Alliteratie, het in de buurt van elkaar herhalen van letters in woorden, vestigt de aandacht op een bepaalde tekstregel, zoals bij de herhaling van de “r”- en de “s”-klank in deze zin: “Ze ontspande zich in de herstellende stralen van vorstelijke zonnestralen.” Het voorkomen van herhaalde letters betekent dat deze woorden belangrijk zijn, of dat er een belangrijke boodschap wordt overgebracht die verder gaat dan alleen de woordenboekbetekenissen van de afzonderlijke woorden zelf. Alliteratie wordt algemeen beschouwd als een literatuurtrofee, maar we zien alliteratie elke dag om ons heen in een verscheidenheid van tekstuele media waar een schrijver probeert de aandacht van de lezer te krijgen, van krantenkoppen die een “Mysterieuze Moord” verkondigen tot advertenties die “Maanlichtgekte” beloven.”
Om een stemming te creëren
Het herhalen van “b,” “j,” “ch,” “tch” en zowel harde als zachte “g’s” — allemaal harde, schokkende klanken — creëert een disharmonisch, huiveringwekkend effect in het onzinnige gedicht “Jabberwocky,” van Lewis Carroll. Veel van de woorden in het gedicht zijn verzonnen, maar het gebruik van alliteratie door de dichter is zo effectief dat de lezer er toch betekenis aan kan geven, zelfs zonder de definitie van de woorden te kennen, en de verschrikkelijke “Jabberwock” bijna stampend en snuivend zijn dood tegemoet hoort komen.
Om ritme te creëren
Gwendolyn Brooks’ eenvoudige gedicht “We Real Cool” maakt gebruik van alliteratie om een stevige beat te helpen vestigen. “Lurk late,” “Sing sin,” en “Jazz June” zijn allitererende zinnen die het gedicht als rap laten klinken en helpen bij het creëren van de identiteit van de biljarters, die denken dat ze “Real Cool” zijn. Helaas voor hen eindigt hun “coole” leven snel en op een niet-alliteratieve noot, “We sterven spoedig,” waarmee de onbeduidendheid van hun korte en onbeduidende leven wordt gesuggereerd.
Om je aan het lachen te maken
Elk kind lacht om het dwaze allitererende kinderrijmpje “Peter Piper Picked a Pack of Pickled Peppers.” TV- en filmtitels en personages gebruiken vaak alliteratie voor een komisch effect, zoals “Beavis and Butthead,” “SpongeBob SquarePants,” “Woody Woodpecker,” “Betty Boop,” en “Mini Me.” Namen als deze geven aan de kijker aan dat de show of film een komedie is. “Pooper-Scooper’ is een humoristische merknaam waarin alliteratie – en rijm – wordt gebruikt om een product dat anders zo grof zou zijn, een luchtig tintje te geven en aantrekkelijker te maken.
Om je te helpen herinneren
Vele idiomatische uitdrukkingen die we ons herinneren, hebben een allitererende schrijfwijze, zoals ‘zo saai als vuil’ of ‘hoe groter, hoe beter’. Bekende termen die journalisten voor het eerst gebruiken, slaan ook vaak aan vanwege hun allitererende effect, zoals “baby boomer” en “Nascar nation”. Bedrijven kiezen allitererende bedrijfs- en merknamen zodat consumenten ze niet zullen vergeten, zoals “Google”, “Twitter”, “Burt’s Bees” en “Tater Tots”. Kinderen onthouden ook gemakkelijk allitererende zinnen, dus entertainment gericht op hen maakt creatief gebruik van namen als “Bob de Bouwer” en “Mickey Mouse.”