Heading

Een arts heeft zijn dood het “beroemdste geval van pseudothanatos, of valse diagnose van de dood, ooit geregistreerd” genoemd.

De dood van Alexander de Grote heeft historici millennia lang voor een raadsel gesteld. De oude Grieken verwonderden zich erover dat het lichaam van de oude koning, zes dagen nadat hij dood was verklaard, nog niet ontbonden was. Zijn tijdgenoten beschouwden hem als een godheid, maar een nieuwe theorie suggereert dat Alexander in werkelijkheid nog niet dood was.

Dr. Katherine Hall, universitair hoofddocent aan de Dunedin School of Medicine van de Universiteit van Otago, Nieuw Zeeland, stelt in plaats daarvan dat de heerser aanvankelijk niet echt dood was, maar dat hij dat wel leek te zijn.

Hall suggereert dat Alexander, die in 323 v. Chr. in Babylon stierf, leed aan een zeldzame auto-immuunziekte die bekend staat als het Guillain-Barré Syndroom (GBS). De veroveraar vertoonde vreemde symptomen, waaronder koorts, buikpijn en een progressieve verlamming die hem onbeweeglijk maakte maar geestelijk nog volledig gezond, slechts acht dagen nadat hij ziek was geworden.

“Ik heb vijf jaar in de intensive care geneeskunde gewerkt en heb waarschijnlijk ongeveer 10 gevallen gezien . De combinatie van oplopende verlamming met normale geestelijke vermogens is zeer zeldzaam en ik heb het alleen gezien met GBS,” meldde Hall.

Hall veronderstelde dat Alexander de aandoening opliep door een infectie van Campylobacter pylori, een veel voorkomende bacterie in zijn tijd, die tegenwoordig met antibiotica kan worden behandeld.

Andere historici hebben tyfus, malaria, moord of alcoholvergiftiging beschouwd als de drijfveer achter de vreemde ziekte van de veroveraar voorafgaand aan zijn dood.

Maar Hall’s artikel in het Ancient History Bulletin stelt dat de zeldzame auto-immuunziekte het beste verklaart waarom Alexander niet ontbond toen hij zogenaamd dood was, omdat hij nog steeds geestelijk competent was.

Omdat artsen in de vierde eeuw weinig methoden hadden om vast te stellen of iemand leefde of dood was – behalve fysieke beweging en aan- of afwezigheid van adem – is Hall ervan overtuigd dat de dood van Alexander de Grote bijna een hele week voordat hij werkelijk stierf ten onrechte is afgekondigd, simpelweg omdat de ziekte hem verlamd had.

“Ik wilde een nieuw debat en een nieuwe discussie op gang brengen en mogelijk de geschiedenisboeken herschrijven door te stellen dat Alexanders echte dood zes dagen later was dan tot nu toe werd aangenomen,” zei Hall in een verklaring van de Universiteit van Otago.

Dit fenomeen van “valse diagnose van de dood” staat bekend als pseudothanatos, en volgens Hall is de dood van Alexander de Grote misschien wel het beroemdste geval ervan “dat ooit is opgetekend.”

Voor Hall zijn alle andere heersende theorieën rond de dood van Alexander de Grote misschien wel goed genoeg om bepaalde symptomen aan te pakken, maar negeren ze desondanks andere. Maar de GBS theorie, beweert Hall, geeft ons een allesomvattend fundament voor de toestand van Alexander de Grote voor en na zijn dood.

“Het blijvende mysterie van zijn doodsoorzaak blijft zowel publieke als wetenschappelijke belangstelling trekken,” zei ze. “De elegantie van de GBS diagnose voor de doodsoorzaak is dat het zoveel verschillende elementen verklaart en tot een samenhangend geheel maakt.”

Helaas voor Alexander, als Hall’s theorie juist is, betekent dit dat het militaire genie nog bij bewustzijn was terwijl zijn soldaten hem klaarmaakten voor de begrafenis. Maar wie wil er nu niet getuige zijn van zijn eigen begrafenis?

Na het lezen van deze nieuwe theorie over hoe Alexander de Grote stierf, kijk dan eens naar vrijgegeven satellietbeelden die de verloren stad van Alexander de Grote in het hedendaagse Iraaks-Koerdistan laten zien. Lees daarna over de stoere moeder van Alexander de Grote, Olympias.