Abstract
Majorie Grene heeft geschreven over teleologische verklaring in de biologie, en ik volg haar voorbeeld. Als teleologische beweringen uit onze biologische theorieën zouden worden geschrapt, zou de verklarende kracht van wat overblijft, kritisch worden gereduceerd. Zowel de teleologie als de verklaring in deze bewering moeten serieus genomen worden. Veel belangrijke en interessante pogingen om teleologie te redden doen dat alleen door teleologie te veranderen in een soort efficiënte causaliteit. Ernest Nagel’s1 klassieke behandeling van functionele verklaring is een goed voorbeeld. Dat geldt ook voor Larry Wright’s2 recentere analyse, die stelt dat een uiteenzetting teleologisch is voor zover de functionele of doelgerichte actie tot stand komt doordat het optreden van die actie neigt naar het tot stand brengen van het specifieke effect. Volgens Wright is er geen sprake van mysterieuze, onwetenschappelijke processen. Het “teweegbrengen” is een gewoon oorzakelijk proces, zoals de meeste andere die in wetenschappelijke verklaringen worden gebruikt, een proces dat kan worden waargenomen, dat kan worden beschreven, en dat kan worden getest. Maar vanuit een standpunt dat teleologie ernstig neemt, zou juist deze sterkte in Wrights analyse een zwakte moeten zijn. Ook al gaat het hier om een zeer specifieke vorm van efficiënte oorzakelijkheid, toch wordt de teleologie uiteindelijk gereduceerd tot de werking van efficiënte oorzaken. De teleologie is verloren gegaan.