Nyctalopie en hemeralopie zijn de zeldzame voorbeelden van woorden die tot heel wat controverse en verwarring kunnen leiden bij artsen met verschillende linguïstische achtergronden, wegens verschillende definities en betekenissen. Nyctalopia is een woord uit de Griekse medische oudheid, dat gedefinieerd wordt als “nachtblindheid” of gebrekkige aanpassing aan het donker.1 Hemeralopia is een woord dat in de 18e eeuw is ontstaan en dat “dagblindheid” betekent of visusstoornis die wordt gekenmerkt door het onvermogen om bij helder licht even duidelijk te zien als bij schemerig licht.2,3 Standaard Engelse woordenboeken komen ook overeen met de betekenissen van nyctalopia en hemeralopia als respectievelijk nachtblindheid en dagblindheid. De woorden worden echter door veel niet-Engelssprekende artsen in tegenovergestelde zin gebruikt.4 Om verwarring te verminderen, wordt aanbevolen om correct te begrijpen termen als nachtblindheid en dagblindheid te gebruiken.5 Nieuwsgierig naar de huidige naleving van deze aanbeveling, voerden wij een zoekopdracht uit naar de woorden nyctalopie en hemeralopie in de titel en het abstract van originele Engelstalige artikelen en case reports opgenomen in Medline, verstrekt door PubMed. We vonden 167 publicaties die gepubliceerd werden tussen 1951 en 2005. Van elk gevonden artikel werd nagegaan of met nyctalopie nachtblindheid of dagblindheid werd bedoeld, en met hemeralopie dagblindheid of nachtblindheid. Tabel 11 geeft een overzicht van de resultaten.
Taal in publicatie | Nyctalopia om nachtblindheid te beschrijven | Hemeralopia om dagblindheid te beschrijven | hemeralopia om nachtblindheid te beschrijven |
---|---|---|---|
Engels | 72 | 14 | 10† |
Frans | 0 | 0 | 25 |
Duits | 6 | 0 | 11 |
Italiaans | 0 | 0 | 7 |
Nederlands | 0 | 1 | 0 |
Spaans | 0 | 0 | 1 |
Portugees | 0 | 0 | 1 |
Pools | 3 | 0 | 0 |
Overig West-Europa | 0 | 0 | 9‡ |
Japans | 2 | 0 | 0 |
Chinees | 2 | 0 | 3 |
Totaal | 85 | 15 | 67 |
*Medline-zoekopdracht voor originele artikelen en case reports gepubliceerd tot 2005.
Land van herkomst: Duitsland 4; Italië 2; Israël 2; Noorwegen 1; Finland 1.
‡Taal van publicatie: Russisch 4; Tsjechoslowaaks 2; Hongaars 1; Pools 1; Roemeens 1.
Het woord nyctalopia werd gebruikt in 85 artikelen (Engels, 72 artikelen; niet-Engels, 13 artikelen). Al deze artikelen gebruikten het woord treffend om nachtblindheid te beschrijven bij patiënten met o.a. stationaire nachtblindheid, vitamine A-deficiëntie, retinitis pigmentosa en het syndroom van Usher.
Het woord hemeralopia werd in 82 artikelen gebruikt (15 ervan betekenden dagblindheid en 67 ervan nachtblindheid). De 15 artikelen met juist gebruik van het woord hemeralopie waren meestal in het Engels geschreven om onder andere kegeldystrofie, kegeldysfunctiesyndroom en de ziekte van Stargardt te beschrijven. De overige 67 artikelen met incorrect gebruik beschreven nachtblindheid bij patiënten met onder andere retinitis pigmentosa, choroideraemie, vitamine A-deficiëntie, myopie-nachtblindheid, congenitale stationaire nachtblindheid en fundus albipunctatus cum hemeralopia, en waren afkomstig uit niet-Engelstalige landen, waaronder Frankrijk, Duitsland, Italië, Israël en China. Van de 67 artikelen met onjuist gebruik van het woord hemeralopia, waren er 10 in het Engels geschreven en de overige 57 in niet-Engelse talen.
Er was een dalende trend in het gebruik van het woord hemeralopia en een stijgende trend in het gebruik van nyctalopia om nachtblindheid te beschrijven (fig. 11).
Figuur 1 Medline-publicaties waarin het woord nyctalopia wordt gebruikt om nachtblindheid te beschrijven en die waarin hemeralopia wordt gebruikt om nachtblindheid te betekenen. Het aantal artikelen werd gesommeerd over intervallen van 5 jaar tussen 1951 en 2001. Witte balken: artikelen die het woord nyctalopie gebruikten om nachtblindheid te betekenen; zwarte balken: artikelen die het woord hemeralopie gebruikten om nachtblindheid te beschrijven.
De resultaten bevestigen dat het woord hemeralopie, maar niet nyctalopie, in de literatuur in niet-Engelssprekende landen onjuist is gebruikt. Momenteel is er echter een verbeterde tendens in de naleving van de aanbeveling om correct begrijpelijke woorden als nachtblindheid en dagblindheid te gebruiken in plaats van de controversiële nyctalopie respectievelijk hemeralopie.