Geschiedenis van het woord robot
De term robot werd bedacht door de Tsjechische toneelschrijver Karel Capek (CHAH pek) van het Tsjechische woord voor dwangarbeid of horige. Capek was naar verluidt meerdere malen kandidaat voor de Nobelprijs voor zijn werk en zeer invloedrijk en productief als schrijver en toneelschrijver. Gelukkig stierf hij voor de Gestapo hem te pakken kreeg voor zijn anti-Nazi sympathieën in 1938. Capek gebruikte het woord Robot in zijn toneelstuk R.U.R. (Rossums Universal Robots) dat in januari 1921 in Praag in première ging, een stuk waarin automaten in massaproductie worden gebracht door een Engelsman genaamd Rossum. De automaten, robots, zijn bedoeld om het werk van de wereld te doen en een beter leven voor de mens te maken; maar uiteindelijk komen ze in opstand, roeien de mensheid uit, en beginnen een nieuw ras van intelligent leven voor zichzelf.
Rossum komt van een Tsjechisch woord, rozum, dat rede en intellect betekent. Door de populariteit van het stuk werd de oude term automaat steeds minder gebruikt en robot is er in vrijwel elke taal voor in de plaats gekomen, zodat een robot nu algemeen wordt gezien als een kunstmatig apparaat (vaak afgebeeld in ten minste vaag menselijke vorm) dat functies kan uitvoeren die normaal voor mensen geschikt worden geacht.
Het stuk was een enorm succes en er werden al snel producties in heel Europa en de VS van opgevoerd. R.U.Rs thema was deels de ontmenselijking van de mens in een technologische beschaving. Het zal u misschien verbazen dat de robots niet mechanisch van aard waren, maar met chemische middelen waren gemaakt. In een essay uit 1935 verwierp Capek sterk het idee dat het überhaupt mogelijk was om zulke wezens te maken en hij schreef in de derde persoon: Het is met afschuw, eerlijk gezegd, dat hij alle verantwoordelijkheid afwijst voor het idee dat metalen constructies ooit mensen zouden kunnen vervangen, en dat ze door middel van draden zoiets als leven, liefde of opstandigheid zouden kunnen opwekken. Hij zou dit duistere vooruitzicht beschouwen als een overschatting van machines, of als een ernstige belediging van het leven.
De schrijver van Robots verdedigt zichzelf Karel Capek, Lidove, 9 juni 1935, vertaling: Bean Comrad.
Zoals eerder gezegd, zijn er referenties die beweren dat robot is afgeleid van het Tsjechische woord robota, dat werk betekent, terwijl anderen suggereren dat robota eigenlijk dwangarbeiders of slaven betekent. Deze laatste opvatting zou zeker passen bij het punt dat Capek probeerde te maken, omdat zijn robots uiteindelijk in opstand kwamen tegen hun scheppers, amok maakten en probeerden het menselijk ras uit te roeien.
In de tijd dat Tsjecho-Slowakije een feodale samenleving was, verwees robota naar de twee of drie dagen van de week waarop boeren verplicht waren hun eigen akkers te verlaten om zonder vergoeding te werken op het land van edellieden. Na de afschaffing van het feodale systeem werd robota nog lange tijd gebruikt om werk aan te duiden dat men niet echt vrijwillig of voor zijn plezier deed, terwijl de jongere Tsjechen en Slowaken van nu robota gebruiken om werk aan te duiden dat saai of oninteressant is.
Er zijn aanwijzingen dat het woord robot eigenlijk is bedacht door Karels broer Josef, een schrijver op zich. In een korte brief schreef Karel Capek dat hij Josef vroeg hoe hij de kunstmatige arbeiders in zijn nieuwe toneelstuk moest noemen. Karel suggereerde dat hij ze Labori zou kunnen noemen, wat hij te boekerig vond, waarop zijn broer mompelde: “Noem ze dan Robots” en zich weer op zijn werk richtte, en zo is uit een kortaf antwoord het woord robot ontstaan.
Moderne robots
Volgens het Robot Institute of America, 1979, wordt een robot gedefinieerd als een herprogrammeerbare, multifunctionele manipulator die is ontworpen om materiaal, onderdelen, gereedschappen of gespecialiseerde apparaten te verplaatsen door middel van verschillende geprogrammeerde bewegingen voor het uitvoeren van een verscheidenheid aan taken.Websters woordenboek vereenvoudigt de definitie door te stellen dat een robot een automatisch apparaat is dat functies uitvoert die normaal aan mensen worden toegeschreven of een machine in de vorm van een mens. Een robot wordt omschreven als een machine die is ontworpen om een of meer taken herhaaldelijk, met snelheid en precisie uit te voeren. Er zijn evenveel verschillende soorten robots als er taken zijn die ze moeten uitvoeren.
Een robot kan worden bestuurd door een menselijke operator, soms op grote afstand, maar de meeste robots worden bestuurd door een computer, en vallen in een van de volgende twee categorieën: autonome robots of insectenrobots. Een autonome robot werkt als een op zichzelf staand systeem, compleet met een eigen computer (de controller genoemd). Insectenrobots werken in vloten variërend van enkele tot duizenden, waarbij alle vlootleden onder toezicht staan van één enkele controller. De term insect komt voort uit de gelijkenis van het systeem met een kolonie insecten, waarbij de individuen eenvoudig zijn maar de vloot als geheel gesofisticeerd kan zijn.
Sommigen groeperen robots op basis van de periode waarin ze voor het eerst op grote schaal werden gebruikt. Robots van de eerste generatie dateren uit de jaren zeventig en bestaan uit stationaire, niet-programmeerbare, elektromechanische apparaten zonder sensoren. Robots van de tweede generatie werden ontwikkeld in de jaren 1980 en kunnen sensoren en programmeerbare besturingen bevatten. Robots van de derde generatie zijn ontwikkeld tussen ongeveer 1990 en heden. Deze machines kunnen stationair of mobiel zijn, autonoom of van het insect-type, met geavanceerde programmering, spraakherkenning en/of -synthese, en andere geavanceerde functies. Robots van de vierde generatie bevinden zich in de onderzoek- en ontwikkelingsfase en beschikken over functies als kunstmatige intelligentie, zelfreplicatie, zelfassemblage en afmetingen op nanoschaal (fysieke afmetingen in de orde van nanometers, of eenheden van 10 -9 meter).
Een paar geavanceerde robots worden androïden genoemd vanwege hun oppervlakkige gelijkenis met de mens. Androïden zijn mobiel en bewegen zich meestal voort op wielen of een rupsband, omdat de meeste robotbenen instabiel zijn en moeilijk te bouwen. De androïde is niet noodzakelijk het eindpunt van de robotevolutie. Sommige van de meest esoterische en krachtige robots lijken in de verste verte niet op mensen en vertonen ook geen menselijk gedrag. Het summum van robotintelligentie en -verfijning kan nog ondenkbare vormen aannemen.
De termen android en gynoid geven zelfs voor robots een aparte geslachtsclassificatie.
android, androidal: 1. Gelijkend op een man; mensachtig (zoals een robot); andromorf. 2. Een automaat die op een man lijkt; mensachtig. 3. In science fiction, een robot die eruitziet en zich gedraagt als een mannelijk mens.
NB: een vrouwelijke robot een androïde noemen getuigt van etymologische onwetendheid!
gynoid, gynoidaal: Een robot gevormd als of in de vorm van een vrouw in tegenstelling tot een androïde (als een man); evenals, gynecoid: Gelijkend op een vrouw of vrouw; vrouwelijk, vrouwelijk.
Nu zou u moeten begrijpen waarom een vrouwelijke robot een androïde noemen van etymologische onwetendheid getuigt!
Er is een sterke tendens om robots te ontwikkelen met meer mogelijkheden, met meer flexibiliteit, met het vermogen om te zien, te spreken, te horen. Bovendien worden er thuisrobots ontwikkeld met een meer humanoïde uiterlijk, die nuttig kunnen zijn in huis en sommige van de functies kunnen uitvoeren die klassiek aan menselijke bedienden werden toegewezen.