
De ziekte van Alzheimer wordt veroorzaakt door de progressieve vorming van seniele plaques en neurofibrillaire klitten in de hersenschors en door het verlies van neuronen en synapsen.
De dementie die hierdoor ontstaat, gaat gepaard met de ontwikkeling van meerdere cognitieve stoornissen, waaronder achteruitgang van het geheugen en stoornissen op ten minste een van de volgende gebieden: taal, praxis, gnosis of executieve functies.
Lees meer over de ziekte van Alzheimer
De ziekte van Parkinson
Parkinson is te wijten aan het progressief afsterven van neuronen in een deel van de hersenen dat de substantia nigra wordt genoemd, meer bepaald een deel van deze kern dat de pars compacta wordt genoemd. Dit veroorzaakt een afname in de synthese van dopamine, wat een disfunctie veroorzaakt in de regulatie van belangrijke hersenstructuren die betrokken zijn bij de controle van beweging.
De belangrijkste symptomen zijn traagheid van beweging, gebrek aan spontane beweeglijkheid, trillen in rust en stijfheid. Het kan ook een verstoord evenwicht veroorzaken, waardoor men kan vallen.
Het gaat vaak gepaard met emotionele symptomen zoals angst, depressie en apathie. Met het begin van cognitieve achteruitgang tast het onder andere het geheugen, de aandacht en de snelheid van informatieverwerking aan.
De ziekte van Huntington
De ziekte wordt veroorzaakt door een genetisch defect op chromosoom 4 en is erfelijk. De ziekte tast vooral de cellen van de nucleus caudatus en het putamen aan.
Gedragsveranderingen zijn meestal de eerste symptomen, en omvatten onder meer asociaal gedrag, prikkelbaarheid, humeurigheid, rusteloosheid of ongeduld.
Motorische stoornissen uiten zich in grimassen in het gezicht, snelle en plotselinge schokkende bewegingen van armen, benen, gezicht en andere lichaamsdelen, langzame en oncontroleerbare bewegingen of een verstoord looppatroon.
De belangrijkste cognitieve stoornissen houden verband met geheugen en leervermogen, redeneren en probleemoplossing, organisatie, planning, volgordelijkheid en flexibiliteit.