St. Thomas, (geboren, waarschijnlijk Galilea – gestorven 53 ce, Madras, India; westerse feestdag 21 december, feestdag in de rooms- en syrisch-katholieke kerken 3 juli, in de Griekse kerk 6 oktober), een van de Twaalf Apostelen. Zijn naam in het Aramees (Teʾoma) en Grieks (Didymos) betekent “tweeling”; Johannes 11:16 identificeert hem als “Thomas, de Tweeling genoemd”. Hij wordt door de Syriërs Judas Thomas (d.w.z. Judas de Tweeling) genoemd.
Wie is St. Thomas?
St. Thomas was een van de Twaalf Apostelen van Jezus en leefde in de 1e eeuw na Christus.
Waar is St. Thomas beroemd om?
St. Thomas is beroemd omdat hij twijfelde aan de wederopstanding van Jezus en omdat hij fysiek bewijs eiste van de wonden van de kruisiging van Christus. De uitdrukking “twijfelende Thomas” is bedacht vanwege zijn gebrek aan geloof. Toen Jezus hem de wonden toonde, werd St. Thomas de eerste persoon die expliciet de goddelijkheid van Jezus erkende.
Hoe heeft St. Thomas de wereld beïnvloed?
Hoewel er weinig zeker is over zijn leven, stelt de christelijke traditie dat St. Thomas de eerste missionaris naar India was. Hij wordt erkend als de stichter van de Kerk van de Syrische Malabar Christenen, of Thomas Christenen.
Thomas’ karakter wordt geschetst in Het Evangelie volgens Johannes. Zijn toewijding aan Jezus komt duidelijk tot uiting in Johannes 11:5-16: toen Jezus van plan was naar Judea terug te keren, waarschuwden de discipelen hem voor de vijandigheid van de Joden (“die u nu willen stenigen”), waarop Thomas al snel antwoordde: “Laten wij ook gaan, opdat wij met hem sterven.” Bij het Laatste Avondmaal (Johannes 14:1-7) kon Thomas niet begrijpen wat Jezus bedoelde toen hij zei: “Ik zal wederkomen en u tot Mij nemen, opdat waar Ik ben, ook gij zult zijn. En gij weet den weg, waarheen Ik ga.” Op Thomas’ vraag “Hoe kunnen wij de weg kennen?” antwoordde Jezus: “Ik ben de weg, en de waarheid, en het leven.”
Misschien wel de bekendste gebeurtenis in zijn leven is de gebeurtenis waaruit de uitdrukking “twijfelende Thomas” is voortgekomen. In Johannes 20:19-29 was hij niet bij de discipelen aan wie de opgestane Christus voor het eerst verscheen, en toen zij het de ongelovige Thomas vertelden, vroeg hij om fysiek bewijs van de opstanding, dat werd vervuld toen Christus weer verscheen en Thomas uitdrukkelijk vroeg zijn wonden aan te raken. Zijn plotselinge realisatie van de waarheid (“Mijn Heer en mijn God”) maakte Thomas de eerste persoon die expliciet Jezus’ goddelijkheid erkende.
Thomas’ verdere geschiedenis is onzeker. Volgens de 4e-eeuwse Kerkelijke Geschiedenis van bisschop Eusebius van Caesarea, evangeliseerde hij Parthië (het huidige Khorāsān). Volgens de latere christelijke traditie breidde Thomas zijn apostolaat uit tot in India, waar hij wordt erkend als de stichter van de Kerk van de Syrische Malabar-christenen, of Christenen van St. In de apocriefe Handelingen van Thomas, oorspronkelijk geschreven in het Syrisch, zou hij het hof van de Indo-Parthische koning Gondophernes hebben bezocht, die hem belastte met de bouw van een koninklijk paleis (hij zou timmerman zijn geweest); hij werd gevangen gezet omdat hij het geld dat hem was toevertrouwd aan liefdadigheid had uitgegeven. In het werk wordt vermeld dat zijn martelaarschap plaatsvond onder de koning van Mylapore in Madras (nu Chennai), waar de kathedraal van San Thomé, zijn traditionele begraafplaats, zich bevindt. Zijn relikwieën zouden echter naar het Westen zijn overgebracht en uiteindelijk in Ortona, Italië, zijn begraven.
Naast de apocriefe werken zijn andere gelijksoortige geschriften die verband houden met of toegeschreven worden aan Thomas: het Evangelie van Thomas (behorend tot de Koptische gnostische papyri die in 1945 in Opper-Egypte zijn gevonden), Het Boek van Thomas de Atleet, en Evangelium Joannis de obitu Mariae (“De Boodschap van Johannes aangaande de dood van Maria”).