Obligaties – die een belofte van de emittent inhouden om aan de koper de geplande rentebetalingen en aflossingen te verrichten – kunnen gedekt of ongedekt zijn, en elk van deze obligatietypes biedt verschillende mogelijkheden en uitdagingen voor de koper.
Gegarandeerde obligaties
Gegarandeerde obligaties zijn obligaties die worden gedekt door een activum, zoals onroerend goed, apparatuur (vooral voor luchtvaartmaatschappijen, spoorwegen en transportbedrijven), of door een andere inkomstenstroom. Effecten met hypothecair onderpand (MBS) zijn een voorbeeld van een obligatietype dat wordt gedekt door zowel de fysieke activa van de leners, zoals de eigendomstitels van de woningen van de leners, als door de inkomensstroom uit de hypotheekbetalingen van de leners.
Het doel van de zekerheidstelling van een obligatie is dat, als de emittent in gebreke blijft en geen rente of hoofdsom betaalt, de beleggers een vordering hebben op de activa van de emittent, zodat zij hun geld terugkrijgen. Deze vordering op de activa van de leningnemer kan echter soms worden aangevochten, of een verkoop van activa kan onvoldoende opleveren om de beleggers volledig terug te betalen. In beide gevallen is de kans groot dat obligatiehouders na enige vertraging – die kan variëren van weken tot jaren – slechts een deel van hun investering terugkrijgen.
Typisch worden gedekte obligaties uitgegeven door bedrijven en gemeenten. Veel bedrijfsobligaties zijn echter ongedekt. In het geval van gemeenten worden ongedekte obligaties vaak obligaties met een algemene verplichting genoemd, omdat ze worden gedekt door de ruime belastingbevoegdheid van de gemeente. Inkomstenobligaties daarentegen, die worden gedekt door de verwachte inkomsten uit een specifiek project, worden beschouwd als obligaties met onderpand.
Obligaties zonder onderpand
Obligaties zonder onderpand zijn niet gedekt door een specifiek activum, maar door “het volledige vertrouwen en krediet” van de emittent. Met andere woorden, de belegger heeft de belofte van de emittent om terug te betalen, maar heeft geen aanspraak op specifiek onderpand. Dit hoeft echter niet per se een slechte zaak te zijn. Amerikaanse Treasuries, die over het algemeen worden beschouwd als de belegging met het laagste risico ter wereld als het gaat om de kans op wanbetaling, zijn allemaal ongedekte obligaties.
Eigenaren van ongedekte obligaties hebben een vordering op de activa van de in gebreke gebleven emittent, maar pas nadat investeerders wier effecten hoger in de kapitaalstructuur staan, eerst zijn betaald. Als Widget Corp bijvoorbeeld zowel obligaties zonder zekerheidstelling als obligaties met zekerheidstelling heeft uitgegeven en later failliet is gegaan, zullen de houders van de obligaties met zekerheidstelling het eerst worden betaald. Ongedekte schulden zijn achtergesteld bij gedekte schulden.
Risico- en rendementskenmerken
Algemene uitspraken over de risico- en rendementskenmerken van obligatieschulden zijn onderhevig aan vele uitzonderingen. Hoewel men bijvoorbeeld zou kunnen veronderstellen dat gedekte schuld een lager risico inhoudt voor obligatiehouders dan ongedekte schuld, is in de praktijk vaak het tegendeel waar. Beleggers kopen schuld zonder onderpand vanwege de reputatie en de economische kracht van de emittent. In het geval van schatkistcertificaten – die alleen door de reputatie van de Amerikaanse overheid zijn gewaarborgd – heeft de emittent in meer dan 200 jaar nog nooit een geplande rentebetaling verzuimd of de hoofdsom op de vervaldag niet volledig terugbetaald. Bij de meeste obligaties met onderpand rechtvaardigen de reputatie en de waargenomen economische kracht van de emittent niet dat een belegger de obligatie koopt zonder dat er onderpand tegenover staat.
In beide gevallen, ongedekte obligaties van economisch sterke emittenten en gedekte obligaties van zwakkere emittenten, kan de ongedekte obligatie bij de uitgifte een lagere rente hebben dan de gedekte obligatie. Bedrijfsobligaties met een lagere rating, zoals “junk bonds”, hebben bij de uitgifte altijd een hoge rente. Dit soort generalisaties zijn echter slechts tot op zekere hoogte geldig. Sommige zeer sterke instellingen bieden traditioneel gedekte schuld aan, zoals quasi-overheids energieproducenten, en in dergelijke gevallen zal de aangeboden rente laag zijn om dezelfde reden dat ongedekte schuld een relatief lage rente kan aanbieden.
The Bottom Line
De beste generalisaties met betrekking tot de risico- en rendementskenmerken van gedekte en ongedekte obligaties zijn dat schuld die als risicovol wordt gezien altijd een relatief hoge rente zal bieden, en dat schuld die is uitgegeven door overheden en bedrijven met een reputatie van economische kracht een relatief lage rente zal bieden. In beide gevallen geldt de waarheid als een koe: Risico en rendement zijn gecorreleerd. Vooral op obligatiemarkten waar risico en rendement hand in hand gaan.